Students at the University of Korça have been halved, the government provides 4 million euros for a concrete structure without official documents

In the first months of 2024, the territory where the former Korça Sanatorium building was located was surrounded by sheet metal. The iconic building, built with the funding of benefactor Thoma Turtulli in 1935, had been abandoned for years, after being left to degrade and be destroyed along with everything inside.

After the siege, the noise of excavators and other heavy equipment made it clear that the elegantly architectural building was undergoing renovations. A plan published by Prime Minister Edi Rama in 2023 foresees, in addition to the restoration of the facade of the existing building, the construction of a new building called the "Knowledge Complex".

The construction is financed by the Albanian Development Fund, ADF and will cost 395.8 million lek [4 million euros]. Referring to the data reflected in the technical report accompanying the tender documents, it is clarified that the project includes an area of ​​7036 square meters within which is located the complex of buildings of the former Sanatorium, of which only the building donated by philanthropist Thoma Turtulli will be conserved and restored. A new 6-story building will also be built.

The same report explains that the two buildings are located in a green area mainly with pine and fir trees. But the plans to transform this project into a university building have caused many residents in the city of Korça to shrug their shoulders in surprise.

In the last 5 years, the “Fan Noli” University in Korça has lost half of its students and most of the auditoriums are empty. Meanwhile, the “Fan Noli” University told BIRN in a written response that it is not involved in the construction and has no agreement with the Albanian Development Fund for the management of the Knowledge Complex after the completion of construction.

Fjorela Bajraktari, president of the Youth Council at "Fan Noli" University, says that students have sufficient space and did not feel the lack of auditoriums even during the time when the Faculty of Economics was being reconstructed.

"There was never a need to wait or not hold classes. There were free classrooms during class hours," she said.

Who will fill the new building?!

Data provided by Fan Noli University shows that a total of 2,247 students are enrolled in all Bachelor's and Master's degree programs at this university. The number of students has almost halved compared to 5 years ago, when there were 4,261 students.

The drastic reduction in the number of students has improved the surface area/student ratio for teaching in the six buildings of this university.

“Kemi ambiente të mjaftueshme për të zhvilluar mësimin. Me aq studentë sa ka universiteti, duke llogaritur edhe që nuk e frekuentojnë të gjithë nuk ka probleme me hapësirat,’ thotë Joana Çobaj, studente në universitet.

“Nga 14 studentë në degën Menaxhim – Agrobiznesi, frekuentojmë rregullisht mësimin 8. Disa kanë ngelur, disa nuk vijnë,” shtoi ajo.

Në anën tjetër, thuajse të gjitha godinat që janë në funksion të mësimdhënies në Universitetin e Korçës i janë nënshtruar rikonstruksionit gjatë viteve të fundit, përveç ndërtesës së Departamentit të Infermierisë, i cili ka nevojë për punime në infrastrukturë, por edhe laboratorë.

I pyetur në lidhje me kompleksin e Dijes, rektori i universitetit të Korçës, Lorenc Ekonomi thotë se deri tani nuk ka asnjë dokument zyrtar për mënyrën e funksionimit të këtij investimi, por ka marrë dijeni nga politikanët lokalë të Partisë Socialiste se Kompleksi i Dijes do të vihet në dispozicion të universitetit dhe do të shërbejë si një Qendër Ekselence.

Ai supozon se aty do të ngrihen laboratorë modernë.

“Në Kompleksin e Dijes mendohet se do të ndërtohen laboratorë modernë kryesisht për programet e Teknologjisë dhe Informacionit, tek të cilat synohet tërheqja e studentëve të huaj dhe stafit akademik po ashtu. Konkretisht nuk kemi diçka zyrtare dhe të detajuar,” tha Ekonomi.

Një vit më parë, të njëjtin qëndrim pati edhe ish-rektori Dhimitri Bello, por ky e konsideroi të panevojshëm këtë investim duke i konsideruar ambientet e universitetit të mjaftueshme për studentët që e frekuentojnë atë, ndërsa pohoi mungesën e informacionit nga qeveria.

Mungesa e qartësisë për funksionimin e këtij investimi dhe koordinimit mes institucioneve sjell amulli, dhe me gjasë, edhe kosto shtesë.

Vitin e kaluar, kur ndërtesa e ish- sanatoriumit të Korçës nisi të ndërtohej, Universiteti i Korçës hapi paralelisht një kantier tjetër ndërtimi. Me një fond nga të ardhurat e vetë universitetit në vlerë rreth 30 milionë lekë u rikonstruktua ndërtesa e Fakultetit të Edukimit, që është një nga fakultetet me më pak studentë.

Ndërkohë, atje ku ka studentë mungojnë investimet. Ndërtesa e programit të Infermierisë, që është programi më i preferuar për studentët dhe që ezauron të gjitha kuotat, nuk ka marrë investime dhe vijon të jetë në gjendje të keqe.

