
Flash News
U arrestua pak metra larg SPAK, Prokuroria e Posaçme kërkon17 vite burg për ‘bosin’ e drogës
Starton sot Giro D’Italia, ja akset rrugore që bllokohen në Tiranë nga ora 13:00-18:00
Kush është Papa i ri?
Papa Leo i XIV përshëndet për herë të parë besimtarët në sheshin e Shën Pjetrit
Tym i bardhë nga Vatikani: Është zgjedhur Papa i ri
Çfarë na thotë “Ura e Zogut” për mënyrën se si qeveriset Shqipëria?

Alfred Lela
E imagjinoj urën e Zogut mbi lumin Mat, në grykën aq të bukur që del nga malet mes Lezhës dhe Mirditës, si një monument estetik dhe etik në historinë e Shqipërisë. Për shembull, e shoh të ndriçuar nga poshtë-lart, duke u dhënë atyre harqeve një prarim që ua lëbyr, me dritë dhe lehtësi, rrugën udhëtarëve të atyre anëve dhe netëve. Herë të tjera e parafytyroj si muze të inskenuar të arkitetonikës në Shqipëri, një lamije ku përplasen në harmoni otomanja me neoklasiken, për t’u përndjekur nga brutalja e socializmit real të diktaturës. Pse jo, të dielave i shoh aty tezgat e drunjta dhe mallrat e shumta të pazarit të famshëm të Milotit (me kujdesin e madh, ama që në fund të ditës arkat dhe qeset të mos hidhen në lumë, siç ështa zakoni anëve të Shqipërisë). Për koncerte, ekspozita, panaire e me radhë, mund të funksionalizohej Ura e Zogut, e cila do t’i shtonte një tërheqje të re zonës, aty ku Mati hapet për në Adriatik me madhështinë e një erashke në dorën e Zotit.
Ministria e Kulturës dhe e Turizmit mund të kishin bashkuar forcat për diçka të tillë me pushtetin vendor. Por, para kësaj imagjinate duhej bërë themelorja: ruajtja e urës. Një hap do të kishte qenë ‘inventarizimi’ i dëmeve dhe i qëndresës së strukturës, dhe më pas meremetimi dhe ruajtja e habitatit që e rrethon, dmth shtratit të lumit. Në të gjithë zonën përreth dallohen lehtësisht kafshimet nga firmat që nxjerrin inerte nga lumi duke e bërë shtratin e tij një krater pas bombardimeve.
Ky bashkim i trimufit të interesit privat me shpërfilljen e shtetit dhe të shoqërisë për gjënë publike, e bën Urën e Zogut monument të lartë dhe të gjatë të një Shqipërie që ndërton të ardhmen duke shkatërruar të shkuarën. Mos vini asnjë bast kundër kësaj aksiome: e ardhmja pa të shkuarën nuk qëndron, është vetëm një skizofreni shpirtërore, që kërkon distancë aty ku nuk mund të ketë asgjë veç ngjizjes.
Ura si monument, dhe monumentet e së shkuarës si urë që na hedhin te e ardhmja, janë qartësisht të mposhtura dhe të neveritura në qeveritë Rama. Këtë të fundit, neverinë, KM e ka shfaqur publikisht dhe pa teklif për të gjitha artefaktet e mbetura në peziazhin arkitektonik dhe kulturor të Shqipërisë, nga koha e Mbretit Zog. Teatri Kombëtar, vilat në lagjet kryesore dhe aristokratike të Tiranës, sheshin Skënderbej, e me radhë. Kujtoni se edhe ura mbi lumin Mat është e kohës së Mbretit dhe quhet, si për sfidë, “Ura e Zogut”.
Bash e kundërta ka ndodhur me stacionet e komunizmit në hapësirën urbanistike apo arkitektonike të Shqipërisë. “Shtëpia e gjetheve” është rifunksionalizuar si muze, bunkeret e Enverit në Dajt dhe Bulevard janë quajtur “BunkArt”. Piramida apo ‘mauzoleu’ i diktatorit gjithashtu është drejt asaj që Veliaj e quan “rijetësim”.
Psikologjikisht, me sa duket, Edi Rama kërkon t’i shërbejë rupturës (shqyerjes) së madhe që Enver Hoxha futi në historinë e Shqipërisë, duke ndërprerë lidhjet me periudhën e Zogut, dhe duke filluar erën e tij, si në politikë ashtu dhe në urbanizim.
Këtu, sigurisht, ka fajet e veta edhe e djathta shqiptare, si ajo e traditës edhe e reja që ka bërë pak ose aspak për ta ndërprerë rupturën dhe për të rijetëzuar shenjat e jo-komunizmit në peizazhin arkitektonik dhe urban. Në çdo rast kjo nuk është leje për qeverinë e majtë për ta konsideruar historinë e Shqipërisë si ‘të fituesve dhe humbësve’, por si një përbashkësi ku biem dhe ngrihemi të gjithë, në orët e liga dhe të mira.
Në fund, për të mos e marrë këtë përsiatje si një tjetër anatemë kundër qeverisë së radhës, kujtoni sa miliona euro janë hedhur nëpër Shqipëri për të ashtuquajturën Rilindje urbane. Shumë. Vend e pa vend. Në mos qoftë dashakeqësi, është amatorizëm. Me një përkujdesje dhe investim minimal, hequr qoftë edhe nga fondi i majmë i RU, ura e Zogut nuk do të ishte sot simbol ngalakeq i një qeverie që kërkon të bëhet regjim. Sepse, historia na mëson, regjimet, më parë se nga shtypja politike, nisin nga imponimi estetik dhe kulturor.
Të fundit


