A po shkon bota drejt një Lufte të Tretë Botërore? Konfliktet dhe tensionet që po ndezin frikën

Në dekadat e fundit, bota ka qenë dëshmitare e një sërë konfliktesh që po intensifikohen në mënyrë të rrezikshme, duke ngritur pyetjen nëse një Luftë e Tretë Botërore është një mundësi e afërt. Ndërsa disa ekspertë paralajmërojnë për këtë rrezik, përballja mes fuqive botërore dhe situatat e destabilizuara rajonale po e shtyjnë këtë debat në qendër të skenës ndërkombëtare.

Konfliktet më të mëdha aktuale

Ukraina dhe Rusia: Sulmi i paprovokuar i Rusisë ndaj Ukrainës në shkurt 2022 ka sjellë një konflikt të zgjatur që ka destabilizuar Evropën Lindore dhe ka sjellë përplasjen e interesave mes NATO-s dhe Kremlinit. Ukraina, e mbështetur me ndihmë të gjerë ushtarake dhe ekonomike nga vendet perëndimore, është përfshirë në një luftë të hapur që po transformohet në një konfrontim afatgjatë me përfshirje globale. NATO ka vendosur trupa dhe pajisje të mëdha ushtarake në kufijtë e saj lindorë, ndërsa Rusia kërcënon me përdorimin e armëve bërthamore në rast të një ndërhyrjeje të drejtpërdrejtë.

Tensionet në Lindjen e Mesme: Kriza e fundit midis Izraelit dhe Iranit ka bërë që shumë të shqetësohen për shpërthimin e një konflikti të madh rajonal, me pasoja globale. Raketa të lëshuara nga Irani drejt Izraelit, në një kontekst më të gjerë të përplasjeve të tyre historike për ndikim dhe mbizotërim në rajon, nënvizojnë tensionet e mëdha që po krijohen. Hezbolahu në Liban dhe grupet e tjera të mbështetura nga Irani rrisin mundësinë e zgjerimit të konfliktit në një përmasë shumë më të madhe, ku palë të shumta mund të përfshihen.

Kina dhe Tajvani: Një tjetër vatër potenciale për një përballje ndërkombëtare vjen nga Azia Lindore. Ambiciet e Kinës për të kontrolluar Tajvanin, të cilin e konsideron territor të saj, dhe mbështetja e SHBA-së për qeverinë e Tajvanit po krijojnë një tension të vazhdueshëm. Nëse Kina vendos të ndërmarrë një operacion ushtarak për të marrë nën kontroll ishullin, mund të përfshihet në një konflikt të drejtpërdrejtë me SHBA-në dhe aleatët e saj rajonalë, duke përfshirë Japoninë dhe Korenë e Jugut.

Arktiku: Me rritjen e interesave ekonomike dhe ushtarake në zonat e ngrira të Arktikut për shkak të shkrirjes së akujve dhe burimeve natyrore të paeksploruara, Rusia, SHBA-ja dhe vendet e tjera janë përfshirë në një garë për të kontrolluar këto territore. Kjo rrit rrezikun e konfrontimeve të reja, pasi Arktiku bëhet një terren për të testuar dominimin global.

Rritja e nacionalizmit dhe populizmit

Përveç konflikteve të hapura, një tendencë e rritjes së nacionalizmit dhe populizmit po ndihmon në shtimin e tensioneve globale. Në shumë vende, përfshirë SHBA-në, Evropën, dhe pjesë të Azisë, partitë dhe liderët populistë po ndjekin politika të izoluara, shpesh duke krijuar ndasi më të mëdha ndërkombëtare. Zhvillimet e tilla kanë tendencën të dobësojnë aleancat dhe bashkëpunimin global, duke i lënë hapësirë konflikteve të reja.

Armët bërthamore dhe frika e përdorimit të tyre

Nuk mund të injorohet rreziku i përhapjes së armëve bërthamore në këtë skenar. Rusia dhe SHBA zotërojnë arsenale bërthamore të mëdha, dhe deklaratat e Vladimir Putinit për përdorimin e tyre nëse ndjen se vendi është në rrezik, kanë ngritur shqetësime globale. Për më tepër, Irani po avancon programin e tij të pasurimit të uraniumit, duke ngritur frikën se mund të zhvillojë armë bërthamore.

Sipas raporteve nga The Guardian, një ndër shqetësimet më të mëdha për përdorimin e armëve bërthamore vjen nga mungesa e mekanizmave të besueshëm për kontrollin e armëve, pasi disa marrëveshje ndërkombëtare për reduktimin e tyre janë shpërbërë gjatë viteve të fundit . 

A rrezikohet Lufta e Tretë Botërore?

Ndërsa ekspertët e sigurisë janë të ndarë në pikëpamjet e tyre për mundësinë e një Lufte të Tretë Botërore, shumë prej tyre pranojnë se botën e mbajnë në ekuilibër shumë faktorë të brishtë. Mungesa e dialogut të vërtetë mes fuqive të mëdha, si dhe ngritja e tensioneve rajonale në disa pjesë të globit, rrisin shqetësimet.

BBC vëren se ndërsa mundësia e një konflikti global të armatosur mund të duket e largët, tensionet janë shumë të larta dhe luftërat lokale që dalin jashtë kontrollit mund të jenë një "faktorkatalizator" për një konflikt më të gjerë . Po ashtu, sipas The Washington Post, fuqitë globale po ecin në një terren shumë të rrezikshëm, ku një gabim i vetëm mund të çojë në një eskalim të madh .