
Flash News
Ndërron jetë në moshën 98-vjeçare, ish-presidenti i Italisë, Giorgio Napolitano
Presidenti i Zululandit vizition New York-un me gruan dhe parukieren
Shoferja me ‘Benz" përplas biçikletën, plagoset një person në Korçë
Përfshihet nga zjarri ish-fabrika e qelqit në Kavajë, rrezikohen edhe disa banesa
E zuri korenti, humb jetën i riu në Tiranë
Çfarë na thotë “Ura e Zogut” për mënyrën se si qeveriset Shqipëria?

Alfred Lela
E imagjinoj urën e Zogut mbi lumin Mat, në grykën aq të bukur që del nga malet mes Lezhës dhe Mirditës, si një monument estetik dhe etik në historinë e Shqipërisë. Për shembull, e shoh të ndriçuar nga poshtë-lart, duke u dhënë atyre harqeve një prarim që ua lëbyr, me dritë dhe lehtësi, rrugën udhëtarëve të atyre anëve dhe netëve. Herë të tjera e parafytyroj si muze të inskenuar të arkitetonikës në Shqipëri, një lamije ku përplasen në harmoni otomanja me neoklasiken, për t’u përndjekur nga brutalja e socializmit real të diktaturës. Pse jo, të dielave i shoh aty tezgat e drunjta dhe mallrat e shumta të pazarit të famshëm të Milotit (me kujdesin e madh, ama që në fund të ditës arkat dhe qeset të mos hidhen në lumë, siç ështa zakoni anëve të Shqipërisë). Për koncerte, ekspozita, panaire e me radhë, mund të funksionalizohej Ura e Zogut, e cila do t’i shtonte një tërheqje të re zonës, aty ku Mati hapet për në Adriatik me madhështinë e një erashke në dorën e Zotit.
Ministria e Kulturës dhe e Turizmit mund të kishin bashkuar forcat për diçka të tillë me pushtetin vendor. Por, para kësaj imagjinate duhej bërë themelorja: ruajtja e urës. Një hap do të kishte qenë ‘inventarizimi’ i dëmeve dhe i qëndresës së strukturës, dhe më pas meremetimi dhe ruajtja e habitatit që e rrethon, dmth shtratit të lumit. Në të gjithë zonën përreth dallohen lehtësisht kafshimet nga firmat që nxjerrin inerte nga lumi duke e bërë shtratin e tij një krater pas bombardimeve.
Ky bashkim i trimufit të interesit privat me shpërfilljen e shtetit dhe të shoqërisë për gjënë publike, e bën Urën e Zogut monument të lartë dhe të gjatë të një Shqipërie që ndërton të ardhmen duke shkatërruar të shkuarën. Mos vini asnjë bast kundër kësaj aksiome: e ardhmja pa të shkuarën nuk qëndron, është vetëm një skizofreni shpirtërore, që kërkon distancë aty ku nuk mund të ketë asgjë veç ngjizjes.
Ura si monument, dhe monumentet e së shkuarës si urë që na hedhin te e ardhmja, janë qartësisht të mposhtura dhe të neveritura në qeveritë Rama. Këtë të fundit, neverinë, KM e ka shfaqur publikisht dhe pa teklif për të gjitha artefaktet e mbetura në peziazhin arkitektonik dhe kulturor të Shqipërisë, nga koha e Mbretit Zog. Teatri Kombëtar, vilat në lagjet kryesore dhe aristokratike të Tiranës, sheshin Skënderbej, e me radhë. Kujtoni se edhe ura mbi lumin Mat është e kohës së Mbretit dhe quhet, si për sfidë, “Ura e Zogut”.
Bash e kundërta ka ndodhur me stacionet e komunizmit në hapësirën urbanistike apo arkitektonike të Shqipërisë. “Shtëpia e gjetheve” është rifunksionalizuar si muze, bunkeret e Enverit në Dajt dhe Bulevard janë quajtur “BunkArt”. Piramida apo ‘mauzoleu’ i diktatorit gjithashtu është drejt asaj që Veliaj e quan “rijetësim”.
Psikologjikisht, me sa duket, Edi Rama kërkon t’i shërbejë rupturës (shqyerjes) së madhe që Enver Hoxha futi në historinë e Shqipërisë, duke ndërprerë lidhjet me periudhën e Zogut, dhe duke filluar erën e tij, si në politikë ashtu dhe në urbanizim.
Këtu, sigurisht, ka fajet e veta edhe e djathta shqiptare, si ajo e traditës edhe e reja që ka bërë pak ose aspak për ta ndërprerë rupturën dhe për të rijetëzuar shenjat e jo-komunizmit në peizazhin arkitektonik dhe urban. Në çdo rast kjo nuk është leje për qeverinë e majtë për ta konsideruar historinë e Shqipërisë si ‘të fituesve dhe humbësve’, por si një përbashkësi ku biem dhe ngrihemi të gjithë, në orët e liga dhe të mira.
Në fund, për të mos e marrë këtë përsiatje si një tjetër anatemë kundër qeverisë së radhës, kujtoni sa miliona euro janë hedhur nëpër Shqipëri për të ashtuquajturën Rilindje urbane. Shumë. Vend e pa vend. Në mos qoftë dashakeqësi, është amatorizëm. Me një përkujdesje dhe investim minimal, hequr qoftë edhe nga fondi i majmë i RU, ura e Zogut nuk do të ishte sot simbol ngalakeq i një qeverie që kërkon të bëhet regjim. Sepse, historia na mëson, regjimet, më parë se nga shtypja politike, nisin nga imponimi estetik dhe kulturor.
Të fundit



