Studentët në Universitetin e Korçës janë përgjysmuar, qeveria jep 4 mln euro për një strukturë betoni pa dokument zyrtar

Në muajt e parë të vitit 2024, territori ku ndodhej ndërtesa e ish-Sanatoriumit të Korçës u rrethua me llamarina. Ndërtesa ikonë e ngritur me financimin e mirëbërësit Thoma Turtulli në vitin 1935 ishte prej vitesh e braktisur, pasi u la të degradohej dhe shkatërrohej me gjithçka kishte brenda.

Pas rrethimit, nga zhurma e fadromave dhe mjeteve të tjera të rënda u kuptua se ndërtesa me arkitekturë elegante po i nënshtrohej punimeve. Një plan i publikuar nga kryeministri Edi Rama në vitin 2023 parashikon veç restaurimit të fasadës së objektit ekzistues, edhe ndërtimin e një godinë të re të pagëzuar “Kompleksi i dijes”.

Ndërtimi financohet nga Fondi Shqiptar i Zhvillimit, FSHZH dhe do të kushtojë 395,8 milionë lekë [4 milionë euro]. Referuar të dhënave të pasqyruara në raportin teknik që shoqëron dokumentet e tenderit sqarohet se projekti përfshin një sipërfaqe prej 7036 metra katrorë brenda së cilës gjendet kompleksi i godinave të ish – Sanatoriumit, nga i cili do të konservohet dhe restaurohet vetëm objekti i dhuruar nga filantropi Thoma Turtulli. Gjithashtu do të realizohet një ndërtim i ri 6-katësh.

Në po të njëjtin raport sqarohet se dy ndërtimet ndodhen mes një zone të  gjelbëruar kryesisht me pisha dhe bredha. Por planet për transforimin e këtij projekti në një godinë universitare ka bërë që shumë banorë në qytetin e Korçës të ngrenë supet të habitur.

Më 5 vitet e fundit, universiteti “Fan Noli” në Korçë ka humbur gjysmën e studentëve dhe shumica e auditorëve janë të zbrazura. Ndërkohë, universiteti “Fan Noli” i tha BIRN në një përgjigje me shkrim se nuk është i përfshirë në ndërtim dhe nuk ka asnjë marrëveshje me Fondin Shqiptar të Zhvillimit për menaxhimin e Kompleksit të Dijes pas përfundimit të ndërtimit.

Fjorela Bajraktari, presidente e Këshillit Rinor në universitetin “Fan Noli” thotë se studentët kanë hapësira të mjaftueshme dhe nuk e kanë ndjerë mungesën e auditorëve edhe gjatë kohës kur po rikonstruktohej Fakulteti Ekonomik.

“Nuk lindi asnjëherë nevoja që të prisnim, apo të mos zhvillonim mësimin. Gjendeshin auditorë të lirë brenda orarit mësimor,” tha ajo.

Kush do e mbushë godinën e re?!

Të dhënat e siguruara nga Universiteti “Fan Noli” tregojnë se në këtë universitet janë të regjistruar 2247 studentë gjithsej në të gjitha programet e nivelit Bachelor dhe Master. Numri i studentëve pothuajse është përgjysmuar në krahasim me 5 vite më parë, kur kishte 4261 studentë.

Ulja drastike e numrit të studentëve ka përmirësuar raportin sipërfaqe/student për zhvillimin e mësimit në mjediset e gjashtë ndërtesave të këtij universiteti.

“Kemi ambiente të mjaftueshme për të zhvilluar mësimin. Me aq studentë sa ka universiteti, duke llogaritur edhe që nuk e frekuentojnë të gjithë nuk ka probleme me hapësirat,’ thotë Joana Çobaj, studente në universitet.

“Nga 14 studentë në degën Menaxhim – Agrobiznesi, frekuentojmë rregullisht mësimin 8. Disa kanë ngelur, disa nuk vijnë,” shtoi ajo.

