
Flash News
Përplasen dy makina në Lezhë-Shkodër, një e plagosur
Veliaj ankimon masën “arrest në burg” në Apelin e GJKKO
Programi ekonomik 2025-2029/ Berisha: Ne do bëjmë çdo gjë që taksat t’u kthehen qytetarëve
Rama: Nuk marrim refugjatë nga Palestina, jemi vend i vogël
Arrestohet 38-vjeçari në Lezhë, akuzohet për vjedhje dhe abuzim me të mitur
BSH, FMN, Shoqata e Bankave: Kujdes me ndërtimin, ka rritje të ndjeshme të kredive hipotekore
Që nga viti 2018, në Tiranë janë dhënë mesatarisht 1.2 milionë metra katror leje ndërtimi në vit për banesa, me rekordin që u arrit në 2022, me rreth 1.6 milionë metra kator, sipas të dhënave të INSTAT.
Për krahasim, për periudhën 2012-2017, mesatarja mujore e sipërfaqes së banesave sipas lejeve të ndërtimit ishte 340 mijë m2.
Rritja pritet të vazhdojë e vrullshme. Të dhënat e fundit të INSTAT bënë të ditur se për 9-mujorin 2024, sipërfaqja totale e dhënë për leje ndërtimi në kryeqytet arriti një rekord të ri prej 1.6 milionë metra katror, me rritje prej 60% në krahasim me të njëjtën periudhë të një viti më parë (rreth 80% e lejeve jepen për banesa).
FMN, Banka e Shqipërisë dhe Shoqata e Bankave kanë shprehur muajt e fundit shqetësimin për rritjen e ekspozimit të sistemit bankar ndaj sektorit të pasurive të paluajtshme.
Statistikat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se kredia për pasuri të paluajtshme dhe blerje banesash ka arritur në 50% të totalit të stokut të huasë në tetor 2024, nga 35% që ishte ky tregues një dekadë më parë, ku kërcimi filloi në gjysmën e dytë të vitit 2023.
“Ndërkohë që rreziqet sistemike në sistemin financiar të Shqipërisë mbeten kryesisht të kontrolluara, rritja e ndjeshme e kredive hipotekore dhe rritja e vazhdueshme e çmimeve në sektorin e pasurive të paluajtshme kërkojnë mbikëqyrje të kujdesshme”, thotë Anke Weber, shefja e misionit të FMN-së për Shqipërinë.
“Rritja e shpejtë e kreditimit, veçanërisht në sektorin e pasurive të paluajtshme, përbën një burim të mundshëm rreziku për industrinë bankare dhe shqetësimi i shprehur nga Banka e Shqipërisë buron nga pozicioni i saj mbikëqyrës, kontrollues dhe i objektivit të stabilitetit financiar”, thotë Banka e Shqipërisë në prononcimin për “Monitor”.
“Ekspozimi ndaj pasurive të paluajtshme mund të krijojë varësi të tepruar në një sektor që është i ndjeshëm ndaj luhatjeve ekonomike. Në rast të një rënieje të çmimeve të pasurive të paluajtshme, bankat mund të përballen me një rritje të kredive me probleme”, pohon Prof. Spiro Brumbulli, kryetar i Shoqatës Shqiptare të Bankave.
Më poshtë lexoni të plota përgjigjet që Banka e Shqipërisë, Fondi Monetar Ndërkombëtare dhe Shoqata e bankave kanë dhënë për “Monitor” lidhur me rritjen e shpejtë të sektorit dhe të kreditimit të tij nga ana e bankave.
FMN: Hapat që sigurojnë që sektori i ndërtimit të vazhdojë të rritet në mënyrë të qëndrueshme
Së fundmi keni paralajmëruar për rreziqet që sektori i ndërtimit paraqet për sektorin bankar shqiptar, për shkak të rritjes së shpejtë të kredive hipotekore. A shihni ndonjë rrezik për një shpërthim të “flluskës” në sektorin e ndërtimit në Shqipëri?
Anke Weber, shefja e misionit të FMN-së për Shqipërinë:
