Flash News

E-TJERA

Pse erdhi mbiprodhimi në vitin 2022?

Pse erdhi mbiprodhimi në vitin 2022?

Deri në vitin 2021, sipas të dhënave të INSTAT, në Shqipëri janë mbjellë 10,7 mln rrënjë ullinj. Krahasuar me rreth një dekadë më parë (vitin 2010), numri i rrënjëve të ullirit është rritur 30%.

Në vend pati mbiprodhim të vajit të ullirit në vitin 2022. Ministria e Bujqësisë parashikon që prodhimi i ullirit të jetë 40% më shumë se viti 2021, ndërsa sasia e vajit të prodhuar do të vazhdojë të jetë mbi 20,000 tonë. Në vitin 2021, prodhimi i vajit të ullirit ishte rreth 26,000 tonë, apo 26% më shumë se në vitin 2021.

Sipas zv.ministrit të Bujqësisë, Dhimo Kote, arsyeja kryesore e rritjes së prodhimit është ndërgjegjësimi i fermerëve për leverdishmërinë për mbjelljen e kësaj kulture, gjë e cila ka sjellë shtimin e shërbimeve dhe moslënien e prodhimit në dorën e fatit.

Z. Kote shton se edhe kushtet klimatike dhe mosrënia e mizës së ullirit ishin faktorë plus që ndikuan te prodhimi.

“Ndër vite janë mbjellë mbi 10 mln rrënjë ullinj, një pjesë para fillimit të demokracisë. Më pas, shumë rrënjë të vjetra janë zëvendësuar me të reja, të favorizuara nga kushtet klimatike. Pjesa më e madhe e rrënjëve të ullirit janë të reja, të cilat kanë ndikuar te shtimi i sasisë së prodhimit.

2022 ishte ndër vitet më të mbara të prodhimit. Për shkak të motit të mirë, ky ishte ndër vitet e para që gjethet e bimës nuk u dëmtuan nga miza e ullirit dhe syri i palloit.

Në vend, kultivimi i ullirit është kthyer në traditë, gjë që përkon edhe me shtimin e shërbimeve nga fermerët ndaj kësaj kulture. Kjo është edhe arsyeja kryesore e rritjes së prodhimit.

Vite më parë, fermerët nuk i shërbenin kësaj kulture dhe prodhimi u la në mëshirë të fatit. Kultivarët kanë përshtatur investimet e reja bashkëkohore me klimën dhe tokën, që sollën mbiprodhimin”, thotë ai.

Për ekspertin e kulturës së ullirit, profesorit të Universitetit të Kamzës, Drini Imami, mbiprodhimi erdhi për shkak të rritjes së vazhdueshme të sipërfaqes me të mbjella ndër vite.

“Mbiprodhimi vjen për dy arsye. Së pari, për shkak të rritjes së vazhdueshme të sipërfaqes, dhe së dyti, sezoni i fundit i prodhimit u karakterizua nga rendiment i lartë, apo siç mund të thuhet në gjuhë popullore, ishte “vit i mbarë” prodhimi.

Në nivel ferme, ka pasur një tendencë për të rritur sipërfaqet e mbjella me ullinj.

Ajo u mbështet fillimisht nga skemat kombëtare të subvencionimit dhe në vijim, fermerët kanë vazhduar të mbjellin edhe pa mbështetjen e qeverisë.

Edhe në rastin e plantacioneve të reja, është e zakonshme të vërehen ullishte që janë braktisur, mbjellja e ullinjve shpesh është motivuar nga mbështetja e subvencionit, por në shumë raste është parë nga shumë si një mënyrë për të shfrytëzuar tokën me kosto dhe rrezik relativisht të ulët dhe angazhim të kufizuar për shërbimet.

Për shembull, shumë fermerë që kanë migruar në zonat urbane, kanë mbjellë ullinj në tokën e tyre, pasi ulliri konsiderohet një aktivitet produktiv me investime të ulëta, i cili mund të vazhdojë edhe në rast të mungesës së shërbimeve”.

Agron Çakalli, administratori i Federatës Bujqësore në Elbasan, e cila prej vitit 2000 numëron 125 fermerë të bashkuar që prodhojnë vajin e ullirit të markës “Valmi”, shton se mbiprodhimi pritej, për shkak të shtimit të rrënjëve të ullirit në 10-15 vitet e fundit.

“Nga qeveria e mëparshme për 5 vjet, fermeri është mbështetur me subvencione direkte 25,000 deri në 35,000 lekë për hektar për mbjellje të ullirit dhe 100 lekë për litër për shitjen e vajit të ullirit ekstra të virgjër.

Kjo ishte një ndihmë që shkonte direkt te fermeri, duke e nxitur atë të shtonte prodhimin. Nga mbjelljet e asaj periudhe është përfshirë 60% e prodhimit total të këtij viti.

Pjesa e mbetur do të përfshihet në vitet e ardhshme dhe pritet që ky superprodhim të vijojë tre deri në katër vite me radhë”./ Monitor

Të fundit