Flash News

Bota

Sulmet izraelite/ Mediat amerikane: Irani, ende i paprekur! A po vjen gara për uraniumin?

Sulmet izraelite/ Mediat amerikane: Irani, ende i paprekur! A po vjen gara

Një ndër operacionet më të mëdha ajrore të dekadës së fundit u zhvillua në orët e para të mëngjesit, kur forcat ajrore izraelite ndërmorën një sulm të gjerë dhe të koordinuar mbi më shumë se 100 objektiva ushtarake dhe bërthamore në Iran. Operacioni, i koduar “Luani në Ngritje”, ishte rezultat i një planifikimi të gjatë dhe synonte të paralizonte kapacitetet bërthamore të Iranit.

Disa dhjetëra avionë luftarakë F-35 dhe dronë, të mbështetur nga operativë të inteligjencës izraelite (Mossad), goditën baza të Gardës Revolucionare, laboratorë të pasurimit të uraniumit dhe qendra të kërkimeve bërthamore. Sipas raportimeve nga mediat ndërkombëtare dhe burime iraniane, mbi 78 persona kanë humbur jetën, përfshirë figura të rëndësishme si komandantët Hossein Salami dhe Mohammad Bagheri, si dhe fizikantin bërthamor Fereydoun Abbasi.

Përgjigja iraniane dhe përshkallëzimi i tensioneve
Në hakmarrje, Irani nisi mbi 150 raketa balistike dhe më shumë se 100 dronë drejt territorit izraelit. Pavarësisht intensitetit, Izraeli raportoi dëme të kufizuara falë mbrojtjes ajrore të përforcuar dhe ndihmës së aleatëve perëndimorë. Megjithatë, situata mbetet tejet e tensionuar dhe me rrezik për përshkallëzim të mëtejshëm në gjithë rajonin.

Objektivat bërthamore të paprekura
Përtej goditjeve të shumta dhe vdekjes së disa prej shkencëtarëve kryesorë iranianë, programi bërthamor i Iranit nuk është neutralizuar. Sipas analizës së gazetave Washington Post dhe New York Times, impiantet kryesore në Natanz dhe Fordow, të ndërtuara thellë nën tokë – deri në 80 metra – kanë mbetur pothuajse të paprekura. Sulmet kanë shkaktuar dëme vetëm në strukturat sipërfaqësore dhe laboratorët rajonalë mbështetës, pa ndikuar seriozisht në kapacitetin e pasurimit të uraniumit.


Ndërsa qeveria izraelite e ka paraqitur operacionin si një “sukses strategjik”, analistët janë të ndarë mbi ndikimin afatgjatë të tij. Shumë ekspertë paralajmërojnë se ky veprim mund të ketë efekte të kundërta, duke e shtyrë Iranin të përshpejtojë më tej aktivitetet e tij bërthamore dhe ta mbyllë përfundimisht çdo derë për dialog diplomatik.

Rajoni në ankth, SHBA në pozicion delikat
Shtetet e Bashkuara, të cilat nuk morën pjesë drejtpërdrejt në operacion por ofruan mbështetje për mbrojtjen izraelite, ndodhen tani në një pozitë të vështirë. Bisedimet bërthamore me Teheranin janë bllokuar, ndërsa vendet e Gjirit e shohin situatën me shqetësim të thellë, duke paralajmëruar për rrezikun e një lufte të re rajonale që mund të përfshijë më shumë aktorë.

E ardhmja: përshkallëzim apo përmbajtje?
Mbështetur në natyrën nëntokësore të impianteve dhe rrjetet alternative të njohurive teknike që Irani ka ndërtuar ndër vite, përpjekjet për ta ndalur përfundimisht programin bërthamor duken gjithnjë e më të vështira. Pyetja thelbësore që ngrihet tani është: a do të zgjedhë Irani të përshkallëzojë më tej konfliktin, apo do të kërkojë forma të reja të konfrontimit?

Për momentin, pavarësisht humbjeve të mëdha dhe goditjes së fuqisë punëtore, programi bërthamor i Iranit mbetet funksional – duke lënë të hapur një skenar të rrezikshëm paqëndrueshmërie në Lindjen e Mesme.

Të fundit