Leo XIV kremton Meshën e Parë si Papë
9 Maj 2025, 11:42

Denoncon Spaho: Kandidati i PS në Pogradec jep 100 mijë lekë për votën
9 Maj 2025, 11:27
Mustafaj: Krenar për fushatën e denjë të PD
9 Maj 2025, 11:22
Dështon sërish konstituimi, Kosova ende pa Kuvend të ri
9 Maj 2025, 11:06





"Vota nuk ka çmim", ambasada e SHBA në Tiranë 'shuplakë' Ramës
9 Maj 2025, 10:06

Furnizonin grupe kriminale me armë zjarri, arrestohen dy të rinj
9 Maj 2025, 09:45


Ja pse nuk duhet të votosh më Partinë Socialiste pas 12 viteve qeverisje
9 Maj 2025, 09:08




Këmbimi valutor/ Me sa blihen e shiten monedhat e huaja sot
9 Maj 2025, 08:19
Dhurata që Berisha i bëri ‘live’ Ramës
9 Maj 2025, 08:13
3 shenja që tregojnë se je i/e mbrojtur shpirtërisht
9 Maj 2025, 08:05



Horoskopi, çfarë kanë rezervuar yjet për ju sot
9 Maj 2025, 07:22
Mot i paqëndrueshëm, mesdita sjell reshje shiu
9 Maj 2025, 07:01
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
9 Maj 2025, 06:45

Si e ndryshoi LaCivita fushatën e PD? Berisha: Ka studiuar kundërshtarin
8 Maj 2025, 22:49

Davidi rimposht Goliatin
8 Maj 2025, 22:15

Gazetarja: Në shtabet e partive ka të infiltruar të SPAK
8 Maj 2025, 21:55
Kush është Papa i ri?
8 Maj 2025, 21:48
Berisha zbulon përfundimisht se kur do të tërhiqet nga politika
8 Maj 2025, 21:33


LaCivita në Lezhë: Shqiptarët do ta pushojnë Edi Ramën nga puna
8 Maj 2025, 21:11


Berisha: LaCivita na zgjodhi ne sepse ai beson tek programi i Reganit
8 Maj 2025, 20:48










Mediu foto me LaCivitta në Tiranë: Për Shqipërinë Madhështore
8 Maj 2025, 18:40
Burimi: Vendimi i DASH një fitore personale e Berishës
8 Maj 2025, 18:30
Tym i bardhë nga Vatikani: Është zgjedhur Papa i ri
8 Maj 2025, 18:14
Hiqi ato syze deliri e shih vendin ku e ke cuar?
8 Maj 2025, 18:02
LDK dorëzon kallëzime penale për anëtarët e Qeverisë në detyrë
8 Maj 2025, 18:02







Analiza e BIRN: Tirana, qarku përcaktues për maxhorancën e ardhshme
8 Maj 2025, 16:04

PD në terren: Çupi, Noka dhe Këlliçi premtojnë ndryshim përmes veprave
8 Maj 2025, 15:40


Kontrata me PD e Chris LaCivita, Berisha: 100% korrekte dhe e pastër
8 Maj 2025, 15:11

“Këto janë ditët kulmore”, Berisha tregon kur do të udhëtoj në SHBA
8 Maj 2025, 14:45





Foto/ Cilët janë 3 bashkëpunëtorët e Talo Çelës të arrestuar në Dubai?
8 Maj 2025, 13:37






Tym i zi del nga Kapela Sistine, Vatikani ende pa Papë
8 Maj 2025, 12:26





Ekstradohet në Shqipëri, Davide Pecorrelli
8 Maj 2025, 11:29


Gjin Gjoni: Non Grata ra, Rama të bëhet gati të shkojë tek McGonigal
8 Maj 2025, 11:01

Shembja e masivit të kromit, ende asnjë gjurmë nga 29-vjeçari
8 Maj 2025, 10:40
Shpërthen në flakë automjeti te Komuna e Parisit
8 Maj 2025, 10:25