
Flash News
Aksioni në Theth, banori mes lotësh: Kam ndërtuar në tokën time me shpenzimet e jetës, shteti të mos i prishë
Drejtorët në shënjestër! Pas Fierit dhe Durrësit, Rama mbërrin në Elbasan
Emri/ Identifikohet 23-vjeçari që u gjet i pajetë pranë liqenit të Shkopetit
Aksioni i IKM-së në Theth, banorët dalin në protestë
U denoncua i zhdukur nga i ati, 23-vjeçari gjendet i pajetë pranë liqenit të Shkopetit

Lea Ypi/ The Guardian
Nuk kam votuar kurrë në një palë zgjedhje. Jo sepse nuk doja, por sepse nuk munda. Gjatë gjithë jetës sime si e rritur, kam qenë emigrante. Kam jetuar në vende të huaja mjaftueshëm për t'u njohur me politikën e tyre, por asnjëherë aq sa duhet për t'u kualifikuar për nënshtetësi.
Unë u rrita në Shqipërinë staliniste, një vend ku votimi ishte një ritual absurd i kryer në mënyrë ciklike nga qytetarët që e dinin që zgjedhjet ishin të kota, dhe se disidenca do të ndëshkohej. Çdo katër vjet, prindërit e mi zgjoheshin në orën 4 ose 5 të mëngjesit dhe rendnin drejt kabinës së votimit, duke pasur parasysh që dështimi për t'u paraqitur të parët mund të konsiderohej një akt sabotazhi. Besnikëria ndaj partisë matej nëpërmjet zellit.
Disa orë më vonë, i vetmi kanal televiziv ekzistues shpallte triumfalisht rezultatin: e vetmja parti që merrte pjesë në votime kishte fituar 100% të vendeve me pjesëmarrje 100%. Zgjedhjet vepronin si një lloj konfirmimi periodik që dëshira e njerëzve dhe ajo e partisë ishin të njëjta. Siç thoshte parulla zyrtare: "çdo votë është plumb për armiqtë tanë imperialistë dhe revizionistë".
Shpesh pyesja veten: meqë zgjedhjet ishin qartësisht një farsë, pse nuk shfuqizoheshin? Ndoshta kjo ndodhte sepse ato konsideroheshin si një shenjë e përparimit, pavarësisht se ku ndodhesh. Përhapja globale e së drejtës së votës ishte, ashtu si heqja e skllavërisë, një nga ato ngjarje historike që mendohet se vërteton faktin se harku i universit moral përkulet kah drejtësia. Fakti se premtimi shpesh nuk përmbushet në praktikë ka tendencë të shpërfillet. Këtu analogjia me skllavërinë është domethënëse: asnjë komb bashkëkohor nuk mund të rivendoste legalisht skllavërinë, edhe pse miliona jetojnë në kushte skllavo-pronare. Sot, çdo komb pretendon të jetë një demokraci, pa marrë parasysh sa farsë janë zgjedhjet aty; askush nuk do të guxonte t'i shfuqizonte krejtësisht.
Ka mënyra për të kompensuar pamundësinë e votës në vendin ku jetoni. Dikush mund të votojë në vendin e origjinës, nëse lejojnë rrethanat. Ose angazhohesh në forma të tjera të politikës - si të qenit anëtar i një partie, të protestosh ose të hysh në greva. Por jo të gjithë kanë privilegjin të ndërmarrin këto veprime: ka emigrantë, për të cilët vështirësitë e jetës, kërcënimet e punëdhënësve dhe presioni për t'u konformuar janë aq të mëdha saqë asnjë nga këto nuk është e mundur.
Sigurisht, ka edhe miliona qytetarë që zgjedhin të mos votojnë. Ata mund të përballen me kufizime të ngjashme për kohën dhe lirinë e tyre - ose thjesht mendojnë se të gjithë politikanët janë të njëjtë, dhe se zgjedhjet kanë shumë pak rëndësi. Por zgjedhja për të mos votuar nuk është njësoj sikur të mos kesh zgjedhje. Ata që nuk kanë mundësi të votojnë nuk kanë mundësi as të përdorin abstenimin e tyre. Bojkotimi i zgjedhjeve është një ushtrim i lirive politike - dhe të mos e kesh mundësinë për këtë është pikërisht e kundërta.
Votimi është thelbësor për legjitimitetin demokratik. Duke zgjedhur ata që na përfaqësojnë në parlament, ne kemi një zë në ligjet që do të na qeverisin në të ardhmen. Pa këtë zë, ne thjesht u bindemi rregullave të autorizuara nga të tjerët. Larg të qenit zotër të fatit tonë, ne jemi objekt i vullnetit të të tjerëve.
