
Flash News
Kush është Papa i ri?
Papa Leo i XIV përshëndet për herë të parë besimtarët në sheshin e Shën Pjetrit
Tym i bardhë nga Vatikani: Është zgjedhur Papa i ri
"Liria funksionon", PD përshëndet qëndrimin e DASH: E drejta vonoi, por u kthye në vend
“Reuters”: Rama kërkon mandatin e katërt në zgjedhjet e dominuara nga korrupsioni dhe bandat kriminale

nga Naum Mara
Kështu e quanim mozaikun e Muzeut Kombëtar në kohën kur po realizohej. Nebiu (më ngjan me origjinë nga Kolonja) ishte artisti i mozaikëve dhe të tjerët ishin bashkuar për të krijuar kompozimin e një vepre veçanërisht të rëndësishme të karakterit monumental. Kur u zbulua, nuk na la ndonjë përshtypje si vepër arti, por ajo që vlerësohej ishte vështirësia për të realizuar një vepër të përmasave të tilla.
Në debatin e sotëm rreth restaurimit të tij, i mëshohet idesë se veprat krijohen në një kohë të caktuar dhe për këtë arsye, kur restaurohen iu duhet ruajtur plotësisht natyra e tyre. Lihet mënjanë edhe cilësia artistike, si dhe mesazhi kryesor që përcjellin.
Për mua nuk do ishte problem, që mozaiku të restaurohej në gjendjen fillestare nëse ishte në një mur mbajtës përgjatë një autostrade. Nuk do prishte punë as ylli i madh, as ai në flamur dhe as libri i Historisë së Partisë në dorën e punëtorit. Brezat e rinj dhe të huajt mund ta shihnin me kureshtje dhe edhe mund të qeshnin me të. Por ai është në qendër të kryeqytetit të Shqipërisë dhe njëkohësisht pjesë e Muzeut Historik Kombëtar. Për këtë arsye, jo vetëm çka u hoq u bë mirë (mendo një vepër monumentale në qendër të Berlinit me swastika-n dhe me një ushtar që mban në dorë “Mein Kampf”), por i gjithë mozaiku duhej të hiqej nga fasada.
Si vepër artistike, mozaiku vuan edhe nga konceptimi si një vepër arti e gërshetuar me objektin arkitekturor. I ngjan më shumë një pikture në një “billboard”, që shërben për reklamimin e një produkti. Vetë tonet koloristike të veprës nuk kanë asnjë lidhje me ngjyrat e përdorura në Muze. Si e tillë, do i shërbente arkitekturës së objektit një trajtim i ri i pjesës murale ku është sot mozaiku. Mund të kishte një konkurs për rikonceptimin arkitekturoro-artistik të fasadës kryesore të Muzeut.
Për arsye të konservimit të veprave të artit të çdo kohe, mozaiku duhej të ringrihej në një kapanon gjigand, që mund të shërbejë si Muze i Artit të Realizmit Socialist dhe ku mund të futen dhe të ekspozohen një pjesë e veprave, që janë hequr nga piedestalet e tyre, ku mund të përfshihej edhe ndonjë nga monumentet e realizuara mirë artistikisht të Hoxhës. Një lloj Muzeu-ekspozitë i natyrës së tillë do kishte karakter studimor dhe do ngjallte interes te të gjithë ata që interesohen se ç’lloj denatyrimi merr arti në vendet totalitare. Nuk do prishte punë edhe sikur disa nostalgjikë të shkonin e ta shihnin herë pas here dhe t’i gëzoheshin Komandantit duke thënë: “Sa i bukur ishte!”
Një Muze i tillë do shpëtonte nga “fshehja” shumë vepra arti të një periudhe 40-vjeçare, e cila ka qenë periudha më prodhimtare në artet figurative të Shqipërisë. Kjo për shkak të investimeve të mëdha të shtetit për të nxjerrë artistë, që do krijonin vepra në shërbim të tij. Në të do ketë edhe vepra artistikisht të arrira, mbase edhe kryevepra, sepse shumë artistë, edhe pse përballë kufizimeve ideologjike ishin në gjendje të krijonin art.
Të fundit


Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
9 Maj 2025, 06:45

Si e ndryshoi LaCivita fushatën e PD? Berisha: Ka studiuar kundërshtarin
8 Maj 2025, 22:49

Davidi rimposht Goliatin
8 Maj 2025, 22:15

Gazetarja: Në shtabet e partive ka të infiltruar të SPAK
8 Maj 2025, 21:55
Kush është Papa i ri?
8 Maj 2025, 21:48
Berisha zbulon përfundimisht se kur do të tërhiqet nga politika
8 Maj 2025, 21:33


LaCivita në Lezhë: Shqiptarët do ta pushojnë Edi Ramën nga puna
8 Maj 2025, 21:11


Berisha: LaCivita na zgjodhi ne sepse ai beson tek programi i Reganit
8 Maj 2025, 20:48










Mediu foto me LaCivitta në Tiranë: Për Shqipërinë Madhështore
8 Maj 2025, 18:40
Burimi: Vendimi i DASH një fitore personale e Berishës
8 Maj 2025, 18:30
Tym i bardhë nga Vatikani: Është zgjedhur Papa i ri
8 Maj 2025, 18:14
Hiqi ato syze deliri e shih vendin ku e ke cuar?
8 Maj 2025, 18:02
LDK dorëzon kallëzime penale për anëtarët e Qeverisë në detyrë
8 Maj 2025, 18:02







Analiza e BIRN: Tirana, qarku përcaktues për maxhorancën e ardhshme
8 Maj 2025, 16:04

PD në terren: Çupi, Noka dhe Këlliçi premtojnë ndryshim përmes veprave
8 Maj 2025, 15:40


Kontrata me PD e Chris LaCivita, Berisha: 100% korrekte dhe e pastër
8 Maj 2025, 15:11

“Këto janë ditët kulmore”, Berisha tregon kur do të udhëtoj në SHBA
8 Maj 2025, 14:45





Foto/ Cilët janë 3 bashkëpunëtorët e Talo Çelës të arrestuar në Dubai?
8 Maj 2025, 13:37






Tym i zi del nga Kapela Sistine, Vatikani ende pa Papë
8 Maj 2025, 12:26





Ekstradohet në Shqipëri, Davide Pecorrelli
8 Maj 2025, 11:29


Gjin Gjoni: Non Grata ra, Rama të bëhet gati të shkojë tek McGonigal
8 Maj 2025, 11:01

Shembja e masivit të kromit, ende asnjë gjurmë nga 29-vjeçari
8 Maj 2025, 10:40
Shpërthen në flakë automjeti te Komuna e Parisit
8 Maj 2025, 10:25
I dha tokë babait dhe kushëririt, Basir Çollaku denoncon kandidatin e PS
8 Maj 2025, 10:16



Nesër “Giro d’Italia 2025”, ja akset që duhet të shmangni në Tiranë
8 Maj 2025, 09:23
Krimet Zgjedhore/ Agjentët e BKH dhe Policia kontrolle në Shkodër
8 Maj 2025, 09:19
Arrestohen në Dubai 3 bashkëpunëtorë të Talo Çelës
8 Maj 2025, 09:02
Miu në kthetrat e bufit, Chris LaCivita i përgjigjet drejtpërdrejt Ramës
8 Maj 2025, 08:45
Këmbimi valutor, me sa shiten dhe blihen monedhat e huaja sot
8 Maj 2025, 08:30
BIRN: Krimi i organizuar, ‘partia e padukshme’ e zgjedhjeve në Durrës
8 Maj 2025, 08:26
Horoskopi, çfarë kanë rezervuar yjet për ju sot
8 Maj 2025, 08:08
Vranësira dhe reshje shiu, si pritet të jetë moti gjatë ditës
8 Maj 2025, 07:52
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
8 Maj 2025, 07:40


Rama sulmon Bardhin: Fieri s’mund të përfaqësohet nga gazi i botës
7 Maj 2025, 22:36



BE i bën thirrje Izraelit të heqë bllokadën humanitare në Gaza
7 Maj 2025, 21:42







