Non-delegation of conscience

By Genc Pollo

1- Trump's trial

In 2023, three American judges imposed a "gag order" or prohibition to speak in public against the defendant Donald Trump, former president of the USA, in three different court cases. Former President Trump rejected these gag orders by referring to the First Amendment of the US constitution (the state cannot limit freedom of expression or the media); he continued to violate them despite the judges' warning that he could be punished not only with a fine but also with prison. For each violation (statement) he was fined one thousand dollars.

Gag orders are part of American criminal jurisprudence, but they are issued only when the statements seriously endanger the judicial process and are formulated with a narrow object. In our case the gag orders were intended to prevent Trump from exposing the ties of prosecutors, judges, jury members and their support staff to the Democratic Party, his political opponent. P. sh. Letitia James, attorney general in New York, had been a municipal councilor for the Democratic Party for decades; in the 2018 campaign for the position of attorney general (also financed by George Soros) and then in this office, she stated several times that she would investigate President Trump "every day for all kinds of things" until he it sank.

Her specific accusation was that the Trump Organization had overvalued the Mar-a-Lago residential complex as collateral ($70 million) for a business loan from Deutsche Bank. In fact, the bank had agreed to this value, the loan had been granted and then fully repaid to the bank and in due course, the two parties had declared themselves satisfied and Deutsche Bank had stated that it was ready for other loans to the Trump Organization. Although a sane mind cannot understand what is here to investigate the accused, the judge of the case Artur Engoron in February 2024 gave a sentence of a fine of almost half a million dollars with strict conditions for appeal. Engoron, was a member and sponsor of the Democratic Party and had given statements about Trump similar to those of the chief prosecutor, although softer. Those who in the Albanian public debate say about scandalous cases "that this does not even happen in Black Africa", please note that the above trial took place in New York City. In favor of the US, it should be added that based on the process of the Court of Appeal so far, it is very likely that the Engoron verdict will be annulled.

2-The trial of Berisha

Në tetor 2023 Prokuroria e Posaçme (SPAK) në Shqipëri mori aprovimin nga një gjyqtar i gjykatës së posaçme (GjKKO) për masa shtrënguese ndaj ish presidentit Sali Berisha (detyrim paraqitje dhe ndalim udhëtimi jashtë vendit). Berisha refuzoi zbatimin e këtyre masave duke ju referuar nenit 73/2 të Kushtetutës “Deputeti nuk mund të arrestohet ose t’i hiqet liria në çfarëdo lloj forme apo ndaj tij të ushtrohet kontroll personal ose i banesës, pa autorizimin e Kuvendit”. Prokurori, ndryshe nga raste të mëparshme, nuk kishte kërkuar autorizimin e Kuvendit. Berisha argumentoi se edhe pse kishte qenë dhe ishte për kufizimin e imunitetit  parlamentar nuk mund të zbatonte vendime të marra në shkelje të Kushtetutës. Tolerimi i këtij precedenti do të mund të hapte udhën për shkelje më të rënda të Kushtetutës.

SPAK përsëriti kërkesën me masën shtrënguese të rënduar (arrest shtëpijak) dhe pa vështirësi mori autorizimin nga Kuvendi dhe aprovimin nga gjyqtari. (Këto ditë një tjetër gjyqtar i GjKKO shfuqizoi arrestin shtëpiak tashmë 11-mujor të z. Berisha. Gjykata Kushtetuese së fundmi nuk gjeti antikushtetueshmëri tek anashkalimi i Kuvendit nga SPAKu. Kritikët thonë se kjo gjykatë nuk e interpretoi nenin 73/2 por mori tagrat e kushtetutëbërësit dhe e ndryshoi atë nen).

Gjyqtari aprovues ka një jetë personale problematike: është shkarkuar për abuzim në v90 nga Presidenti Berisha kur ky i fundit kryesonte Këshillin e Lartë të Drejtësisë; është dënuar penalisht për fallsifikim dokumentesh në një shtet të BEsë dhe, duke mos e deklaruar këtë dënim në dosjen personale, ka kryer sipas ligjit shqiptar një tjetër vepër penale. Megjithkëtë asnje masë nuk është marrë ende për të, madje as pezullim nga Inspektori i Lartë i Drejtësisë. Gjyqtari emëroi ex-officio avokat për z. Berisha një person që në rrjetet sociale kishte bërë thirrje për burgosjen e klientit të tij të ardhshëm.

Për akuzën korrupsion pasiv ndaj z Berisha në shënimin tim “Sfida konceptuale e dyshes Millona-Gjoka” në tetor 2023 jam shprehur se “Është hera e parë në historinë penale shqiptare, dhe me sa jam konsultuar edhe në atë botërore, që akte legjislative me natyrë normative të përgjithshme të konsiderohen si provë krimi për shkak të efektit që mund të kenë patur mbi një subjekt të veçantë ndër shumë syresh….sfida (e prokurorit) e kapërcen rastin konkret e përballet me traditën ligjore të kontinentit e më gjerë”. Prokurori pohon që nuk provohet se përfituesi J. Malltezi, dhëndër i z. Berisha, të ketë ndikuar në miratimin e këtyre akteve. Prova e akt-akuzës në gjyq është se e shoqja e J. Malltezit (e bija e z. Berisha) ka mbuluar shpenzimet e z. Berisha për çështje shëndetësore e avokatore.

Kush vazhdon të thotë “se kjo nuk ndodh as në Afrikën e Zezë” do t’i lutesha për më shumë objektivitet e respekt për standartet afrikane.

3- Gjyqi i ndërgjegjes

The two court cases above differ from the subject matter, the legal context, the personality of the defendants, etc. These two cases are very similar to the deliberate deviation and deformation of the fair process driven by mainly political-party motives. The reason for this note is not to present information on these two cases that the reader knows or can easily find. Nor highlighting the similarities and differences between them, although the comparison is interesting.

But much more interesting for a democratic society and system is the focus on the principled rejection of Messrs. Trump and Berisha. In any state of law where institutions enjoy public trust, it would be normal to respect and implement court decisions; in case of objection, the only way would be to appeal.

But when these decisions are obviously unfair and illegal, and especially when they openly violate the constitution, there is always a question mark on how to react. Trump and Berisha did not choose the formalistic-procedural option; they follow the principled path of rejection by defending constitutional norms that protect the democratic order and human rights. For this position they sacrificed: the first financially, the second with personal freedom. These two analogous cases are clear examples in human history where the dilemma between the easy but immoral approach and the right, moral and useful one for the public good has been given the right answer.

From judging according to moral principles we can exclude God, who for the Abrahamic believers is absolute and unjudgable by man. But in the human world no one can be exempted a priori from a judgment according to conscience, the sound morality of which springs from Holy Scripture. Or said with the epitaph of Sali Berisha in his first speech after his release from arrest: "We Albanians never delegated our conscience!".

Genc Pollo, former minister and deputy November 30, 2024