Institucioni qendror i demokracisë liberale është zgjedhja e përfaqësuesve në intervale të rregullta. Hamendësohet se ne i zgjedhim deputetët në bazë të politikave që ata premtojnë të çojnë përpara, dhe të vlerësojmë dëshirueshmërinë e këtyre politikave bazuar në afërsinë e tyre me vizionin e partive që ata përfaqësojnë. Megjithëse zakonisht ato keqparaqiten në shtyp, pa partitë politike demokracia do të përbëhej nga një arbitraritet individësh. Roli i palëve - historia e tyre, antagonizmi i tyre i ndërsjellë, trashëgimia që ata përfaqësojnë dhe parimet në të cilat mbështeten - i ndihmojnë qytetarët të krijojnë pikëpamjet e tyre për çështje me interes të përbashkët. Kritika dhe aktivizmi nga qytetarët, nga ana tjetër, duhet të ndihmojnë partitë të mprehin angazhimet e tyre politike.
Në rastin ideal, zgjedhjet janë ngjarje paradigmatike gjithëpërfshirëse në jetën e një komuniteti politik demokratik. Slogani “një person, një votë” përshkon mjeshtërisht potencialin egalitar të institucioneve demokratike. Sigurisht, në realitet, pasuria dhe fuqia shpërndahen në mënyrë aq të pabarabartë në shoqëritë kapitaliste, sa që aftësia e një pakice të pasur për të formësuar axhendën dhe për të ndikuar në vendimet politike, shtrembëron debatin dhe çorodit idealin e përfaqësimit demokratik.
Megjithatë, ekziston një ditë, dita e zgjedhjeve, në të cilën të gjithë qytetarët kanë fuqi të barabartë. Nuk ka rëndësi nëse jeni i ri apo i moshuar, grua apo burrë, homoseksual apo hetero, i pasur apo i varfër, shumë i artikuluar ose mezi i arsimuar, politikan profesionist apo pastrues i dritareve.
Nuk ka rëndësi nëse jeni Mike Ashley apo Brenda nga Bristoli. Secili person ka një dhe vetëm një votë, dhe, në ditën e zgjedhjeve një votë ka potencialin të bëjë ndryshime.
Përjashto rastin, natyrisht, nëse nuk jeni qytetar i këtij shteti. Atëherë dikush tjetër do të vendosë në emrin tuaj, dhe pasojat e vendimeve të tyre do të jenë edhe më dramatike nëse jeni vulnerabël. Në këtë rast, dita e zgjedhjeve nuk do të jetë më shprehje e përfshirjes, por një kujtesë e rreptë e përjashtimeve që vazhdojnë të përshkojnë shoqëritë liberale, megjithë premtimin e tyre për përfaqësim efektiv. Zgjedhjet janë dita kur diferenca midis atyre që janë në sistem dhe atyre që nuk janë, pohohet publikisht.
Më 12 dhjetor, shumë emigrantë në Mbretërinë e Bashkuar - qytetarë të BE-së, apo jo të tillë- mund ta kalojnë ditën canvassing*, duke parë miqtë e tyre të votojnë dhe duke u kërkuar njerëzve të tjerë të bëjnë të njëjtën gjë. Ata mund të qëndrojnë zgjuar deri vonë për të zbuluar se cila parti apo cilat parti do të formësojnë politikat që do të përkufizojnë jetën e tyre për vitet e ardhshme. Por në fund, për një çështje me rëndësi thelbësore për jetën e tyre, atyre do t'u mohohet vullneti.
Disa mund të përpiqen ta zbusin goditjen - dhe në proces ta mveshin me normalitet këtë 'mungesë demokratike' të emigrantëve. Ata mund të argumentojnë në mënyrë cinike që votimi është një maskaradë gjithsesi, duke cituar deklaratën famëkeqe të Rousseau-it: "Populli anglez mendon se është i lirë; gabohet shumë, është i lirë vetëm gjatë zgjedhjes së deputetëve; sapo të zgjidhen, skllavërohet, sërish, kthehet në asgjë. Por edhe nëse Rousseau ka të drejtë ne do të ishim në gjendje më të keqe pa të drejtën e votimit dhe liria e njëmendtë për të gjithë do të ishte edhe më e vështirë për t'u patur.
Kjo është arsyeja pse votimi është thelbësor. Më shumë se një e drejtë - është një përgjegjësi, përgjegjësi e atyre që kanë fuqinë e votës për të ushtruar atë fuqi në emër të atyre që nuk e bëjnë. Sigurohuni që ta përdorni.
*Lea Ypi është pedagoge e Teorisë Politike në London School of Economics.
**canvassing- procesi i solicitimit të votave, t'i këkrosh dikujt të votojë për aksh parti apo politikan.
***Përkthimi: Politiko.al
Të fundit




