KPK nuk zbaton vendimin gjyqësor për të zbuluar sponsorin e vet privat

Në shtator 2021, Komisioni i Pavarur i Kualifikimit zgjodhi resortin luksoz “Marina Bay” në bregdetin e Vlorës si destinacion për të zhvilluar një analizë 4-vjeçare të punës si dhe sfidat e institucionit deri në fund të mandatit.

Aktiviteti u zhvillua me 30 shtator, por 12 komisionerët e KPK-së dhe tre pjestarë të stafit u akomoduan në hotel për dy netë fjetje falë bujarisë së një kompanie private që mbuloi shpenzimet për akomodimin, ushqimin, qiranë e sallës së konferencave dhe kostot e tjera të aktivitetit.

KPK e mbajti sekret emrin e donatorit në kundërshtim me ligjin “Për të Drejtën e Informimit”. Por thuajse tre vjet më pas, institucioni kyç i vetingut vazhdon të këmbëngulë në fshehtësinë e emrit të sponsorit privat, pavarësisht se një vendim i formës së prerë e detyron atë që ta bëjë publik.

Komisioni i Pavarur i Kualifikimit është institucion kushtetues, i krijuar në kuadër të Reformës në Drejtësi për vetingun e gjyqtarëve dhe prokurorëve me qëllim final rikthimin e besimit të publikut te drejtësia.

Përgjatë mandatit të tij, qindra magjistratë kanë dhënë llogari përballë KPK-së dhe janë penalizuar me shkarkim për dhuratat apo sponsorizimet e përfituara nga personat e tretë, të cilat janë vlerësuar në dritën e konfliktit të mundshëm apo në dukje të interesit. Vetë anëtarët e KPK-së refuzojnë t'i nënshtrohen të njëjtit standard.

Saga gjyqësore për transparencë nisi me një kërkesë për të drejtë informimi të BIRN dhe një vendim të Komisionerit për të Drejtën e Informimit të 7 dhjetorit 2021, që e urdhëronte KPK-në të vendoste në dispozicion të BIRN një kopje të plotë të marrëveshjes së sponsorizimit.

KPK refuzoi ta zbatonte vendimin dhe e sfidoi atë në Gjykatën Administrative të Tiranës, ku mori një vendim në favor. Në padinë e vet, Komisioni pretendoi se bërja publike e sponsorit do të cënonte sigurinë kombëtare, procesin e vetingut si dhe imazhin e KPK- së dhe të partnerëve ndërkombëtarë.

Komisioneri për të Drejtën e Informimit si palë e paditur dhe BIRN si palë e tretë në proces, iu drejtuan me ankim Gjykatës Administrative të Apelit, që e përmbysi si të pabazuar vendimarrjen e shkallës së parë.

Në vendimin e datës 23 janar 2024, Gjykata Administrative e Apelit vlerëson se vendimi i shkallës së parë është reflektim i mosrespektimit të parimeve themelore të zhvillimit të një procesi gjyqësor.

Apeli thekson gjithashtu në vendim se respektimi i klauzolave kofidenciale kontraktore nuk duket se përbën kufizim të parashikuar në marrëveshjen e sponsorizimit, por është interpretuar më pas si i tillë nga Komisioni.

Në vijim, Apeli vëren se Gjykata Administrative e Shkallës së Parë ka konsideruar interes publik respektimin e klauzolave të konfidencialitetit, pavarësisht se ligjvënësi interesin publik e ka parashikuar si përjashtim nga e drejta për ta kufizuar informacionin.

Apeli rrëzon gjithashtu pretendimin se zbulimi i të dhënave të sponsorit të aktivitetit të KPK-së, përbën zbulim njëherësh të çështjeve të rëndësishme lidhur me veprimtarinë e këtij institucioni në të ardhmen, strategjitë dhe planet afatgjata dhe afatshkurtëra të tij.

“Ky përfundim do të mund të kishte qenë i pranueshëm logjikisht dhe ligjërisht, vetëm nëse pala paditëse, gjatë gjykimit në shkallë të parë do të kishte dokumentuar faktin se, pikërisht sponsori i aktivitetit të organizuar prej saj në një hotel në jug të vendit, ishte autor sui generis i formulës së suksesit të veprimtarisë së mëtejshme të KPK-së…,” thuhet në vendim.

Duke iu referuar gjithashtu jurisprudencës së Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut, Apeli theksoi gjithashtu standartin e dyfishtë të ndjekur nga KPK.

“Në një kohë kur ky interes [publik] nuk konstatohet të ketë pësuar deri tani asnjë cënim nga publikimi sistematik disavjeçar i të dhënave të gjyqtarëve të Republikës së Shqipërisë, pa përjashtruar akomodimet e tyre në hotele, madje është konsideruar se ka shërbyer si instrument për t'i kthyer publikut besimin tek drejtësia,” shprehet Apeli dhe shtron pyetjen : “mbi ç'bazë standardi i transparencës, zbatuar tashmë gjatë procesit të vettiung-ut të gjyqtarëve në detyrë, nuk duhet zbatuar edhe për komisionerët quasi gjyqtarë?”.

Pas zbardhjes së vendimit të Gjykatës Administrative të Apelit, BIRN ju drejtua Komisionit të Pavarur të Kualifikimit me kërkesë për kryerje të ekzekutimit vullnetar dhe vendosjen në dispozicion të marrëveshjes së sponsorizimit, me të dhënat e plota.

Por KPK e anashkaloi këtë kërkesë dhe në një përgjigje për BIRN përshkroi legjislacionin mbi të cilin bazohet ekzekutimi i vendimeve gjyqësore. Në vijim, Komisioni paraqiti rekurs në Gjykatën e Lartë si dhe një kërkesë për pezullimin e ekzekutimit të vendimit të Apelit, deri në shqyrtimin e çështjes në shkallën e tretë të gjyqësorit.

Më 30 prill, Gjykata e Lartë vendosi të mos e pranojë kërkesën për pezullimin e ekzekutimit të vendimit, duke lënë në fuqi vendimin e Apelit që detyron KPK-në që të zbulojë emrin e sponsorit.

Dy kërkesa të tjera për informim drejtuar Komisionit të Pavarur të Kualifikimit për vendosjen në dispozicion të marrëveshjes së plotë dhe Komisionerit për të Drejtën e Informimit dhe Mbrojtjen e të Dhënave Personale lidhur me ecurinë e procedurave të ekzekutimit të vendimit, kanë mbetur pa përgjigje edhe pse është tejkaluar afati ligjor. Po ashtu, KPK nuk iu përgjigj deri në publikimin e këtij shkrimi një kërkese për koment të BIRN lidhur me arsyet e mosvendosjes në dispozicion të dokumentit të kërkuar./ BIRN