Në anën tjetër, thuajse të gjitha godinat që janë në funksion të mësimdhënies në Universitetin e Korçës i janë nënshtruar rikonstruksionit gjatë viteve të fundit, përveç ndërtesës së Departamentit të Infermierisë, i cili ka nevojë për punime në infrastrukturë, por edhe laboratorë.

I pyetur në lidhje me kompleksin e Dijes, rektori i universitetit të Korçës, Lorenc Ekonomi thotë se deri tani nuk ka asnjë dokument zyrtar për mënyrën e funksionimit të këtij investimi, por ka marrë dijeni nga politikanët lokalë të Partisë Socialiste se Kompleksi i Dijes do të vihet në dispozicion të universitetit dhe do të shërbejë si një Qendër Ekselence.

Ai supozon se aty do të ngrihen laboratorë modernë.

“Në Kompleksin e Dijes mendohet se do të ndërtohen laboratorë modernë kryesisht për programet e Teknologjisë dhe Informacionit, tek të cilat synohet tërheqja e studentëve të huaj dhe stafit akademik po ashtu. Konkretisht nuk kemi diçka zyrtare dhe të detajuar,” tha Ekonomi.

Një vit më parë, të njëjtin qëndrim pati edhe ish-rektori Dhimitri Bello, por ky e konsideroi të panevojshëm këtë investim duke i konsideruar ambientet e universitetit të mjaftueshme për studentët që e frekuentojnë atë, ndërsa pohoi mungesën e informacionit nga qeveria.

Mungesa e qartësisë për funksionimin e këtij investimi dhe koordinimit mes institucioneve sjell amulli, dhe me gjasë, edhe kosto shtesë.

Vitin e kaluar, kur ndërtesa e ish- sanatoriumit të Korçës nisi të ndërtohej, Universiteti i Korçës hapi paralelisht një kantier tjetër ndërtimi. Me një fond nga të ardhurat e vetë universitetit në vlerë rreth 30 milionë lekë u rikonstruktua ndërtesa e Fakultetit të Edukimit, që është një nga fakultetet me më pak studentë.

Ndërkohë, atje ku ka studentë mungojnë investimet. Ndërtesa e programit të Infermierisë, që është programi më i preferuar për studentët dhe që ezauron të gjitha kuotat, nuk ka marrë investime dhe vijon të jetë në gjendje të keqe.

Sipas pedagogut Jordan Jorgji, auditorët e kësaj ndërtese kanë kapacitet deri në 20 studentë dhe janë të amortizuar, por duke qenë se është dega më e kërkuar, klasat e tejkalojnë këtë numër çka bën që mësimi të zhvillohet në auditorët e mëdhenj të Fakultetit të Shkencave të Natyrës.

“Kjo na vendos pak në vështirësi, sepse edhe në disa programe të tjera ka numër të lartë studentësh. Vëmendja jonë është tek investimi në laboratorë. Përmes projekteve të ndryshme janë siguruar laboratorë gjë që kërkon ambiente, ndaj klasat po kthehen në laboratorë,” thotë Jorgji.

“Në kushte të tilla, në Fakultetin e Shkencave të Natyrës mbeten vetëm dy auditorë të mëdhenj dhe pjesa tjetër janë për një kapacitet më të vogël studentësh,” shtoi ai.

Pedagogu, ashtu si stafi tjetër i universitetit, thotë se nuk ka shumë informacione në lidhje me Kompleksin e Dijes. Ai e sheh me optimizëm investimin, por qartazi shpreh shqetësim për funksionimin e tij.

“Nuk e di ende konkretisht se çfarë do të bëhet ajo ndërtesë, por unë besoj në Teorinë e Kreativitetit të Richard Florida, që thotë se për të rivitalizuar një qytet duhet të rivitalizosh sportin, kulturën ose universitetin. Ne na nevojiten investimet, na duhet mbështetja, pastaj sfida është nëse ne do të arrijmë t’i menaxhojmë si duhet dhe shfrytëzojmë pozitivisht,” shtoi pedagogu.