Hoxha: Do kemi një parlament që do ja kalojë çdo programi humoristik!
9 Korrik 2025, 10:10

Drejtorët në shënjestër! Pas Fierit dhe Durrësit, Rama mbërrin në Elbasan
9 Korrik 2025, 09:53
Emri/ Identifikohet 23-vjeçari që u gjet i pajetë pranë liqenit të Shkopetit
9 Korrik 2025, 09:42
Aksioni i IKM-së në Theth, banorët dalin në protestë
9 Korrik 2025, 09:34
Arsyet pse BE-ja nuk ka vendosur sanksione të reja kundër Rusisë
9 Korrik 2025, 09:18
DW: Mashtrimet online rrisin trafikimin e qenieve njerëzore
9 Korrik 2025, 09:01
“Nuk pi ujë diploma”, rritet papunësia tek të rinjtë me arsim të lartë më 2025
9 Korrik 2025, 08:56


Horoskopi, çfarë kanë rezervuar yjet për ju sot
9 Korrik 2025, 08:25
Diell dhe reshje shiu, e mërkura me mot të paqëndrueshëm
9 Korrik 2025, 08:06
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
9 Korrik 2025, 07:52

Tabaku: Salianji mbajti një kosto politike që nuk e ka mbajtur askush në Shqipëri
8 Korrik 2025, 22:36


Sekretet për të shijuar verën si një ‘profesionist’
8 Korrik 2025, 21:45


Kriza e mbetjeve në Shqipëri: Tym toksik dhe probleme të thella qeverisjeje
8 Korrik 2025, 21:13
Ndotje alarmante në Fushë-Arrëz, mbetjet e fabrikës së bakrit 'skuqin' lumin Fan
8 Korrik 2025, 21:07

Sondazh/ Si e vlerësoni ndërhyrjen e kryeministrit në pushtetin vendor?
8 Korrik 2025, 20:40
28 të arrestuar në Itali e Spanjë për trafik droge, mes tyre një shqiptar
8 Korrik 2025, 20:24
Banorët përplasen me policinë në Theth: Jemi në tokën tonë
8 Korrik 2025, 20:11
Vdekja e 27-vjeçarit në Lipjan, Osmani: Të hetohet në mënyrë të pavarur!
8 Korrik 2025, 20:06
Trump premton se SHBA-të do të dërgojnë më shumë armë në Ukrainë
8 Korrik 2025, 19:54

BE shënjestron shëndetësinë, arsimin, policinë dhe kadastrat si zona korrupsioni
8 Korrik 2025, 19:23
Rama akuzon qeverinë për bllokim të buxhetit: Janë prekur të gjitha shërbimet jetike
8 Korrik 2025, 19:10

Rihapet çështja e vrasjes së mësueses italiane, e dyshuar një 47-vjeçare shqiptare
8 Korrik 2025, 18:40

Salianji pas rikthimit: Nuk kam bërë opozitë për funksione, por për vokacion
8 Korrik 2025, 18:23
A do kandidojë në zgjedhjet e 2029? Ja si përgjigjet Salianji
8 Korrik 2025, 18:16
Hyri në ujë për të shpëtuar dy turistë, mbytet kapiteni i anijes në Shkodër
8 Korrik 2025, 18:05
Salianji nga selia e PD: Çova para drejtësisë një trafikant droge
8 Korrik 2025, 18:03
Pas Fierit, Rama “zbarkon” në Durrës, priten shkarkime (video)
8 Korrik 2025, 17:53
VIDEO/ Ervin Salianji mbërrin në selinë blu, pritet nga mbështetësit
8 Korrik 2025, 17:45

BE-ja miraton hapat përfundimtarë për anëtarësimin e Bullgarisë në Eurozonë
8 Korrik 2025, 17:43