McGonigal pranon fajin për dosjen shqiptare, pse është lajm i keq për qeverinë Rama
22 Shtator 2023, 22:17

Teknologjia në zgjedhje, Kume: 14 maji tregoi se procesi dështoi
22 Shtator 2023, 21:43
Salianji: Tani ka rënë TIMS në Rinas, të hetohet në të gjitha institucionet
22 Shtator 2023, 21:20

Bushati: Rama përdori McGonigalin e korruptuar për nevojat e tij politike vendore
22 Shtator 2023, 20:34
Ndërron jetë në moshën 98-vjeçare, ish-presidenti i Italisë, Giorgio Napolitano
22 Shtator 2023, 20:16
Pse i kaloi në heshtje tre ligjet e shumëdiskutuara të qeverisë? Begaj: Kisha dilema
22 Shtator 2023, 20:08
Presidenti i Zululandit vizition New York-un me gruan dhe parukieren
22 Shtator 2023, 19:50

U përplas nga makina në qendër të Korçës, ndërron jetë pas disa orësh i moshuari
22 Shtator 2023, 19:22
Video/ “Do shkoni te varrezat çame”? Begaj e ngatërron me Finiqin
22 Shtator 2023, 19:09
Çështja “Beleri”, Presidenti Begaj përgjigjet me fjalët e Ramës
22 Shtator 2023, 18:43
Pasi zgjati mandatin në krye të Akademisë së Shkencave, Gjinushi kërkon më shumë fonde
22 Shtator 2023, 18:24
Pellgje me ujë dhe baltë, Durrësi përtej propagandës
22 Shtator 2023, 17:57
Nga Parlamenti te Porti i Durrësit dhe dy banka, Shqipëria sërish pre e sulmeve kibernetike
22 Shtator 2023, 17:50
2010-2023, pesha e shpenzimeve për paga në totalin e buxhetit erdhi në rënie
22 Shtator 2023, 17:42
Shoferja me ‘Benz" përplas biçikletën, plagoset një person në Korçë
22 Shtator 2023, 17:24
Përfshihet nga zjarri ish-fabrika e qelqit në Kavajë, rrezikohen edhe disa banesa
22 Shtator 2023, 17:20

