
Flash News
Ku ndodhet Shqipëria? Nëse jetoni në këto vende, po thithni ajrin më të ndotur në Europë
Grimcat e imëta kontribuan në rreth 239,000 vdekje në Evropë, por barra u ndje më thellë në disa pjesë të kontinentit se në të tjerat.
Ndotja e ajrit është një kërcënim vdekjeprurës për shëndetin publik, por disa pjesë të Evropës janë në rrezik shumë më të lartë se të tjerat.
Ndotja e ajrit është e lidhur me kancerin e mushkërive, sëmundjet e zemrës dhe të frymëmarrjes, goditjet në tru, rezultate të dobëta të lindjes dhe më shumë.
Është veçanërisht e rrezikshme për njerëzit e moshuar, duke shkaktuar rreth 4 për qind të të gjitha vdekjeve në mesin e të rriturve të moshës 65 vjeç e lart.
Në vitin 2021, Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) përditësoi udhëzimet e saj për cilësinë e ajrit, duke ulur pragun e rekomanduar për përqendrimet vjetore të dioksidit të azotit dhe grimcave të imta (PM2.5) si pluhuri, tymi dhe bloza nga shkarkimi.
Në dhjetor, hynë në fuqi rregulla më të rrepta të cikësisë së ajrit, që synojnë ta afrojnë Bashkimin Evropian me standardet e OBSH-së, deri në vitin 2030 dhe të detyrojnë shtetet anëtare të monitorojnë ndotësit si grimcat e imta, karboni i zi dhe amoniaku.
Plani është “një nga ndërhyrjet më të mëdha të shëndetit publik për një brez,” tha për Euroneës Health Mark Nieuëenhuijsen, drejtor i nismës së planifikimit urban, mjedisit dhe shëndetit të Institutit të Barcelonës për Shëndetin Global.
Në përgjithësi, ekspozimi ndaj PM2.5 shkaktoi rreth 239,000 vdekje të parakohshme në Evropë në vitin 2021, ndërsa 48,000 njerëz të tjerë vdiqën si rezultat i ekspozimit ndaj dioksidit të azotit, sipas Agjencisë Evropiane të Mjedisit.
Aktualisht, të gjitha vendet e BE-së raportojnë nivele të dioksidit të azotit mbi nivelet e rekomanduara nga OBSH, por disa janë goditur më shumë nga ndotja e ajrit se të tjerët.
Maqedonia e Veriut vuan më së shumti vdekje nga ndotja, e ndjekur nga Serbia. Dhe Shqipëria fqinje, Bullgaria dhe Mali i Zi kanë të gjitha rezultate shumë të larta, sipas një raporti të fundit nga Komisioni Evropian dhe Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD).
Një hartë tregon shkallët e vdekjeve të lidhura me ndotjen e ajrit sipas vendit.
“Ndarja më e madhe në Evropë që shohim është lindja dhe perëndimi [dhe kjo], përputhet shumë me PBB-në dhe prejardhjen socio-ekonomike të dy rajoneve,” tha Zorana Jovanovic Andersen, një profesore e epidemiologjisë mjedisore në Universitetin e Kopenhagës dhe anëtare e Shoqatës Evropiane të Frymëmarrjes.
Hulumtimi i Nieuwenhuijsen në nivel qyteti, nënvizon sfidat e ndryshme me të cilat përballen pjesë të ndryshme të Evropës.
Italia veriore, Polonia dhe Republika Çeke kanë parë nivele të larta të vdekshmërisë PM2.5, e cila është kryesisht e nxitur nga burimet e banimit, si djegia e qymyrit për ngrohjen e shtëpive dhe sektori bujqësor.
Ndërkohë, vdekshmëria e NO2 – e cila nxitet kryesisht nga trafiku i makinave dhe sektori industrial – ishte më i lartë në qytetet kryesore dhe kryeqytetet në Evropën Perëndimore dhe Jugore.
“Nevoja për të rregulluar ndotjen e ajrit”
Disa vende po ndërmarrin hapa për të frenuar nivelet e tyre të ndotjes, duke përfshirë Danimarkën, e cila mund të bëhet vendi i parë në botë që do të vendosë një taksë karboni për blegtorinë në vitin 2030.
Direktiva e përditësuar e BE-së, ndërkohë, u jep qytetarëve me probleme shëndetësore të lidhura me ndotjen të drejtën të çojnë qeverinë e tyre në gjykatë, nëse ajo nuk përputhet me rregullat e BE-së për cilësinë e ajrit.
Megjithatë, raporti nga OECD dhe Komisioni Evropian tha se ndërsa BE është në rrugën e duhur për të frenuar vdekjet e lidhura me PM2.5 me 55 përqind deri në vitin 2030, faktorët e rrezikut mjedisor si ndotja e ajrit dhe ndryshimet klimatike janë ‘kërcënime në rritje për shëndetin publik’.
Kjo për shkak se shkencëtarët dinë më shumë sot për ndikimet shëndetësore të ndotjes së ajrit dhe duket se përbën një rrezik për njerëzit në nivele më të ulëta nga sa njiheshin më parë, thanë Nieuwenhuijsen dhe Andersen.
“Edhe nëse ulni në mënyrë të konsiderueshme nivelet e ndotjes së ajrit, mund të mos zvogëloni gjithmonë ndikimet në shëndet”, tha Nieuwenhuijsen.
Ndotja e ajrit mund të jetë kërcënimi kryesor për shëndetin mjedisor me të cilin përballet Evropa, por tenton të mbivendoset me faktorë të tjerë, si mungesa e hapësirave të gjelbra, ndotja nga zhurma dhe nxehtësia ekstreme, të cilat të gjitha kanë një ndikim në shëndetin e njeriut.
Duke pasur parasysh se disa nga këto sfida janë më të vështira për t’u zgjidhur – si ndryshimi i klimës – Andersen tha se ekziston një rast më i fortë për kufizimin e ndotjes së ajrit në emër të mbrojtjes së shëndetit.
“Ne kemi reduktuar ndotjen e ajrit dhe ne e dimë se si ta bëjmë këtë dhe shumë vende po udhëheqin,” tha Andersen.
“Ka sfida të reja që vijnë, kështu që ne duhet të rregullojmë ndotjen e ajrit – problemi i vjetër”/ Euro News.
Të fundit