Sektori bankar është i mirëkapitalizuar dhe likuid në përgjithësi, me raportet prudenciale që janë dukshëm mbi kërkesat rregullatore. Ndërkohë që rreziqet sistemike në sistemin financiar të Shqipërisë mbeten kryesisht të kontrolluara, rritja e ndjeshme e kredive hipotekore dhe rritja e vazhdueshme e çmimeve në sektorin e pasurive të paluajtshme kërkojnë mbikëqyrje të kujdesshme.
Në mënyrë inkurajuese, Banka e Shqipërisë (BoA) ka bërë përparime në forcimin e kornizës së saj makroprudenciale, duke përfshirë mbledhjen e të dhënave të përmirësuara për pasuritë e paluajtshme. BoA gjithashtu ka rritur në mënyrë të përshtatshme shtesën ciklike të kapitalit (CCyB) nga zero në 0.25% në qershor 2024 (që pritet të hyjë në fuqi në qershor 2025).
Duke pasur parasysh këto përpjekje, mund të konsiderohet futja e kërkesave për raportin kredi ndaj vlerës së pronës (loan-to-value LTV) dhe raportin e shërbimit të borxhit kundrejt të ardhurave të huamarrësve (debt-to-income DTI), për të ndihmuar në frenimin e zgjerimit të shpejtë të kreditimit në sektorin e pasurive të paluajtshme. Duke pasur parasysh përqindjen e lartë të kredive në valutë të pambrojtura, kërkesa të tilla mund të diferencohen midis kredive në Lek dhe atyre në valutë.
Stabiliteti financiar mund të forcohet më tej duke kaluar drejt një norme pozitive neutrale për shtesat kundërciklike të kapitalit, – Countercyclical capital buffer CCyB – (domethënë, duke vendosur një nivel pozitiv të CCyB edhe kur rreziqet sistemike janë neutrale), së bashku me finalizimin e kuadrit të shtesave mbrojtëse ndaj rrezikut sistemik” (SyRB), në mënyrë që të adresohen rreziqet që nuk mbulohen nga shtesat e tjera të kapitalit.
Forcimi i mjeteve makroprudenciale do t’i lejonte politikës monetare të përqendrohej në stabilitetin e çmimeve pa ndërhyrë në çështjet e stabilitetit financiar.
Këta hapa do të jenë gjithashtu thelbësorë për të siguruar që sektori i ndërtimit të vazhdojë të rritet në mënyrë të qëndrueshme duke zbutur rreziqet për stabilitetin financiar.
Banka e Shqipërisë: Rritja e çmimeve të banesave paralelisht me rritjen e kredisë për pasuri të paluajtshme, rrezikon të transformohet në një fenomen vetëpërmbushës
Gjatë vitit 2024, Banka e Shqipërisë aplikoi për herë të parë shtesën kundërciklike të kapitalit për bankat tregtare. Pse mendoni se ritmi i rritjes së kreditimit duhet të ngadalësohet dhe cilat janë rreziqet kryesore të lidhura me rritjen e shpejtë të kredisë në situatën aktuale?
Shtesa kundërciklike e kapitalit, siç mund të kuptohet nga emri i saj, është një instrument që ka cilësi kundërciklike, pra qëllimi i tij është të moderojë ecurinë e ciklit financiar – ku kontributin kryesor e jep rritja e kredisë – kur ai shfaq një rritje të ndjeshme.
Në këtë mënyrë, ky instrument vepron në dy drejtime: ai zbut apo parandalon ekspozimin ndaj rreziqeve dhe rrit rezistencën e sektorit bankar – pra aftësinë e tij për të përthithur humbjet e mundshme, nëpërmjet niveleve më të larta të kapitalit – nëse këto rreziqe materializohen.
Rreziqet që shoqërojnë rritjen e shpejtë të kredisë totale lidhen kryesisht me rritjen e ngarkesës me borxh të familjeve dhe të bizneseve. Ato materializohen në momentet kur, për shkak të goditjeve të ndryshme që mund të pësojë ekonomia, të ardhurat bien, duke çuar në uljen e aftësisë paguese të kredimarrësve dhe rritjen e kredive me probleme.
