Flash News
How Ceno Klosi tolerated the incinerator company, the dubious negotiations for millions of euros
Abazovic speaks: Why did Montenegro vote against Kosovo in the Council of Europe
After Berber's arrest, Rama appoints a new director in charge of the Albanian Road Authority
An apartment on 'Zogu i Parë' boulevard in Tirana is engulfed in flames
Berisha: We were the first opposition to apply for NATO membership after the fall of communism
VOA: In Albania, media freedom is declining, lawsuits against journalists are increasing
Analysts and representatives of academic circles in Albania, find that media freedom has regressed this year as well. They base their arguments on several reports of prestigious international organizations, as well as on the reality offered by 2020 and the first months of this year.
The Union of Albanian Journalists tells VOA that the number of lawsuits against journalists has increased. They waged a battle with the government against the anti-defamation package, which if passed would be devastating to the media, analysts say. However, pressure on journalists increased and transparency and accountability were limited by the authorities, according to them. The right to information in many cases was requested by journalists in court, while lawyers note that there is an improvement in case law in favor of journalists in this regard.
Media freedom in Albania has suffered a setback, according to various international reports, the latest one being Freedom House published a few days ago, which put Albania at the same level as 8 years ago, on issues of democracy and the media. independent.
For a year, journalists had to face the difficult reality produced by two successive crises, that of the November 26, 2019 earthquake, and that of the COVID-19 pandemic. Analysts and academics have expressed concern that authorities have used the crisis to increase pressure on journalists, limiting transparency. and accountability.
"There has been denigrating and anathematizing language from politicians to journalists, mainly categorizing them as an untrue source for the public and a danger, especially for public health. "If we analyze some statements of Albanian politicians, here I will not make any difference because the tendency is general, journalists as a social category are labeled with different epithets, which question their personal and professional integrity" , said for Zëri e American Erlis Çela, professor of journalism at Bedër University.
For analyst Lutfi Dervishi this year was interesting to see the functioning of the media in extraordinary conditions. He thinks the role of the media has been weakened and supports this argument in the way the recent election campaign was repeatedly covered by the media.
“Fushata nuk është raportuar nga mediat dhe gazetarët por nga aktorët politikë, duke anashkaluar medan si institucion skanues dhe verifikues të fakteve. Tashmë dhe televizionet u dorëzuan dhe vendosën siglën, video e PS, video e PD apo e subjekteve të tjera”,u shpreh për Zërin e Amerikës Lutfi Dervishi, analist.
Në këto dy mandate, thonë analistët, qeveria e majtë e drejtuar nga kryeministri Edi Rama ka preferuar një marrëdhënie që reflekton tension të vazhdueshëm me mediat. Ky raport sipas tyre ka pak gjasa që të ndryshojë.
“Ne kemi patur një betejë shumë të gjatë me qeverinë dhe kryeministrin për të mos miratuar paketën ligjore anti-shpifje, i cili ishte problematik dhe asgjësues për lirinë e shprehjes. Në një panoramë më të gjerë ne kemi media, të cilat janë një zgjatim i pushtetit politik, dhe ajo që mbetet janë një grusht i vogël gazetarësh, të cilët janë të pavarur dhe punojnë fatkeqësisht nën presion të shumfishtë”, tha për Zërin e Amërikës Aleksandra Bogdani, gazetare e Rrrjetit Ballkanik të Gazetarisë Investigative, BIRN.
Kryetari i Unionit të Gazetarëve Shqiptar, Aleksandër Çipa, thotë se është e nevojshme të ndryshojë qasja komunikuese e Kryeminstrit Rama me gazetarët dhe sidomos përballja e tij me transparencën reale të kërkuar nga shumica e reporterëve profesionistë. Ai veçon shqetësimin përshtimin e padive të autoriteteve zyrtare në gjykatë ndaj gazetarëve.