Vasili reagon për deklaratat e Vuçiç në OKB për Kosovën: Rama s’guxon të flasë
22 Shtator 2023, 16:57
U kapën duke kultivuar kanabis, dënohen me burg 2 shqiptarët në Angli
22 Shtator 2023, 16:40


“Ndjesë, por mbeta në trafik”, po për ambulancat a ka ndonjë justifikim?!
22 Shtator 2023, 16:11
Ndërhyrjet në TIMS, PD kërkesë për ngritjen e komsionit hetimor, firmosin 45 deputetë
22 Shtator 2023, 15:38
9 hapat që duhet të ndjekin kuksianët që do të votojnë për kryebashkiakun e ri
22 Shtator 2023, 15:25
Mjeku: Tullumbacja me oksid azoti mund të sjellë edhe paralizë nervore
22 Shtator 2023, 15:02


Xhixho: Nëse maxhoranca e ka luftën me drogën, të tërheqë urgjentisht ligjin për kanabisin
22 Shtator 2023, 14:24
E tërhoqi ekskavatori zvarrë, humb jetën i riu shqiptar në Greqi
22 Shtator 2023, 14:04
Parashikimi i "Fitch Ratings": Shqipëria mund të pranohet në BE në vitin 2032
22 Shtator 2023, 13:52
Tregtonte bombola me azot dhe i reklamonte në rrjetet sociale, pranga të riut në Tiranë
22 Shtator 2023, 13:39

Vjet vetëm 4.4% e mbetjeve urbane u përpunuan nga inceneratorët
22 Shtator 2023, 13:20
E zuri korenti, humb jetën i riu në Tiranë
22 Shtator 2023, 13:08
Deklarata e ambasadës së SHBA, reagon Berisha
22 Shtator 2023, 12:58
Vrasja e 33-vjeçarit për parkimin në Shkodër, arrestohet vëllai i autorit
22 Shtator 2023, 12:43
“Sot në darkë McGonigal dorëzohet para drejtësisë”, Berisha: Provoi fajësinë e Ramës
22 Shtator 2023, 12:35
Verifikimi i fakteve, tre artikujt që u vlerësuan nga OSBE
22 Shtator 2023, 12:31
Berisha: SPAK ka përgjime ku Veliaj urdhëron Mërtirin të paguajë Bolinon, Blushin, Fugën
22 Shtator 2023, 12:31
Berisha: Veliaj është i lirë edhe pse është pronari i vërtetë i djegësit të Tiranës
22 Shtator 2023, 12:25

"Shpërthimet në veri", Sveçla: Shenjë revolte për arrestimin e tre serbëve
22 Shtator 2023, 11:40


McGonigal deklarohet sot fajtor për dosjen shqiptare
22 Shtator 2023, 11:18
Merr flakë banesa në Korçë, shpëtohet i moshuari
22 Shtator 2023, 11:13
Banorët e Zall Herrit në protestë: Të inspektohet diga e Bovillës, nëse shpërthen...
22 Shtator 2023, 10:57
“U vra me automatik”, policia zbardh krimin në Shkodër, në kërkim 5 persona
22 Shtator 2023, 10:45
"Jam komandant", zbardhet dëshmia e 42-vjçarit që plagosi policin në Tiranë
22 Shtator 2023, 10:26
Deklaratat e Kurtit, Escobar: Jam i shqetësuar për mesazhet që vijnë nga Prishtina
22 Shtator 2023, 10:12
Kishte “blinduar” shtëpinë me armë, arrestohet i moshuari në Durrës
22 Shtator 2023, 09:46
Trafik objektesh me vlerë, policia greke në kërkim të “Xhonit” nga Shqipëria
22 Shtator 2023, 09:33
Këmbimi valutor, me sa blihen e shiten euro dhe dollari sot
22 Shtator 2023, 09:08
Aksident në Bulqizë, një i plagosur
22 Shtator 2023, 09:03