Në rastin tonë, gjatë 2023 dhe në 2024, rritja e kredisë është përshpejtuar, me kontribut kryesor nga kredia për individët në Lek, kryesisht për blerjen e pasurive të paluajtshme rezidenciale.
Kjo rritje ka përkuar me rritjen e çmimeve të banesave, sipas indeksit që ne monitorojmë dhe publikojmë. Rritja e çmimeve të banesave paralelisht me rritjen e kredisë për pasuri të paluajtshme, rrezikon të transformohet në një fenomen vetëpërmbushës (ku secili tregues mbështet rritjen e tjetrit), duke u larguar nga nivelet që sugjerojnë zhvillimet fondamentale ekonomike dhe financiare.
Në këto kushte, mbështetur edhe në ecurinë e treguesve të tjerë paralajmërues që ne monitorojmë në mënyrë të rregullt, u vlerësua e nevojshme të rritet norma e shtesës kundërciklike të kapitalit (KUNC).
Ndaj, në zbatim të rregullores, Banka e Shqipërisë vendosi rritjen e shtesës makroprudenciale të kapitalit, nga 0% në 0.25%, në muajin qershor 2024. Bankat duhet ta përmbushin këtë kërkesë për rritje të kapitalit, jo më larg se një vit nga data e marrjes së vendimit. Në varësi të ecurisë së treguesve që monitorohen, do të vendoset edhe për ecurinë e mëtejshme të normës së KUNC-it.
Shoqata e Bankave: Rritja e shpejtë e kreditimit, veçanërisht në sektorin e pasurive të paluajtshme, përbën një burim të mundshëm rreziku për industrinë bankare
Banka e Shqipërisë, gjatë vitit 2024, shprehu shqetësimin për rritjen e shpejtë të kreditimit, veçanërisht në segmentin e pasurive të paluajtshme, duke aplikuar madje edhe një shtesë të posaçme kapitali për të ngadalësuar kredidhënien. Besoni se ekzistojnë rreziqe të shtuara të lidhura me rritjen e shpejtë të kreditimit dhe me ekspozimin e lartë të sektorit në tregun e pasurive të paluajtshme?
Spiro Brumbulli, Sekretar i Përgjithshëm i Shoqatës Shqiptare të Bankave
Rritja e shpejtë e kreditimit, veçanërisht në sektorin e pasurive të paluajtshme, përbën një burim të mundshëm rreziku për industrinë bankare dhe shqetësimi i shprehur nga Banka e Shqipërisë buron nga pozicioni i saj mbikëqyrës, kontrollues dhe i objektivit të stabilitetit financiar.
Ekspozimi ndaj pasurive të paluajtshme mund të krijojë varësi të tepruar në një sektor që është i ndjeshëm ndaj luhatjeve ekonomike.
Në rast të një rënieje të çmimeve të pasurive të paluajtshme, bankat mund të përballen me një rritje të kredive me probleme.
Rritja e kreditimit p.sh. me 25% për një vit, ndonëse tingëllon pozitive, mund të shoqërohet me rreziqe të shtuara, nëse huamarrësit nuk mund të përmbushin detyrimet e tyre në rast të ndonjë shtrëngimi ekonomik.
Dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar i ka kërkuar Bankës së Shqipërisë të marrë masa për rritjen e shpejtë të kreditimit të sektorit të pasurive të paluajtshme dhe të bëjë analiza bazuar te huamarrësi, për të ndihmuar me zbutjen e rreziqeve nga rritja e shpejtë e kreditimit të sektorit të pasurive të paluajtshme.
Masat rregullatore të Bankës së Shqipërisë, përfshirë shtesën e kapitalit, janë hapa të rëndësishëm për të balancuar rritjen e kreditimit me qëndrueshmërinë afatgjatë të sektorit. Megjithatë, është thelbësore që bankat të vazhdojnë të forcojnë analizën e tyre të riskut dhe të diversifikojnë portofolin./ Monitor
Të fundit


