Lufta/ Pse Rusia heziton të ndihmojë Iranin në konflikt me Izraelin?

Që kur Izraeli filloi sulmet e fundit ndaj infrastrukturës bërthamore të Iranit, Presidenti rus Vladimir Putin ka qenë në kontakt me udhëheqësit botërorë në lidhje me konfliktin.

Menjëherë pas fillimit të sulmeve të Izraelit të premten e kaluar, Putin foli si me Presidentin iranian Masoud Pezeshkian ashtu edhe me Kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu, tha Kremlini.

Në një deklaratë në faqen e internetit të Kremlinit, udhëheqësi rus “shprehu ngushëllimet e tij për udhëheqjen dhe popullin e Iranit për viktimat e shumta njerëzore” dhe “theksoi se Rusia dënon veprimet e Izraelit, të cilat u kryen në shkelje të Kartës së OKB-së dhe ligjit ndërkombëtar”.

Të nesërmen, Putin dënoi përsëri operacionin e Izraelit gjatë një telefonate me Presidentin e SHBA-së Donald Trump, një mbështetës i vendosur i Netanyahut.

Megjithatë, pavarësisht aleancës së thelluar të Rusisë me Iranin, Kremlini nuk ka gjasa t’i ofrojë ndihmë ushtarake partnerit të tij strategjik.

Marrëveshja e artë e Moskës me Teheranin

Duke pasur parasysh lidhjet ekonomike midis Rusisë dhe Iranit, qortimi i Putinit ndaj Izraelit për sulmin ndaj Republikës Islamike nuk vjen si surprizë.

Irani ka qenë prej kohësh një partner i ngushtë i Rusisë, jo vetëm sepse demokracitë perëndimore kanë sanksionuar ashpër të dy vendet. Irani gjithashtu u bashkua së fundmi me BRICS, një grup vendesh jo-perëndimore me ekonomi në zhvillim, themelimi i të cilave ndihmoi Rusia.

Marrëdhënia e tyre u bë edhe më e ngushtë pasi Rusia nisi pushtimin e plotë të Ukrainës në shkurt 2022. Aleatët perëndimorë akuzuan Iranin se furnizonte Rusinë me dronë ushtarakë, të cilët përfundimisht u përdorën edhe për të sulmuar infrastrukturën civile të Ukrainës. Sipas raporteve të medias, Moska mund të ketë paguar për dronët me të paktën 1.8 ton shufra ari, me vlerë rreth 104 milionë dollarë, të transferuara në kompaninë iraniane Sahara Thunder. Irani gjithashtu mund t’i ketë kërkuar Rusisë ta ndihmojë të realizojë programin e tij bërthamor.

Analistët besojnë se Moska nuk do të donte të humbiste një partner kaq të besueshëm.

“Kremlini po vepron sipas një parimi të vjetër kuranor: ‘Lufto dhe lufto, por mos shkel,'” thotë për DW Ruslan Suleymanov, një analist i Lindjes së Mesme me seli në Kajro, Egjipt. “Me fjalë të tjera, Moska, e cila ka interesat dhe praninë e saj në Lindjen e Mesme, do të preferonte të shmangte çdo lloj kaosi të pakontrollueshëm në rajon.”

Pse ndihma ushtarake ruse për Iranin është e pamundur

Pas nisjes së sulmeve të Izraelit në Iran, parlamenti iranian ratifikoi Traktatin për Partneritet Strategjik Gjithëpërfshirës me Rusinë. Marrëveshja u nënshkrua fillimisht nga presidentët e të dy vendeve në janar dhe u miratua nga parlamenti rus dy muaj më parë.

Pavarësisht emrit të saj ambicioz, traktati nuk arrin të krijojë një pakt mbrojtjeje të ndërsjellë. Ai nuk e detyron asnjërën palë të ofrojë ndihmë ushtarake në rast të një sulmi. Në vend të kësaj, ai thjesht i angazhon të dyja palët të përmbahen nga ndihma ndaj kundërshtarëve të tyre.

Analistja e Lindjes së Mesme Marianna Belenkaya, e cila u largua nga Rusia pas shpërthimit të luftës në Ukrainë dhe tani banon në Izrael, beson se Moska ka shumë pak gjasa t’i ofrojë Iranit ndonjë mbështetje të drejtpërdrejtë ushtarake, të paktën jo në ndonjë cilësi zyrtare ose publike.

“Nuk ka nevojë, veçanërisht pasi po përpiqet të rivendosë ose përmirësojë marrëdhëniet me Uashingtonin, megjithëse një përfshirje prapa skenave nuk mund të përjashtohet plotësisht.” llogarit Belenkaya./ DW