Si do të funksionojë ndalimi i BE-së dhe kufiri i çmimit për naftën ruse

Bashkimi Evropian po ndërmerr një tjetër hap të madh drejt ndërprerjes së lidhjeve të tij energjetike me Rusinë. Blloku 27-vendesh po ndalon produktet e naftës të rafinuar ruse si karburanti dizel dhe po bashkohet me SHBA-në dhe aleatët e tjerë në vendosjen e një kufiri çmimi për shitjet në vendet joperëndimore.

Vendimi i Evropës hyn në fuqi sot pas embargos së saj ndaj qymyrit dhe shumicës së naftës nga Rusia. Ky vendim ka për qëllim të zvogëlojë më tej varësinë nga energjia dhe pagesat ruse në gjoksin e luftës së Kremlinit, ndërsa afrohet përvjetori i pushtimit të Ukrainës.

Sanksionet më të reja të energjisë kanë rreziqe: çmimet e naftës tashmë janë rritur që nga fillimi i luftës më 24 shkurt dhe ka pasiguri se si embargoja e BE-së dhe kufiri i çmimeve do të ndikojnë në tregun global.

Si do të funksionojë embargo dhe kufizimi i çmimeve?

Importuesit evropianë kanë ulur pjesën e Rusisë në importet e BE-së në 27% në dhjetor nga më shumë se gjysma para fillimit të luftës.

Furnizuesit amerikanë kanë rritur dërgesat në nivele rekord, nga 34,000 fuçi në ditë në fillim të vitit 2022 në 237,000 fuçi në ditë deri më tani në janar, sipas S&P Global.

Kapaciteti i ri i rafinerisë që vjen në linjë këtë vit në Kuvajt dhe Arabinë Saudite dhe vitin e ardhshëm në Oman gjithashtu mund të ndihmojë. India është një tjetër burim i mundshëm. Rusia, nga ana tjetër, do të duhet të gjejë klientë të rinj.

Kufiri i çmimit luan një rol kyç në embargo: Ai është krijuar për të parandaluar zhdukjen e naftës ruse nga tregu global dhe shkaktimin e rritjes së çmimeve për të gjithë, duke ulur ende të ardhurat që mbështesin ushtrinë e Moskës.

Kufiri është i detyrueshëm sepse ndalon kompanitë perëndimore që kontrollojnë kryesisht transportin dhe sigurimin nga trajtimi i naftës me çmim mbi kufirin ndërsa shkon në vende si Kina dhe India. Evazioni është i mundur, por kërkon ngritjen e një sigurimi alternativ ose organizimin e një flote cisternash që nuk janë në dispozicion.

Kufiri u vendos në 100 dollarë për fuçi për naftë dhe produkte të tjera të prodhuara nga nafta e papërpunuar, si karburanti i avionëve, në një marrëveshje nga vendet e G-7 - SHBA, Britania e Madhe, Japonia, Kanadaja, Franca, Gjermania dhe Italia - plus BE-ja dhe Australisë.

Tavani i çmimit është 45 dollarë për fuçi për produktet e tjera që prodhohen nga nafta e papërpunuar, por që tregtohen nën çmimin e naftës, siç është nafta e përdorur në kaldaja dhe industria e termocentraleve.

Burimi: AP