VIDEO/ Vuçiç i shpëtoi aksidentit, pamjet kur del nga makina duke folur në telefon
8 Shkurt 2025, 21:31

Tiranë/ Një person tenton të vetëdigjet pranë një karburanti
8 Shkurt 2025, 20:45

Washington Examiner: Edi Rama ka udhëhequr grupe të krimit të organizuar shqiptar
8 Shkurt 2025, 19:59

Berisha niset menjëherë drejt aeroportit pas fjalimit në protestë
8 Shkurt 2025, 19:21
8 shkurt, protesta e opozitës, paraqitja e tubimit nëpërmjet fotove
8 Shkurt 2025, 19:04
Përfundon protesta e opozitës
8 Shkurt 2025, 18:52
Berisha shpalos programin: Pas 11 majit, çdo pensionist do marrë të paktën 200 euro
8 Shkurt 2025, 18:47





Meta “shfaqet” në podium gjatë protestës së opozitës
8 Shkurt 2025, 18:05



Berisha del nga selia e PD, kryedemokrati i bashkohet qytetarëve në protestë
8 Shkurt 2025, 17:32
Zhupa: Sot vendosin qytetarët, janë ata që kanë irritimin më madh ndaj...
8 Shkurt 2025, 17:24
“Sy më sy dhe xhep me xhep”, pankartat në tubimin e opozitës
8 Shkurt 2025, 17:07
Të rinjtë e vlorës mesazh për Ramën: EDVIN, KE MBARUAR!
8 Shkurt 2025, 16:58
Protesta e opozitës/ Demokratët mblidhen tek selia e PD
8 Shkurt 2025, 16:50
Korçë/ Indiani humb jetën në vendin e punës, punonte në një gurore
8 Shkurt 2025, 16:40
Protesta e Partisë Demokratike, 1200 efektivë në terren
8 Shkurt 2025, 16:26
Dalin pamjet e autorit që i vendosi tritol restorantit në Fushë-Krujë
8 Shkurt 2025, 16:17
Protesta/ Rama “lumë” ofendimesh ndaj Berishës: Bufi stërplak i kënetës
8 Shkurt 2025, 15:55



Meta: E gjithë Shqipëria do të jetë sot në këmbë, deri në rrëzimin e regjimit mafioz
8 Shkurt 2025, 14:50


Ra nga skela teksa punonte, humb jetën 60-vjeçari në Tiranë
8 Shkurt 2025, 13:56
Blegtorët e Jugut në protestë: Shteti të rrisë subvencionet
8 Shkurt 2025, 13:37
Aksident në aksin Peqin-Elbasan, tre të plagosur
8 Shkurt 2025, 13:17
Sot në shesh për desoroizimin e Shqipërisë!
8 Shkurt 2025, 13:01

Tentoi të kalonte 16 mijë euro të padekeklaruara, ndalohet 55-vjeçari nga Kosova
8 Shkurt 2025, 12:17
Arrestohet 25-vjeçari në Lushnjë, plagosi me thikë një person
8 Shkurt 2025, 11:56



