Nga çështja e detit dhe ligji i luftës te pensionet, deklarata e ministrit grek gjatë vizitës në Tiranë

Ministri i Jashtëm grek, Nikos Dendias ndodhet në Tiranë për një vizitë zyrtare. Ai është takuar me homologen e tij, Olta Xhaçka, me të cilën ka folur në një konferencë të përbashkët.

Dendias foli për çështjen e detit, duke shtuar se do të shkojë në Hagë. Ai shtoi se ligji i luftës dhet të shfuqizohet sa më shpejtë, teksa nënvizoi se Greqia mbështet plotësisht anëtarësimin në BE të Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut. Ministri grek foli edhe çështjen e pensioneve. Dendias deklaroi:

-Kam gëzim që jam këtu dhe të njoftoj për përcjelljen e delimitimit të çështjes për zonat detare do të shkojë në Hagë. Përmbushja e kësaj procedura ka shumë rëndësi dhe duam ta zgjidhim këtë të drejtë ndërkombëtare. Përtej rëndësisë që ka për dy vendet tona, dërgohet edhe një mesazh i qartë për vendet e tjera që kjo është mënyra e duhur për të zgjidhur këto çështje. Ne do të depozitojmë sa më shpejt dokumentet në Hagë.

-Marrëdhëniet tona janë duke u zhvilluar shumë mirë, madje edhe miratimi i ligjit për luftën ne duhet të bashkëpunojmë dhe të shfuqizohet sa më shpejt. Të diskutojmë për çështjet praktike. Mos krijojmë çështje të pazgjidhshme që do të pengojë integrimin e Shqipërisë në proceset integruese në BE.

-Ne konsiderojmë se minoriteti grek në Shqipëri përbëjnë urë lidhëse mes dy vendeve dhe për këtë arsye ne duhet ët diskutojmë çështjet që i referohemi dy grupeve shqiptarët dhe grekët. Pensionet ne ramë dakord që të diskutojmë dhe të zgjidhim këto çështje që kanë kontribuuar në ekonomitë reciproke të të dyja vendeve.

-Greqia e mbështet nisjen e negociatave të BE të Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut.

Pak informacion për çështjen e detit

Në tetor të 2020-ës, Shqipëria dhe Greqia vendosën t’i drejtohen drejtësisë ndërkombëtare për të zgjidhur debatin mbi delimitimin e hapësirës detare ndërmjet dy shteteve fqinje. Lajmi u njoftua asokohe gjatë vizitës së Nikos Dendias në Tiranë.

Kundërshtitë mes palëve duket se janë shfaqur kur nisën negociatat për një marrëveshje lidhur me ndarjen e hapësirave detare në Detin Jon, në vitin 2018, që u pezulluan në verën e 2019-ës. 

Në vitin 2009 Gjykata Kushtetuese (GJK) hodhi poshtë Marrëveshjen e Detit mes Shqipërisë dhe Greqisë. Konventa e të Drejtës së Detit, e miratuar në Montego Bay në vitin 1982, e ratifikuar nga të dyja vendet fqinje, u jep vendeve që e kanë ratifikuar të drejtën të zgjerojnë ujërat e tyre territoriale deri në 12 milje. Por vetëm, nëse këtë e lejojnë rrethanat gjeografike.  

Shqipëria dhe Greqia ndajnë në Detin Jon tri hapësira: Det Territorial, Shelf Kontinental dhe Zona Ekonomike Ekskluzive. Këto dy të fundit kanë të bëjnë me shfrytëzimin e hapësirës dhe pasurive nëndetare, si kërkimet për gaz, naftë etj. Për të tria këto hapësira dy vendet fqinje kanë interesa strategjike. 

Konventa e Kombeve të Bashkuara për Ligjin e Detit e thotë qartë në 320 nenet e saj, se secili vend  ushtron “sovranitet të plotë dhe të drejta sovrane në një zonë të përcaktuar qartë, me koordinata detare, të vendosura në një hartë të dakordësuar dhe të shoqëruar me koordinata detare për 3 hapësirat.”