Guri raises the alarm in Politiko: Fire in Elbasan landfill, an Albanian environmental Chernobyl

Suela Gjidede

The fire that engulfed the landfill near the Elbasan Incinerator has caused alarm among environmentalists and the local community. Renowned environmentalist, Sazan Guri, has reacted sharply to this event, considering it one of the most serious environmental cases in the history of Albania.

In a statement to Politiko.al, Guri says that  "This is one of the most terrible episodes that has happened to our country," directly accusing state structures and responsible companies of deliberate waste mismanagement and organized burning to hide the failure to treat tons of waste.

According to the environmentalist, the Elbasan landfill was designed to process up to 1 million tons of waste per year, but so far, according to him, only about 200 thousand tons have been collected. He suggests that the fire was used as a means to justify the rest, raising strong suspicions of deliberate arson and manipulation of financial benefit schemes.

"Regarding the Elbasan case, 1 million tons per year must be burned there. Now, the Prosecution has the opportunity to investigate the mayor and the company responsible since the fire was set intentionally."

I say this because it has collected 200 thousand tons, but how will it justify the 800 thousand tons that it has collected? By burning the landfill near the Elbasan Incinerator. This is the strategy they have chosen to justify the money that was taken for 1 million tons of waste. 

This is certain. I have also proven how Korum did not use the filter, but the prosecution closed the case. The refinery was causing 12 thousand times more pollution than normal. I studied for 6 months, I produced 500 pages of expertise for this debate and they closed the case. 

"How can an environment minister like Kumbaro, the mayor, etc. who have never gathered experts except for the first meeting, not react? So, what you sow, you will reap because it is your duty to cover the landfill waste," said Guri.

Public health risk

In his harsh reaction, Guri warns on Politiko.al of serious consequences for public health, citing dangerous pollutants such as dioxins, carcinogenic metals (arsenic, lead, cobalt) and PM1 and PM12.5 particles, which he says penetrate the blood and lungs and cause incurable diseases. He describes the fire as a “volcano of pollution” that does not go out, even after the fire has been extinguished on the surface.

"There are thousands of birds flying there that spread pollution. From the fire, 60% of it is plastic, tires that are oil residues, which means that there are residues from oil sources."

Edhe sikur 5 mijë zjarrfikës të shkojnë e ta shuajnë zjarrin në sipërfaqe, në thellësi të tij është një vullkan. 

Është e turpshme që mbetjet hidhen pranë një lumi. Jo vetëm që ndotet Elbasani, por me anë të lumit, ndoten edhe zonat tjera përreth.

Në rastin e zjarrit aktual, do të thotë se lënda plastike që kur digjet kthehet e lëngshme, nafta e ngurtë po ashtu, kur digjet çlirojnë 7 metalet e kanceroze. Për shembull arseniku prek trurin, plumbi organet gjenitale të dy gjinive, kobalti shkon direkt në mëlçi etj.  

Ndotësi si Pm1 është reaksion kimik dhe shkon direkt në gjak. Pm 12.5 shkon në mushkëri. Nga ky zjarr prododhet një dioksinë që shkon në organet tona, dhe nuk i ndalon askush. Janë si lëndë radioaktive dhe nuk zbërthehen vetëm kur njeriun e palasin me kancer. të gjitha këto prodhohen nga djegia me përmbajtje inorganike, nafte etj. 

Edhe pasi flakët të shuhen pas një jave, prodhimi i tymit mund të zgjasë me vite. Këtu po vritet një komunitet i tërë", tha Guri. 

Krahasimi me Chernobyl-in

“Kjo është ngjarja më e rëndë mjedisore që kam parë ndonjëherë. E krahasoj me Chernobyl-in, pasi edhe dioksinat si substanca nuk zbërthehen , qëndrojnë për vite në ekosistem dhe në trupin e njeriut,” – thekson ai.

Ambientalistmji apelon po ashtu me zë të lartë që: “Elbasanasit duhet të shpërngulen urgjent. Fëmijët duhet të largohen të parët. Ky është emigrim mjedisor dhe qeveria nuk mund të rrëzojë më alarmin për shëndetin e qytetarëve.”

"Duhet te largohen banorët dhe të shpërngulen. Emigrimi mjedisor është i rëndë, elbasanasit duhet të largohen urgjent. Fëmijët janë të parët që duhet të shpërngulen nga Elbasani, kurse prindërit le të rrinë dhe të votojnë. Jam i bindur se nga kjo ngjarje ka pasoja sepse është më e rënda për mua. Mund të them se është e barabartë ose pakëz më poshtë se Chernobyl-i sepse dioskina është njësoj si radioaktivi. Ajo nuk zbërthehet sepse prodhohet nga djegia. 

Dioksina është e dëmshme për të gjithë ekosistemin sepse prek natyrën, e konsumon bagëtia e kështu jep efektin zinxhir. Inceneratoret djegin deri në 1 mijë gradë dhe nuk e shpërbëjnë dot dioksinën e cila kërkon temperaturë shumë më të lartë. ajo që bie në gjethe, lopa dhe ajo nuk tretet", thotë Guri. 

Ndotja ne Vjosë

Duke zgjeruar spektrin e shqetësimeve, Guri i referohet edhe ndotjes së Vjosës nga nafta bruto dhe ujërat e zeza të anijeve të huaja, duke akuzuar autoritetet për paaftësi për të mbrojtur territorin . Ai shprehet i indinjuar se Shqpëria është kthyer në një destinacion ku të huajt derdhin mbetjet për të shmangur taksat .

"Që pas zgjedhjeve të 11 majit, Shqiperia është në zjarr. Vendi po përballet çdo ditë me të gjitha llojet e mbetjeve? Njerëzit bashkëjetojnë me me plehra të hedhura dhe kjo është e pafalshme. Është e rëndë kur një turiste i quante shqiptarët 'kafshë' për këtë arsye. 

Regarding the case of the Vjosa River, which is a protected area, as we know, it was polluted due to the oil they dumped. You should know that 1 liter of oil pollutes 5 square kilometers of water, and several tons of crude oil were dumped in the Vjosa River. Imagine the damage they did there. 

"Foreign ships come here and dump their oil to avoid paying taxes at the port of Piraeus. They use Albania to dump these waters without any kind of hassle, seeing what a government without dignity we have ," says Guri. 

At a time when fires, pollution, and waste mismanagement have become the topic of the day, Sazan Guri's statement comes as an alarm bell, putting institutions in the face of the urgency of an investigation.