Javë tersi për këto 3 shenja të horoskopit! Ja ku duhet të tregoni kujdes
16 Shkurt 2025, 21:38

Berisha do të paraqitet nesër në 09:30 në SPAK, PD thërret protestë
16 Shkurt 2025, 20:58


Alarmi i ekspertëve: Deti Adriatik po përparon me shpejtësi në bregdetin shqiptar
16 Shkurt 2025, 19:47

Humb jetën punëtori shqiptar në Greqi, ra në kontakt me energjinë elektrike
16 Shkurt 2025, 19:00


Jamarbër Malltezi tregon të vërtetën për lidhjen me Fatimir Bektashin
16 Shkurt 2025, 18:03
Nesër 17-vjetori i Pavarësisë, Trump uron Osmanin: Lidhjet midis popujve tanë, të forta
16 Shkurt 2025, 17:40
Përplasen dy makina në Lezhë-Shkodër, një e plagosur
16 Shkurt 2025, 17:22
Temperatura deri në -7 gradë Celcius, parashikimi i motit për javën që vjen
16 Shkurt 2025, 17:00


Noka me shqiptarët në Hamburg: Fuqia e ndryshimit të Shqipërisë qëndron në duart tuaja
16 Shkurt 2025, 16:07
Çmontohet organizata kriminale në Spanjë, në pranga dy shqiptarë
16 Shkurt 2025, 15:54
Zelenskyy: Ukraina nuk u ftua për bisedimet SHBA-Rusi në Arabinë Saudite
16 Shkurt 2025, 15:38

Londra vishet kuqezi! Hysa nokauton rivalin provokues, triumfon edhe Bërmeta
16 Shkurt 2025, 15:05
Përse Serbia kërkon deklaratë për Vojvodinën?
16 Shkurt 2025, 14:52
Inteligjenca artificiale vs maskarallëku natyral
16 Shkurt 2025, 14:30
Topalli me diasporën në Itali: Regjistrohuni 4 marsi afati i fundit
16 Shkurt 2025, 14:11
Liderët evropianë pritet të mbajnë takim urgjent për Ukrainën
16 Shkurt 2025, 13:42
Plani ekonomik i PD-së, Teliti: Ja 5 shtyllat për të ndryshuar Shqipërinë
16 Shkurt 2025, 13:22
Berisha: Shqipëria në emergjencë, do përgatisim paketën 100 ditëshe
16 Shkurt 2025, 13:01
Veliaj ankimon masën “arrest në burg” në Apelin e GJKKO
16 Shkurt 2025, 12:35

Van Orden: Ajo që ka ndodhur në Ukrainë, ka qenë një thirrje zgjimi
16 Shkurt 2025, 11:54

Meta kërkon lirinë, Gjykata e Lartë vendos më 27 shkurt
16 Shkurt 2025, 11:22
Berisha nxjerr statistikat: Ja pse Edi Censori do të mbyllë Tik Tok-un
16 Shkurt 2025, 10:57

Rama: Nuk marrim refugjatë nga Palestina, jemi vend i vogël
16 Shkurt 2025, 10:10
Trump do ta dërgojë një ekip në Arabinë Saudite për bisedimet Ukrainë-Rusi
16 Shkurt 2025, 09:58
Arrestohet 38-vjeçari në Lezhë, akuzohet për vjedhje dhe abuzim me të mitur
16 Shkurt 2025, 09:41
Olly fiton Sanremo 2025 me ‘Balorda Nostalgia’
16 Shkurt 2025, 09:25
Erion Veliaj dyshohet se i dha leje ndërtimi për pallat fisit të Ajolës
16 Shkurt 2025, 09:13
Këmbimi valutor, 16 shkurt 2025
16 Shkurt 2025, 08:56
Kush po u fryn zjarreve
16 Shkurt 2025, 08:48
Horoskopi, çfarë kanë rezervuar yjet për ju
16 Shkurt 2025, 08:36
Parashikimi i motit, si do vijojnë temperaturat përgjatë ditës
16 Shkurt 2025, 08:19
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
16 Shkurt 2025, 08:05
Evropa nuk do të jetë pjesë e bisedimeve të paqes Rusi-Ukrainë, thotë i dërguari i SHBA
15 Shkurt 2025, 21:56
Për larot e Lalit dhe portalet
15 Shkurt 2025, 21:28
Në vendin ku proteston qeveria
15 Shkurt 2025, 21:14

