"Theatre of Prices" a play about the lives of citizens, expert and student for Politikon: Stress, an inseparable part of everyday life

Prepared by Neta Fero

In recent years, the unstoppable rise in prices has made everyday life increasingly difficult.

From basic food products to services and rent, everything has become more expensive, while household incomes have failed to keep up with inflation.

Economic expert, Selami Xhepa, when asked by Politiko.al, sees the solution only in a long-term strategy for indexing salaries and pensions.

"Only the permanent indexation of salaries and pensions at a rate higher than inflation, for at least a period of more than 5 years, could affect an improvement and relief of this aggravated social situation in the country," he stated.

According to him, if this measure is not implemented, families will continue to face a deepening economic crisis.

Meanwhile, for young people, and especially students, the situation has become even more dire. A student, who lives and studies in Tirana, told Politiko.al that she cannot cope financially.

 “I deprive myself of some things I want because I can't afford them,” she says.

With skyrocketing prices for rent, food, and transportation, many students are forced to limit their spending, thus affecting the quality of their lives and studies.

If the government does not take concrete measures to stop the decline in purchasing power, poverty and social inequality will continue to deepen.

Excerpt from the interview with expert Selami Xhepa

What are the main factors leading to price increases?

Expert: "The phenomenon of inflation – the increase in the general level of prices in the economy – began after the COVID-19 pandemic and was greatly reinforced by the conflict in Ukraine. The causes are numerous and complex, including demand factors that have been driven by active plans by governments to boost consumption after the pandemic. But supply factors have been more powerful: the restructuring of global production and trade systems, as well as the increase in the costs of production factors, energy and labor costs, have led to an unstoppable increase in prices."

Which products or services have experienced the greatest price increases?

Expert: "Undoubtedly, two groups of goods have been most strongly affected: energy and food goods. These two categories have had serious effects on the purchasing power of consumers, but have hit those with low incomes hardest, due to the weight that the purchases of these goods occupy in family budgets."

Is the government taking sufficient measures to help citizens?

Eksperti: "Politikat qeveritare të kompensimeve që u bënë për pensionistët dhe familjet që përfitojnë ndihmë ekonomike e zbutën lehtësisht dhe vetëm përkohësisht barrën e çmimeve të papërballueshme. Megjithatë, problemi qëndron akoma dhe është shqetësimi themelor i familjeve."

Si po ndikohen bizneset e vogla dhe të mesme nga kjo situatë?

Eksperti: "Të ardhurat nga puna në sektorin privat janë rritur shumë më pak se inflacioni, duke dëshmuar se rënia e fuqisë blerëse është një fakt i shkatërruar që përkeqëson situatën ekonomike të familjeve. Raportimet e INSTAT kanë treguar se familjet në rrezik varfërie përfshijnë gati gjysmën e popullatës."

A është rritur niveli i varfërisë apo pabarazisë ekonomike në shoqëri?

Eksperti: "Vetëm indeksimi permanent i pagave dhe pensioneve me një normë më të lartë se inflacioni për të paktën një periudhë më shumë se 5 vjeçare mund të ndikonte në përmirësimin dhe lehtësimin e kësaj gjendjeje të rënduar sociale."

Pjesë nga intervista me studenten Xh.F

Studentja Xh.F. flet për përvojën e saj dhe sfidat që ka përballuar gjatë kësaj periudhe të vështirë ekonomike:

Si ka ndikuar rritja e çmimeve në buxhetin tuaj mujor si student?

Studentja: "Si dhe tek çdo student, edhe për mua ka një ndikim relativisht të madh, pasi çmimet kanë arritur kulmin. Pa ndihmën financiare të familjes, nuk arrij dot të mbuloj të gjitha shpenzimet mujore që më nevojiten."

A jeni detyruar të kufizoni shpenzimet për gjëra jo të domosdoshme?

Studentja: "Patjetër që më është dashur të reduktoj gjëra që nuk janë shumë të domosdoshme, për të lënë vend për ato të nevojshmet."

A keni vështirësi në mbulimin e kostove të qirasë, ushqimit apo transportit?

Studentja: "Të gjithë e dimë që çmimet e qerasë nuk kanë ku të shkojnë më lart. Patjetër që nëse nuk e ndaj banesën me persona të tjerë, është e pamundur që një student ta mbulojë vetë të gjithë kostot. Për ushqimin dhe transportin, deri diku nuk kam aq shumë probleme."

A keni filluar të punoni për të mbuluar shpenzimet?

Studentja: "Në fillim kam punuar, por nuk arrija dot ta balancoja kohën mes punës dhe shkollës. Tani jam duke jetuar vetëm me ndihmën e të ardhurave të familjes."

A ndjeni stres apo ankth për të ardhmen tuaj financiare dhe profesionale?

Studentja: "Sigurisht, ankthi dhe stresi janë bërë pjesë e pandashme e përditshmërisë sime. Mendimet se si do të jetë jeta ime pas përfundimit të shkollës, marrjes së diplomës, pozicionimit në punë dhe nëse ky profesion do të më japë një të ardhme të mirë në Shqipëri, janë gjithashtu shqetësime të mëdha."

Through these interviews, a clear picture emerges of the consequences that rising prices are bringing to the lives of citizens, particularly affecting those in the most vulnerable groups, such as students and low-income families.

Experts suggest that a profound change is needed to cope with this economic crisis that is deepening every day.