Flash News

Fuste dr*gë dhe sende të paligjshme në qeli, arrestohet polici i burgut të Drenovës

Lavrov: NATO po rrezikon vetëshkatërrimin me buxhetin e ri ushtarak

​Kurti e Vuçiç "përballen" nesër në Shkup

Bie nga skelat, humb jetën punëtori i ndërtimit në Berat

Prokuroria dërgon për gjykim dy zyrtarët e Bashkisë Korçë

OP-ED

Duke e konceptuar Amerikën si “partnerët” e tjerë, Bashkimi Europian është i dënuar me dështim

Politiko 3 Qershor 2020, 17:46
Duke e konceptuar Amerikën si “partnerët” e tjerë,

Agustin Palokaj/ Jutarnji List

Përfaqësuesi i lartë i Bashkimit Europian për politikën e jashtme dhe sigurinë Josep  Borrel nuk po i ndërpret deklaratat dhe sjelljet kontraverse. Pas skandalit me ndryshimin e raportit të brendshëm mbi dezinformimin, të cilin shërbimet e BE-së e zbutën për t’ia bërë qejfin Kinës, dhe pasiqë amasadori i BE-së në Pekin pranoi të censurojë tekstin e përbashkët, Borreli tani përsëri po jep shenja se, për të, raportet me Kinën janë prioritet. Nuk është çudi, nuk është as edhe e pasaktë, se Kina është partner me rëndësi për BE-së, si edhe për të gjithë tjerët në botë. Por, ta krahasosh raportet me Kinën, me ata që Unioni ka dhe duhet të ketë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, është e gabuar, madje edhe e rrezikshme.

Politika e jashtme e përbashkët e BE-së edhe kështu është tejet e dobët. Zëri i BE-së në botë dëgjohet dhe pranohet gjithnjë e më pak. Ky zë është gjithnjë e pak ekzistues, sepse kjo politikë nuk është “e përbashkët”, dhe pakgjë nga ajo, është edhe “e jashtme”. Politika që nuk është e vendosur nuk mund të jetë edhe e efektshme. Nuk ka sesi t’ju vlerësojnë nëse, madje edhe në deklaratat më formale mbi ndonjë dukuri, u përshtateni nevojave të atyre që u përket ajo. BE-ja nuk është më në gjendje as të dënojë në mënyrë të ndershme shkeljet e të drejtave të njeriut në ndonjë shtet të caktuar dhe gjithnjë e më shumë pranon të hyjë në marrëveshje me shtetet jodemokratike nëse vlerëson se kjo është “në interes të shërbimit”.

Deklarata e fundit e shefit të politikës së jashtme të përbashkët të BE-së Josep Borrel se BE-ja, nën presion, do të zgjedhë mes Amerikës dhe Kinës është shokuese. Sepse, ai nuk është ndonjëfarë analisti që interpreton ngjarjet në botë. Nuk është puna e tij të vlerësojë se na paska kaluar koha e udhëheqjes amerikane në botë dhe paska ardhur koha e marrjes aziatike të rolit udhëheqës. Ai duhet të punojë për ndërtimin e qëndrimit të përbashkët të Unionit në mënyrë që të arrijë të ketë sadopak ndonjë zë në skenën botërore. Është për të ardhur keq që BE-ja, e cila ka një fuqi të tillë ekonomike dhe financiare, sa është në mënyrë bindëse donatori më i madh në zhvillim, ky fakt nuk lidhet aspak me forcimin e rolit politik. E shohim sesi duket kjo edhe në Ballkanin Perëndimor, ku BE-ja paguan më shumë, ndërsa Rusia dhe Kina, në rastin e Serbisë, SHBA-të në rastin e Shqipërisë dhe Kosovës, Turqia në rastin e Bosnjë e Hercegovinës, kanë ndikimin më të madh politik.

Nëse vërtetë ka ardhur koha që BE-së i duhet të zgjedhë mes Amerikës dhe Kinës, përzgjedhja duhet të jetë e qartë dhe e vetvetishme. Pa marrë parasysh deklaratat dhe sjelljen e Presidentit amerikan Donald Tramp, i cili kurrë nuk e fshehu urrejtjen për BE-në, pa marrë parasysh se Trampi që në fillim të mandatit të tij, me sjelljen e tij të paparashikueshme, po shkatërron organizatat multilaterale, Unioni nga ana e tij nuk guxon kurrë të vërë në pikëpyetje aleancën e tij me Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Madje edhe me Trampin, Amerika gjithsesi është demokraci dhe Trampi nuk arriti, për fat të mirë, të arrijë gjithçka deshte të bënte në këtë fushë si President amerikan.

Ndoshta Kina një ditë mund të jetë më ndikuese, më e fortë dhe më zhvilluar sesa ShBA-të, por BE-ja dhe ShBA-të sëbashku do të mbeten përherë lider në botë. Sëpaku në botën demokratike. Krahas kësaj, ende vazhdon të ekzistojë NATO-ja e cila është shtylla kryesore e sigurisë euroatlantike. Madje as Trampi nuk arriti ta shpërbëjë NATO-n, megjithëse kohë pas kohe ka vënë në pikëpyetje idenë e ekzistencës së kësaj aleance dhe kontributin amerikan.

Deklaratat e Borrelit në konferencën e ambasadorëve gjermanë shkaktuan me të drejtë shqetësim në shtetet antare të Europës Juglinodre, ndër to më shumë në republikat Balltike. Ato kanë një kujtim disi më të freskët për atë se çfarë do të thotë liria, për të cilën, si edhe pjesa tjetër e Europës, i janë mirënjohës Shteteve të Bashkuara të Amerikës. BE-ja dhe SHBA-të mund të jenë konkurente në tregti, mund të mos bien dakord për gjithçka, por duhet të jenë përherë në një aleancë të fortë, të sinqertë dhe të palëkundur. BE-ja e cila Amerikën e koncepton si të gjithë partnerët e tjerë është e dënuar me dështim. Sepse BE-ja, nuk është vetëm bashkësi ekonomike, por edhe union politik që dëshiron të ketë edhe një identitet më të fortë të mbrojtjes dhe sigurisë.

Kjo nuk do të jetë e mundur pa aleancën me SHBA-të. Kjo bëhet tani akoma më e vështirë pasiqë fuqia e saj më e madhe ushtarake, një prej dy fuqive nukleare me të drejtë vote në KS të OKB-së, Britania e Madhe, është larguar nga BE-ja. Tani shihet qartë se në Bashkimin Europian mungojnë liderët e vërtetë siç ishte Zhan Klod Junkeri, i cili dinte si t’i përgjigjej Uashingtonit, por kurrë nuk vuri në pikëpyetje faktin se BE-ja, me askënd nuk mund të ketë të njëjtat raporte si me ShBA-të. Kështu si e ka filluar punën Borreli  si shef i “poltikës së jashtme të përbashkët të BE-së”, kjo politikë gjithnjë e më pak do të jetë e përbashkët dhe ai do të thellojë akoma më shumë dallimet mes shteteve antare dhe ato, me të drejtë, do ta kundërshtojnë heqjen e së drejtën së vetos ndaj vendimeve të BE-së rreth politikës së jashtme.

Sepse, edhe nëse do ta dëshirojë këtë Borreli, shumë shtete do të refuzojnë të krahasojnë raportet me Kinën dhe me SHBA-në.

*Përktheu për Politiko.al: Xhelal Fejza

Të fundit