“Gjithsej janë 17 raste të proçeseve gjyqësore që po zhvillohen në gjykatat e venditpor më shumë në Tiranë. Akuzat janë konflikte me policinë e shtetit e cila e padit gazetarin se nuk ka zbatuar urdhërin për orën policore, kur ai ka qenë për motive profesionale. Rasti i koleges Juli Ristani lidhet me nxjerrje të sekretit, dhe rastet e tjera janë kryesisht për shpifje, cënim imazhi dhe pavërtetësi të faktit të raportuar nga gazetari”, tha për Zërin e Amerikës Aleksandër Çipa, kryetar i Unionit të Gazetarëve Shqiptar.
Unioni i Gazetarëve shqiptarë vëren me keqardhje rritjen e autoçesnurës tek gazetarët për çështje të rëdësishme që lidhen me përdorimin e fondeve publike, të korrupsionit, abuzimit më detyrën dhe për mënyrën se si lobohet nga institucionet për investimet.
“Autoçensura buron më së pari nga lidhja e shkurtër që vendos pronari me politikën, me vendimarrësit e ekzekutivit, së dyti lidhet dhe me presionin që grupet e interesit bëjnë mbi mediat. Së treti, ka të bëjë me realitetin agresiv që ofron shoqëria në përgjithësi. Dhe këtu kam parasysh presionin që ushtrojnë grupet kriminale, të cilat janë të depërtuara në linajt më të rëndësishmë të prodhimit, të ndërtimit”, u shpreh Aleksandër Çipa, kryetar i Unionit të Gazetarëve Shqiptar.
Por në përpjeket e gazetarisë për t’i mbijetuar çensurës dhe autoçensurës ka dhe raste kur gazetarët padisin zyrtarët dhe institucionet në gjykatë për të drejten e informimit. Dorian Matlia, avokat, i cili mbrojti çështjen e Lapsi.al në Gjykatën e Strazburgut, dhe po ndjek disa të tjera në gjykatat shqiptare thotë se problem shqetësues për gazetarët ka qenë edhe qasja ndaj informacionit.
“Problem i madh mbeten kontratat konçensionare, të cilat kemi shumë vështirësi të kemi qasje. Studimet e fizibilitetit dhe gjithçka që ka të bëjë me investime, sidomos ato që kanë ndikim të madh në mjedis. Bëhet fjalë për ndërtime hidrocentralesh dhe investime të tjera të këtyre përmasave. Përqendrimi më i madh i bllokadës le të themi, është tek institucionet e larta të pushtetit ekzekutiv”, i tha Zërit të Amerikës Dorian Matlija, avokat Qendra Res Publica.
Zoti Matlija thotë sepërkundrejt sjelljes arrogante dhe shpesh injoruese, siç shprehet ai, të institucioneve shtetërore për të dhënë informacionin që i kërkohet në respket të ligjit për të drejtën e informimit, ka patur një përmirësim të praktikës gjyqësore në këtë drejtim.
Ai nënvizon rastet e para të vendimeve për dëmshpërblim të gazetarëve që nuk kanë arritur të marrin informacionin e kërkuar, si dhe të vendimeve që bëhen të ekzekutueshme menjëherë, pavarësisht se autorietet zyrtare mund të ankohen në Gjykatën e Apelit. Por analisti Lutfi Dervishi sheh probleme edhe në vetë funksionimin e medias, ndërsa veçon dhe disa modele suksesi.
“Ne shohim me keqardhje dhe trishtim që edhe vetë brenda medias ka probleme të korrupsionit. Ka gjobvënie dhe shantazhe ndaj bizneseve. Duhen përgëzuar të rinjtë, një brez i ri po vjen.Gazetarë të rinj të palidhur në çdo kuptim me elitat e vjetra politike dhe ekonomike. Dhe ajo që quhet sukses është modeli jobiznes në media, modeli i mediave të OJF-ve. I vetmi problem është se deri tani aifinancohet nga donatorë. Por është media që bën gazetarinë shqyrtuese, verifikuese dhe investigative. Kemi zhvendose të gazetarisë nga mediat tradicionale tek ajo e OJF-ve”, tha analisti Lutfi Dervishi.
Groups that protect the rights of journalists in Albania think that the media should be oriented to models outside the influences of business, media, political connections. A third term of the socialist government means for analysts more effort and energy to preserve freedom of expression. The danger that threatens the media, as they say, comes from several directions and according to them the protection should be organized and multiple./VOA