“Lajme të mira në horizont”, çfarë kanë parashikuar yjet për ju sot
22 Shtator 2023, 08:33
Çfarë po ndodh në Veri të Kosovës? Shpërthim i fuqishëm në Mitrovicë
22 Shtator 2023, 08:25
"Mollë sherri" parkimi i makinës, si u vra 33-vjeçari nga fqinji në Shkodër
22 Shtator 2023, 08:14
Ulje temperaturash dhe reshje shiu, parashikimi i motit për sot
22 Shtator 2023, 07:59
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
22 Shtator 2023, 07:53
Detaje nga vrasja/ 33-vjeçari u gjet i pajetë jashtë makinës nga familjarët
21 Shtator 2023, 22:48
McGonigal/ Shkullaku: Tre elementë që tregojnë se Rama është i përfshirë!
21 Shtator 2023, 22:42
Emri/ Vritet një person në Shkodër
21 Shtator 2023, 22:21
Bardhi i prerë për raportet me Bashën: Ai në rrugë të vet unë në timen
21 Shtator 2023, 22:20
Rrëfimi i ish-punonjëses së sek*it: Si policia bashkëpunonte me qendrat e masazhit
21 Shtator 2023, 22:03
Gjekmarkaj: Berisha ka një peshë elektorale reale dhe historike në aksionin opozitar
21 Shtator 2023, 21:43
Shkullaku: Prezenca e Zelenskyt solli në sallë Blinken dhe Scholz, jo Rama
21 Shtator 2023, 21:38
Propaganda e Ramës në OKB, Shkullaku: Më shumë e dëmton se sa e lartëson Shqipërinë
21 Shtator 2023, 21:36
Zgjedhjet të dielën, Vata: Mazhoranca socialiste ka vetëm një meritë, shpopullimin e Kukësit
21 Shtator 2023, 21:31
Bumçi për Ramën: Ndoqi një projekt anti- BE, mungonte Kosova
21 Shtator 2023, 21:27
A ka ndikuar SPAK në vendimet tuaja për Ministrat? Si u përgjigj Rama
21 Shtator 2023, 21:16
Momenti i arrestimit të 42-vjeçarit që plagosi me pistoletë efektivin e “Shqiponjave”
21 Shtator 2023, 21:06
Rusia ndalon eksportin e naftës dhe benzinës drejt perëndimit
21 Shtator 2023, 21:05



Salianji për Lulzim Bashën: Është turpi i PD-së, njeriu që ka marrë më shumë nga kjo parti
21 Shtator 2023, 20:16
Plagosi me armë efektivin e ‘Shqiponjave’ në Tiranë, arrestohet pas 24 orësh autori
21 Shtator 2023, 20:03
Ndalohet reklamimi i duhanit në mediat e shkruara në Zvicër
21 Shtator 2023, 20:02
Shkatërrohet një rrjet kriminal i udhëhequr nga dy shqiptarë
21 Shtator 2023, 19:48
Makina përplas të moshuarën në Sarandë
21 Shtator 2023, 19:29


Përmbyset kamioni në Lezhë, plagoset drejtuesi
21 Shtator 2023, 19:17
"Në limite" - landi gjerman ngre alarmin për rritjen e numrit të refugjatëve
21 Shtator 2023, 19:01
Përfshihet nga flakët makina në Sauk
21 Shtator 2023, 18:53
“Basha si deputeti me biçikletë”, Salianji: Është vetëshpallur trajner i ekipit të PD-së
21 Shtator 2023, 18:39
Rreth katër muaj pas sulmeve kundër KFOR-it në veri: Ku arritën hetimet?
21 Shtator 2023, 18:36
KLGj mban peng emërimin e magjistratëve të diplomuar
21 Shtator 2023, 18:04

Ekstradimi/ Një vajzë shqiptare prangoset në Londër
21 Shtator 2023, 17:42
Rikthehen reshjet e shiut, ja si do të luhaten temperaturat në ditët në vijim
21 Shtator 2023, 17:23

Dje festoi sot po qan, çfarë i ndodhi Dea Mishel
21 Shtator 2023, 17:12