Lideri suprem i Iranit hedh poshtë mundësinë e bisedimeve bërthamore me SHBA-në
8 Shkurt 2025, 10:40



Zgjedhjet parlamentare në Kosovë, BE kërkon ruajtjen e standardeve
8 Shkurt 2025, 09:39
Fillon votimi në përfaqësitë diplomatike të Kosovës në botë
8 Shkurt 2025, 09:18
Konkurrenca me hotelet dhe informaliteti deri në 50%
8 Shkurt 2025, 09:02

Këmbimi valutor, me sa shiten dhe blihen monedhat e huaja
8 Shkurt 2025, 08:41
Horoskopi, çfarë kanë rezervuar yjet për ju sot
8 Shkurt 2025, 08:25
Mot i kthjellët, por i ftohtë, si pritet të jenë temperaturat sot
8 Shkurt 2025, 08:13
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
8 Shkurt 2025, 08:01
Me temperatura të ulëta, si parashikohet moti në fundjavë
7 Shkurt 2025, 22:54


Mbesa e Ulsi Manjës pronare e landfillit të Bushatit
7 Shkurt 2025, 21:55
Rusia synon ashpërsimin e rregullave për lirim nga shërbimi ushtarak
7 Shkurt 2025, 21:33
Drejtuesit politikë të PD nuk do garojnë në primare, Noka zbardh arsyet
7 Shkurt 2025, 21:24
Përfshihet nga flakët automjeti në Zvërnec
7 Shkurt 2025, 21:07

Humb jetën në spitalin e Durrësit një 11-vjeçar
7 Shkurt 2025, 20:38
Irani paralajmëron SHBA-në: Do t’i përgjigjemi kërcënimeve
7 Shkurt 2025, 20:19
Karen Pierce emërohet emisare e Britanisë së Madhe për Ballkanin Perëndimor
7 Shkurt 2025, 20:17
(Mos) zgjidhja e krizës së mbetjeve të dyshuara toksike në Durrës
7 Shkurt 2025, 19:51

Boksierja algjeriane Imane Khelif përjashtohet nga Kampionati Botëror i Boksit
7 Shkurt 2025, 19:28
Shqipëria mbështet Gjykatën Ndërkombëtare Penale kundër sanksioneve të Trump
7 Shkurt 2025, 19:22



Trump do të flasë me liderët botërorë për të shkurtuar fuqinë punëtore të USAID
7 Shkurt 2025, 18:39
Celibashi kërkesë Kuvendit: Të zgjatet në 30 ditë afati i ankimimeve për diasporën
7 Shkurt 2025, 18:17
Gjirokastër/ Aksidentohet ambulanca, plagoset pacientja që po transportonte
7 Shkurt 2025, 18:04
Korçë/ 29-vjeçari shkon në spital i plagosur me thikë
7 Shkurt 2025, 17:56
Sulmi në Banjskë, BE sërish thirrje Serbisë: Çoni para drejtësisë përgjegjësit
7 Shkurt 2025, 17:45

Marcelo tërhiqet nga futbolli në moshën 36-vjeçare
7 Shkurt 2025, 17:23
Trump vendos sanksione mdaj Gjykatës Ndërkombëtare Penale
7 Shkurt 2025, 17:17


Mjeti përplaset me furgonin në aksin Gramsh-Cërrik, 3 të plagosur
7 Shkurt 2025, 16:40
Alimehmeti: Shqipëria gjendet në mesin e epidemisë gripale
7 Shkurt 2025, 16:33
SPAK si koncension i SOROS!
7 Shkurt 2025, 16:14
A janë shqetësuese kamerat kineze që do t’i vëzhgojnë zgjedhjet në Kosovë?
7 Shkurt 2025, 16:08
Arrestohet gardiani i IEVP Fushë Krujë, tentoi të fuste në burg celularë dhe k*kainë
7 Shkurt 2025, 15:57

Sherr mes adoleshentëve në Sarandë, plagoset 15-vjeçari, identifikohet autori
7 Shkurt 2025, 15:32

Në Shpirag doli Noc Rroku
7 Shkurt 2025, 15:19
Alarmohen banorët! Lumi në Argjentinë kthehet në ngjyrë të kuqe
7 Shkurt 2025, 15:03
Zjarr në një hotel në Sarandë, shkrumbohet kati i parë
7 Shkurt 2025, 15:00
Nagip Krasniqi deklarohet i pafajshëm në akuzën për keqpërdorim
7 Shkurt 2025, 14:49
Goditet një rrjet p*ostitucioni në Vlorë, shpallet në kërkim një ukrainase
7 Shkurt 2025, 14:41
Shqipëria, kopshti sorosian i Europës Juglindore
7 Shkurt 2025, 14:30