Flash News

I kërkuar në Shqipëri për vrasje, arrestohet në Greqi Ardian Ahmetaj, shoku i Laert Haxhiut

Dita e dytë e “Giro d’Italia 2025”, rrugët që do bllokohen në Tiranë

Tre efektivë policie në Tiranë nën hetim për veprime arbitrare ndaj një të mituri

DW: Zgjedhjet parlamentare, provë vendimtare për në BE

Gazment Bardhi me akuza të forta: Terroristë elektoralë të Ballukut po blejnë vota në Fier

KRYESORE

Ornela Vorpsi: Njohja me Edi Ramën dhe arsyeja se pse Letërsia ime nuk shkruhet në shqip

Politiko 11 Prill 2018, 12:38

Ornela Vorpsi: Njohja me Edi Ramën dhe arsyeja se pse Letërsia ime nuk

Edhe pse nuk shkruan në gjuhën shqipe, në librat e vet ajo udhëton në kohë të jetuara në këtë vend. Udhëtimi bashkë me nënën dhe gjyshen, për të takuar babain në burgun e Spaçit, duket se ka lënë gjurmë në kujtesën e saj. Këtë takim të paharruar, Ornela Vorpsi e ka rrëfyer në një fragment të librit “Vendi ku nuk vdes kurrë”.

E ftuar në takimet 'Letërsia dhe Qyteti', përballë dy gazetareve Alda Bardhyli dhe Beti Njuma, Vorpsi ka treguar rrugëtimin e saj nga Akademia e Arteve Brera në Itali, drejt Parisit ku sot jeton me bashkëshortin dhe vajzën.” “Shqipëria që kam jetuar me nënën time, ishte një vend i vështirë. Ishte e rëndësishme të tregoja atë periudhë. Një Shqipëri, lakuriqe. Me librin e parë, kam plagosur edhe familjen time, “Vendi që nuk vdes kurrë”. Nuk kisha ndërmend të shkruaja por më erdhi kaq organike në italisht”, u shpreh Vorpsi. Shkrimtarja ka folur për lidhjen me nënën, një lidhje që është zhvilluar në mënyrën sesi ajo ka trajtuar femrën në letërsi dhe arte pamore.

Kohë më parë në një gazetë franceze do të botohej një foto e nënës së saj nuse, përballë pasqyrës. “Kjo është një fotografi që më magjeps”. Një foto që të kujton orët para pasqyrës të çdo vajze në Shqipërinë e para viteve ’90-të, veshur me fustanin e bardhë dhe me lule në duar, duke parë në pasqyrë reflektimin e vetes, para se jeta e saj të ndryshojë përgjithmonë. Është një foto e nënës suaj. “Me kalimin e kohës një njollë ngjyrë kafe filloi të shfaqej në foto, duke mbuluar fytyrën e nënës sime lehtë. Kjo pasi, kishte lagështi në dollap. Sa herë shoh këtë foto më vjen të qaj, duke imagjinuar kohët sesi flokët e saj do të shndërroheshin në gri”, shprehet Vorpsi.“Kam dashur nënën time si asnjë tjetër në botë. Ajo ishte ZOTI…Shoh nënat shqiptare. Unë kisha një nënë me natyrë sunduese. Unë isha “pronë private” e saj, bëja ç’thoshte. Një nënë autoritare. U rrita vetëm me të” vazhdon ajo. Lidhja me artin ka ndodhur herët tek ajo. Rënia e komunizmit ia bëri më të lehtë rrugën drejt studimeve, si vajza e një të burgosuri politik. “Kam qenë jashtëzakonisht e dhënë pas artit dhe letërsisë. Kisha ambicie. Por pastaj, vajzën e bëra dhe nga frika. Dhe sa lindi vajza ime, doja pastaj gjithë fëmijët e botës. Sot e di, kam krijuar me të një relacion, që nuk është njëlloj si ai i imi me nënën time”, tregon Ornela.

Shkrimtarja ka treguar raportin me gjuhën shqipe, duke e quajtur si një gjuhë që e çon tek kujtimet e trishta, dhe dhembja. E shkruara i ka ardhur natyrshëm në gjuhë të huaj, dhe thjesht ka vazhduar të shkruajë. “Besoj se po të shkruaja ato që kam shkruar në gjuhën shqipe, e gjitha do ishte shumë më e dhimbshme dhe thuajse e pamundur. Sepse gjuha shqipe për mua është gjuha që mbart fëmijërinë. Unë u rrita në atë vend dhe në njëfarë mënyre jam e konstruktuar në atë vend, jam thellësisht e tërësisht shqiptare”, thotë Vorpsi.

I kujtohet se nisi të shkruajë ashtu thjesht në një bar kafe në Paris. “U ula, aty më erdhën mendimet. Isha 29 vjeç. Aty bëra paragrafin e parë, rë romanit tim të parë. Kur kam qenë e vogël kam shkruar dhe në shqip, por nuk i kam dhënë rëndësi të shkruarit. Kam shkruar te Revista “Pioneri” kur babai im ishte në burg”, u shpreh Vorpsi.

Fakti që gjatë këtyre viteve nuk ka prezantuar veprat e saj në Shqipëri vjen pasi nuk ka pasur asnjë ftesë. “Unë kurrë nuk e kam snobuar Shqipërinë. Përkundrazi, Shqipëria më ka snobuar. Më kanë ftuar gjithandej në botë për të folur dhe kam qenë e hapur. Në Shqipëri, jam ftuar vetëm njëherë nga Jonila Godole dhe kam ardhur. Sot është hera e dytë me ftesën për këtë ekspozitë në COD dhe sërish kam ardhur. Unë e ndjej veten 100 përqind shqiptare”, tregon Ornela Vorpsi.

E njohur për lidhjen me kryeministrin Edi Rama ajo është shprehur se e ka adhuruar atë herët që kur ai ishte thjesht një profesor në Akademinë e Arteve. “Unë Edin e kam takuar në moshën 18 vjeç në Institutin e Arteve. Vija nga një familje që babain ma futën në burg, dhe pa vdekur Enver Hoxha, nuk më lejohej të ndiqja Akademinë e Arteve. Pas vdekjes së tij, nisa studimet aty ku doja. Dhe u gjenda në Akademi, kur Edi ishte pedagog. Ishte vetëm 22 vjeç, dhe ishte aq i aftë, sa e kishin mbajtur në Katedër. Edi, ishte dukshëm në distancë të jashtëzakonshme me ç’të ofronte Shqipëria atëkohë. Ndoshta i kishte edhe mundësitë. Por sido që të jetë. Ai kishte karizmën, sharmin dhe kishte lexuar jashtë mase. Për mua, humnera mes Edit dhe profesorëve të tjerë ishte e madhe”, u shpreh Vorpsi, duke shtuar se “me Edin, isha e dashuruar në mënyrë platonike”