Tirana is "drowning" in waste, the Sharra landfill is in an environmental emergency

In many areas of the capital, such as: the area near Pediatrics, Alliasi, Fresku, Astir, there has been an emergency situation for the removal of garbage for days. In many neighborhoods of the capital, you see bins overflowing with family waste, which are delayed for days in their removal.

According to the Mayor of Tirana, Erion Veliaj, this serious ecological situation with overflowing cisterns, which spread an unpleasant smell in an area of ​​the capital, was created by the abandonment of the work of the private operator, who is pressing for an extension of the contract. .

Mr. Veliaj clarified during an activity for the inspection of the works for the 9-year-old school "Lasgush Poradeci" that already, the Municipality of Tirana has taken over its administration, through the public company Eco Tirana, all the cleaning areas of the city, a service since yesterday it was carried out by private companies, which had abandoned work in the last few days, as a form of pressure for the extension of the contract.

"Tirana is divided into 5 areas: the central area and areas in the north, south, east and west. In one of the areas, the private operator has resigned. A task, which he had to leave on November 1, as the contract stipulates.

But, having no interest in continuing the work after November 1, he left it now. This explains the entire cleaning hysteria for an area of ​​Tirana.

However, I am willing to put up with insults. It has been 9 years since I heard such things, but I will never give in, as I have never given in to the pressure of anyone, not even of any operator who, by leaving the garbage uncollected, outside the terms of the contract, thinks that he is pressuring the Municipality of Tirana not to take the area under control. On the contrary, it has increased our zeal for the municipality to take the area under control even before," declared Mr. Veliaj.

He warned that for non-implementation of the contract by the private sector, the Municipality of Tirana will refer to the judicial bodies.

While according to experts, the situation was created by the exhaustion of storage capacities in the Sharra landfill. So, according to them, in this landfill where the wastes of Durrës and Kavaja are deposited, there is no place for their burial.

"We have raised this concern of exhausting landfill capacities and the main reason is that we do not follow the law, do not prevent the generation of waste, do not reuse, do not recycle, due to the evil policy with incineration, where all waste with one stream (that is, with a bin) they should have gone to the incinerators", claims Lavdosh Ferruni.

As for the former waste recycling entrepreneur, Mr. Iljaz Mehmeti, the situation is urgent not only in the Sharra landfill, but also in Elbasan, where the surface burning of waste has started.

Në venddepozitimin e Sharrës vijojnë të hidhen të gjitha llojet e mbetjeve që më pas groposen me kosto financiare dhe mjedisore të bashkive, përveç pagesës për inceneratorin që vijon të bëhet nga buxheti i shtetit, pavarësisht se ai nuk ekziston.

Kontrata koncesionare me kompaninë “Integrated Energy” për përpunimin e mbetjeve në landfillin e Sharrës e nënshkruar në vitin 2017 parashikonte edhe ngritjen e një inceneratori për djegien e plehrave, por inceneratori nuk u ngrit.

Në muajin gusht 2023, inceneratori i Tiranës është sekuestruar nga SPAK. Pas sekuestrimit nga SPAK, kompania Integrated Energy administrohet nga Agjencia e Pasurive të Sekuestruara.

Në Shqipëri riciklohen 17% e mbetjeve; Në 2022 u dogjën rreth 5% e tyre

Në Shqipëri sipas të dhënave të INSTAT, totali i mbetjeve të gjeneruara është ulur rreth 7% në 2022 krahasuar me vitin paraardhës. Rënie kanë shënuar edhe mbetjet e menaxhuara.

Nga 311 kg/banorë që ishte menaxhimi i mbetjeve në 2021 është ulur në 295 kg/banorë në 2022.  Rënie është shënuar edhe te mbetjet e pamenaxhuara. Për 2022 sasia e mbetjeve të pamenaxhuara është ulur rreth 9% krahasuar me 2021.

Por sipas të dhënave të Eurostat mbi trajtimin e mbetjeve në Europë, për vitin 2022, nga 295 kilogramë mbetje për banorë që u gjeneruan , vetëm 13 kg për frymë ose 4.4% e totalit të tyre u eliminuan me djegie në inceneratorë ose në fushë të hapur.

Pavarësisht nivelit të ulët të përpunimit të mbejtjeve përmes djegies, shumat që shpenzohen nga buxheti për këtë incenratorët janë të larta. Vetëm në periudhën janar-24 korrik 2024 janë çelur nga buxheti i shtetit 700 milionë lekë si pagesa për Integrated Energy BV SPV, kompaninë që menaxhon inceneratorin.

Të dhënat e thesarit që u gjeneruan nga Open Data Albania tregojnë se që nga fillimi i vitit deri me datën 18 korrik ndaj inceneratorit që tashmë administrohet nga Agjencia e Pasurive të Sekuestruara janë kryer rreth 36 transaksione me një shumë që kalon 6.9 milionë eurosh.

Kjo vlerë përfaqëson pagesat nga bashkitë e Tiranës, Kamzës, Durrësit dhe Kavajës për transportin e mbetjeve në landfillin e Sharrës.

Përpunimi i mbetjeve i kushton më shumë Bashkisë së Durrësit. Kjo Bashki përbën një rast unik se si mbi gjysmën e të ardhurave që ajo mbledh vetë e shpenzon vetëm për një zë, për mbrojtjen e mjedisit (kryesisht pastrimi mbeturinave).

Në vitin 2022, të ardhurat e veta të Bashkisë (nga taksat e tarifat e taksat e ndara) ishin 1.53 miliardë lekë, me rënie 3% në krahasim me vitin e mëparshëm, sipas të dhënave nga Co-Plan.

Qytetet kryesore të vendit përballen njëherazi me kosto të larta të trajtimit të mbetjeve dhe ndodhen para një emergjence mjedisore, pasi mbetjet e gjeneruara në Elbasan, Durrës, Kavajë, Vorë dhe Tiranë po grumbullohen në landfillet pranë inceneratorëve që nuk punojnë.

Në vitin 2023 Bashkia e Kavajës dhe ajo e Durrësit çuan 27 për qind të shpenzimeve të përgjithshme për pastrimin e mbetjeve, dhe kishin peshën më të lartë të shpenzimeve për këtë zë nga të gjitha bashkitë e tjera.

The OECD invested in incinerators at the expense of recycling

In an analysis of the Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) on Albania's possibilities for the adoption of the circular economy, it is emphasized that the construction of incinerators in Albania has been done at the expense of the recycling industry, since there is no separation of waste at source in the country.

The study pointed out that only 17% of municipal waste in the country is recycled (compared to 48% in the European Union) and the main method of waste management is its deposit in landfills.

"The first incineration plant in Albania started operating in 2019 in Elbasan, which treated around 2% of waste for energy purposes in 2021. The other two incinerators in Fier and Tirana have not yet been put into operation.

However, investments in waste incineration plants should not be made at the expense of the recycling industry in Albania and should not move the country away from aligning with the EU acquis waste hierarchy principle, waste recycling in the circular economy model ” says the OECD study.

In Albania, there are about 30 private recycling companies, which have invested about 230 million euros.

The combined processing capacity of these companies is about 500,000 tons/year, which is more than enough to process all the recyclable waste generated in the country's economy.

However, due to the lack of raw material, companies have reported that they work with about 25% of their production capacity and recycle about 10% of the total municipal waste generated.