Zhupa pas lirimit të Salianjit: Frymëzim për çdo opozitar
8 Korrik 2025, 17:19
Ndahet nga jeta aktori David Killick
8 Korrik 2025, 17:09
Rama nuk i kursen as drejtorët e bashkisë së Fierit, kërkon shkarkimin e tyre
8 Korrik 2025, 17:01


I kërcënoi me shkarkime, Rama mbërrin në bashkinë e Fierit
8 Korrik 2025, 16:39
Temperaturat ekstreme, mbyllet përkohësisht Akropoli në Greqi
8 Korrik 2025, 16:30

Zbulohet parcela me kan*bis në Mazhë të Krujës
8 Korrik 2025, 16:13

Republika Sërpska ndan 22 milionë euro shtesë për lobim në SHBA
8 Korrik 2025, 15:52

Erëzat që ju mbrojnë nga mushkonjat!
8 Korrik 2025, 15:30

Aksident në aksin Vlorë-Qeparo, një i plagosur
8 Korrik 2025, 15:11
Berati, 17 vjet pjesë e trashëgimisë botërore të UNESCO-s
8 Korrik 2025, 15:03


Shtrenjtohet jetesa, inflacioni rritet në 2.4% në qershor, nga ushqimet
8 Korrik 2025, 14:29
VIDEO/ Shembet çatia e restorantit në Itali, një viktimë dhe dhjetë të plagosur
8 Korrik 2025, 14:18
Kërkoi lirimin nga qelia, Gjykata e Lartë lë në burg Veliajn
8 Korrik 2025, 14:07

Akropoli mbyllet përkohësisht për shkak të të nxehtit
8 Korrik 2025, 13:31

Ohri në "listën e zezë" të UNESCO-s, Zhupa: Shuplakë për qeverinë shqiptare dhe AADF
8 Korrik 2025, 13:12

Lirimi i Salianjit/ Berisha: U dënua politikisht nga Rama dhe Xhafa!
8 Korrik 2025, 13:00

Plagosje me thikë në bulevardin e Peshkopisë
8 Korrik 2025, 12:44
Salianji reagon për herë të parë pas lirimit: Do jem në konferencë në orën 17:00
8 Korrik 2025, 12:36
Shtyhet seanca gjyqësore për "Plumbin e Artë", dy avokatë tërhiqen nga procesi
8 Korrik 2025, 12:21
Gjykata e Fierit vendos lirimin me kusht të Ervin Salianjit
8 Korrik 2025, 12:15
Shtrenjtohet jetesa, inflacioni rritet në 2.4% në qershor nga ushqimet
8 Korrik 2025, 12:00


Kërkon lirimin me kusht, Ervin Salianji mbërrin në Gjykatën e Fierit
8 Korrik 2025, 11:16
Nis sot faza e parë e aplikimit në universitete
8 Korrik 2025, 11:10
Zjarr në Lurë, flakët rrezikojnë Parkun Kombëtar
8 Korrik 2025, 10:53
Trump paralajmëron tarifa për Serbinë dhe Bosnje-Hercegovinën
8 Korrik 2025, 10:37
Gjeli i Thethit dhe gjeli i plehut
8 Korrik 2025, 10:24

Zjarri në Dukat rrezikon Parkun Kombëtar të Llogarasë
8 Korrik 2025, 10:01
Në kërkim ndërkombëtar për drogë, kapet në Durrës 36-vjeçari (EMRI)
8 Korrik 2025, 09:50
Thethi, turistët “kritikojë” tendencën moderne
8 Korrik 2025, 09:39
Zjarri në malin e Dukatit ende aktiv, rrezikohet parku kombëtar i Llogarasë
8 Korrik 2025, 09:28
Shqyrtohet sot në Gjykatën e Lartë rekursi i Veliajt
8 Korrik 2025, 09:16
“Shenjë e keqe për demokracinë”/ Kuvendi neglizhon raportimin e institucioneve
8 Korrik 2025, 09:04
Sot seanca në Gjykatën e Fierit, Salianji kërkon lirimin me kusht
8 Korrik 2025, 08:56


Horosokopi, çfarë kanë rezervuar yjet për ju sot
8 Korrik 2025, 08:16
Parashikimi i motit/ Si do variojnë temperaturat përgjatë ditës
8 Korrik 2025, 08:02
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
8 Korrik 2025, 07:48