Ndërtimi i një kompleksi universitar nuk i ka shpëtuar as vëmendjes së studentëve, të cilët janë përpjekur të kuptojnë diçka më shumë, por ende e kanë të paqartë se si do të funksionojë dhe si do t’ju shërbejë kjo godinë e re.

“E kemi diskutuar në orë leksioni me pedagogët, i kemi pyetur si do të funksionojë, a do të bëjmë mësim atje kur të përfundojë, por as ata vetë nuk e dinin,” thotë Joana.

Rektori Lorenc Ekonomi thotë se universiteti, pavarësisht rënies së numrit të studentëve, ka nevojë për mjedise të reja. Sipas tij, paisjet për laboratorë në fakultetin e Bujqësisë dhe Infermierisë kanë mbetur në magazinë për shkak të kësaj.

“Kemi nevojë për disa laboratorë në fakultetin e Bujqësisë dhe Infermierisë. Paisjet i kemi siguruar përmes projekteve, ndërkohë që na kanë mbetur në magazinë sepse nuk kemi ambjente,” shtoi ai.

Betonizimi i historisë

Tre muaj para përfundimit të afatit të punimeve, mbi rrethimin e kantierit dallohet një strukturë betoni shumëkatëshe, arkitektura e së cilës është shumë e ndryshme nga stili i ndërtesës ekzistuese.

I pyetur në lidhje me detajet, afatin e punimeve dhe funksionin e Kompleksit të Dijes, Fondi Shqiptar i Zhvillimit nuk ktheu përgjigje deri në publikimin e këtij shkrimi. Mesa duket, dorëzimi i objektit do të kërkojë më shumë kohë nga afati 18 mujor i parashikuar në kontratë.

Koço Papahrisanthu, banor i Korçës, e sheh me dyshim projektin që është duke u zbatuar dhe ankohet se betoni po kthehet në një normalitet për Korçën. I moshuari ka gjithashtu nostalgji për hapësirën e madhe të gjelbër dhe ndërtesën e ish-Sanatoriumit.

“Më ka bërë përshtypje zbehja qe i jep ajo ndërtesë shumëkatëshe me beton në formë shkallësh një prej objekteve më simbolike të Korçës. Aty ka qenë një zonë e pyllëzuar dhe një ndërtim i kësaj natyre sigurisht që e prish një hapësirë të tillë, por kam frikë se këto janë çudira me të cilat ne po mësoheni, aq sa tani na duken normale,” thotë Papahrisanthu, duke kërkuar që të mos cënohet historia e qytetit.

Ndërtesa që ka shërbyer për trajtimin mjekësor të pacientëve për vite me radhë, pas përfundimit të punimeve do të ketë një funksion tjetër nga ai për të cilin u destinua që në ndërtimin e saj. Në raportin arkitektonik të projektit thuhet se Ish – godina e Sanatoriumit të vjetër do të ketë një fasadë të ngjashme me origjinalen dhe do të shërbejë për administratën.

“Kati nëntokë do të shërbejë si ambjent teknik, depo, maganizim. Ambjentet e katit të parë do të jenë në funksion të zyrave, kancelarisë, sekretarisë, financës, sallës së konferencave ndërsa në katin e dytë do të ketë zyra per dekanatin, arkivë, sallë për lektorët etj” sqarohet në raport, ku më tej shtohet se fasadat e godinës së ish-Sanatoriumit do të rikonstruktohen duke ruajtur origjinalitetin e saj të mëparshëm.

Sakaq, struktura gjashtëkatëshe e betonit që po ndërtohet krahas ish – Sanatoriumit, sipas po të njëjtit raport, do të përmbajë salla seminaresh, bibliotekë, laboratorë, ambiente shlodhëse dhe recreative, mencë, bar- kafe etj.

Ndërtimi voluminoz ka hapësira të konsiderueshme, por FSHZH dhe Ministria e Arsimit të pyetur në lidhje me kapacitetin e planifikuar të studentëve që mund të studiojnë në këtë kompleks nuk u përgjigjën./ BIRN