Akuzohet për korrupsion, deputeti i PS: Veliaj nuk duhej arrestuar, ka cilësi të tjera
15 Shkurt 2025, 20:46
Autoritetet maqedonase arrestojnë një person nga Kosova me kërkesë të Serbisë
15 Shkurt 2025, 20:26




"Tha do flas”, Paloka: Rama po i dërgon Veliajt mesazhe, ai s’e mban burgun
15 Shkurt 2025, 18:21


Konflikt me sende të forta mes të rinjve në Tiranë, dy prej tyre përfundojnë në spital
15 Shkurt 2025, 17:23

Biznesmeni financoi udhëtimin ‘luksoz’ të Veliajt për të siguruar lejen e ndërtimit
15 Shkurt 2025, 16:39

A do kandidojë në Bashkinë e Tiranës? Tabaku: Beteja ime është diku tjetër
15 Shkurt 2025, 15:54
Aksidentohet autobusi në Kosovë, 17 të plagosur
15 Shkurt 2025, 15:30



'Kasaphana' e fondeve nga bashkia, ja pse VIP-at shqiptarë u bënë avokatë të Veliajt
15 Shkurt 2025, 14:17
Arrestohet taksisti që shpërndante kokainë në Tiranë
15 Shkurt 2025, 14:02
Vonohen pagesat e BE-së për vendet e Ballkanit Perëndimor
15 Shkurt 2025, 13:19



Fier: Arrestohet 67-vjeçari për mashtrim, shiti të njëjtin apartament dy herë
15 Shkurt 2025, 12:15
REL: Hamasi i liron tri pengje izraelite, teksa armëpushimi në Gazë vazhdon
15 Shkurt 2025, 11:52
Dhunuan gazetarin Gjergj Zefi, Prokuroria e Tiranës çon për gjykim Renato Bodurrin
15 Shkurt 2025, 11:23

I dënuar në Itali për grup kriminal dhe trafik droge, arrestohet 39-vjeçari në Gramsh
15 Shkurt 2025, 10:51
Hovenier: Kosova dhe Serbia nuk i trajtuan me seriozitet detyrimet e tyre!
15 Shkurt 2025, 10:45
Identifikohet 20-vjeçarja që humbi jetën në aksidentin tragjik në Pishkash
15 Shkurt 2025, 10:26

Dënohet me 11 vite burg shqiptari në Kretë për pë*dhunim në grup dhe vjedhje
15 Shkurt 2025, 09:51
Biseda Trump-Putin shënon kthesë në luftën e Ukrainës, hapen negociatat për paqen
15 Shkurt 2025, 09:23
Ekonomia e romancës dixhitale, gati 100 mijë shqiptarë përdorues të Tinder
15 Shkurt 2025, 09:12
Vranësira dhe reshje të herëpashershme shiu, moti për sot
15 Shkurt 2025, 09:00

Këmbimi valutor 15 Shkurt/ Me sa blihen e shiten monedhat e huaja ditën e sotme
15 Shkurt 2025, 08:33
Përplasje fatale në aksin Prrenjas-Librazhd, një grua humb jetën, një i plagosur rëndë
15 Shkurt 2025, 08:22
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
15 Shkurt 2025, 08:02
Mediu: LaCivita pyeti administratën e Trump nëse duhet të vinte në Tiranë
14 Shkurt 2025, 22:55
Vance i krahason liderët evropianë me tiranët e Luftës së Ftohtë
14 Shkurt 2025, 22:33

Dëbimet masive nga SHBA, rritet numri i emigrantëve që mbahen në burgun e Guantanamos!
14 Shkurt 2025, 21:48



Rrjeti elektrik i amortizuar rrezikon banorët e Gjadrit
14 Shkurt 2025, 21:12
Zelensky: Takimi me Putin, vetëm pasi të diskutohet një plan i përbashkët me Trump
14 Shkurt 2025, 20:53
Shefja e diplomacisë evropiane paralajmëron qasje të re për dialogun Kosovë-Serbi
14 Shkurt 2025, 20:52