Sipas pedagogut Jordan Jorgji, auditorët e kësaj ndërtese kanë kapacitet deri në 20 studentë dhe janë të amortizuar, por duke qenë se është dega më e kërkuar, klasat e tejkalojnë këtë numër çka bën që mësimi të zhvillohet në auditorët e mëdhenj të Fakultetit të Shkencave të Natyrës.

“Kjo na vendos pak në vështirësi, sepse edhe në disa programe të tjera ka numër të lartë studentësh. Vëmendja jonë është tek investimi në laboratorë. Përmes projekteve të ndryshme janë siguruar laboratorë gjë që kërkon ambiente, ndaj klasat po kthehen në laboratorë,” thotë Jorgji.

“Në kushte të tilla, në Fakultetin e Shkencave të Natyrës mbeten vetëm dy auditorë të mëdhenj dhe pjesa tjetër janë për një kapacitet më të vogël studentësh,” shtoi ai.

Pedagogu, ashtu si stafi tjetër i universitetit, thotë se nuk ka shumë informacione në lidhje me Kompleksin e Dijes. Ai e sheh me optimizëm investimin, por qartazi shpreh shqetësim për funksionimin e tij.

“Nuk e di ende konkretisht se çfarë do të bëhet ajo ndërtesë, por unë besoj në Teorinë e Kreativitetit të Richard Florida, që thotë se për të rivitalizuar një qytet duhet të rivitalizosh sportin, kulturën ose universitetin. Ne na nevojiten investimet, na duhet mbështetja, pastaj sfida është nëse ne do të arrijmë t’i menaxhojmë si duhet dhe shfrytëzojmë pozitivisht,” shtoi pedagogu.

Ndërtimi i një kompleksi universitar nuk i ka shpëtuar as vëmendjes së studentëve, të cilët janë përpjekur të kuptojnë diçka më shumë, por ende e kanë të paqartë se si do të funksionojë dhe si do t’ju shërbejë kjo godinë e re.

“E kemi diskutuar në orë leksioni me pedagogët, i kemi pyetur si do të funksionojë, a do të bëjmë mësim atje kur të përfundojë, por as ata vetë nuk e dinin,” thotë Joana.

Rektori Lorenc Ekonomi thotë se universiteti, pavarësisht rënies së numrit të studentëve, ka nevojë për mjedise të reja. Sipas tij, paisjet për laboratorë në fakultetin e Bujqësisë dhe Infermierisë kanë mbetur në magazinë për shkak të kësaj.

“Kemi nevojë për disa laboratorë në fakultetin e Bujqësisë dhe Infermierisë. Paisjet i kemi siguruar përmes projekteve, ndërkohë që na kanë mbetur në magazinë sepse nuk kemi ambjente,” shtoi ai.

Betonizimi i historisë

Tre muaj para përfundimit të afatit të punimeve, mbi rrethimin e kantierit dallohet një strukturë betoni shumëkatëshe, arkitektura e së cilës është shumë e ndryshme nga stili i ndërtesës ekzistuese.

I pyetur në lidhje me detajet, afatin e punimeve dhe funksionin e Kompleksit të Dijes, Fondi Shqiptar i Zhvillimit nuk ktheu përgjigje deri në publikimin e këtij shkrimi. Mesa duket, dorëzimi i objektit do të kërkojë më shumë kohë nga afati 18 mujor i parashikuar në kontratë.

Koço Papahrisanthu, banor i Korçës, e sheh me dyshim projektin që është duke u zbatuar dhe ankohet se betoni po kthehet në një normalitet për Korçën. I moshuari ka gjithashtu nostalgji për hapësirën e madhe të gjelbër dhe ndërtesën e ish-Sanatoriumit.

“Më ka bërë përshtypje zbehja qe i jep ajo ndërtesë shumëkatëshe me beton në formë shkallësh një prej objekteve më simbolike të Korçës. Aty ka qenë një zonë e pyllëzuar dhe një ndërtim i kësaj natyre sigurisht që e prish një hapësirë të tillë, por kam frikë se këto janë çudira me të cilat ne po mësoheni, aq sa tani na duken normale,” thotë Papahrisanthu, duke kërkuar që të mos cënohet historia e qytetit.

The building that has served for the medical treatment of patients for years, after the completion of the works will have a different function than the one for which it was intended when it was built. The architectural report of the project states that the former building of the old Sanatorium will have a facade similar to the original and will serve as the administration.

"The underground floor will serve as a technical environment, warehouse, storage. The premises on the first floor will be used for offices, chancellery, secretariat, finance, conference room, while the second floor will have offices for the dean's office, archive, room for lecturers, etc.," the report explains, adding that the facades of the former Sanatorium building will be reconstructed while preserving its previous originality.

Meanwhile, the six-story concrete structure being built next to the former Sanatorium, according to the same report, will contain seminar rooms, a library, laboratories, relaxation and recreational facilities, a cafeteria, a bar, etc.

The voluminous building has considerable space, but the ADF and the Ministry of Education did not respond when asked about the planned capacity of students who can study in this complex./ BIRN