
Flash News
4 të rinj humbin jetën në një aksident në Itali, mes tyre një 19-vjeçar shqiptar
Nesër nis faza e dytë e regjistrimit për klasat e para dhe të dhjeta, afati
Plagosja në Kuçovë, Bejo u qëllua nga fqinji pas një sherri, shpallet në kërkim autori
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
Të shtëna me armë zjarri në Kuçovë, 45-vjeçari gjendet i plagosur në rrugë
Shoqata Hidrokarbureve tregon se pse nafta në vend nuk po ulet, ndonëse ka rënë në bursa
Çmimi i naftës së papërpunuar në bursa, treguesi Brent, ka rënë së fundmi në rreth 94 dollarë për fuçi, duke arritur në nivelet e para sulmit të Rusisë ndaj Ukrainës, pas të cilit, Brent arriti deri në 130 dollarë për fuçi (shiko grafikun e treguesit Brent në fund).
Në tregun vendas nafta aktualisht po tregtohet me 221 lekë për litër, nga rreth 190 lekë për litër që ishte në fund të muajit shkurt, përpara se të fillonte lufta, ndonëse në bursa treguesi Brent është në nivelet e fund shkurtit. Që prej fillimit të muajit mars, çmimi tavan i naftës, benzinës dhe gazit caktohet nga Bordi i Transparencës së krijuar nga qeveria, bazuar në një formulë që merr parasysh kostot e blerjes së produktit, taksat, shpenzimet administrative dhe një marzh fitimi. Çmimi i naftës në vend ka shënuar luhatje të forta gjatë kësaj periudhe, deri në maksimumin e 260 lekë për litër në fillim të marsit, por nuk ka rënë asnjëherë nën 217 lekë për litër (shiko grafikun: Ecuria e çmimit të naftës me pakicë në tregun vendas).
Mos rënia e naftës në tregun vendas me të njëjtat ritme si treguesi Brent në bursat ndërkombëtare ka krijuar shqetësim te konsumatorët dhe shoqatat e biznesit, që kërkojnë transparencë dhe reflektim të çmimeve në tregun vendas.
I kontaktuar nga “Monitor”, Luigj Aliaj, nga Shoqata e Shoqërive të Hidrokarbureve shpjegoi se janë disa arsyet se pse çmimi i naftës në vend nuk reflekton ecurinë e treguesit Brent, që është referenca e naftës së përpunuar në bursat ndërkombëtare:
-Së pari, thotë ai, “jam munduar të shpjegoj me dhjetëra herë, që nuk mundesh ti referohesh çmimit të naftës bruto dhe të arsyetosh që në të njëjtën masë do të rritet dhe ulet nafta e përpunuar sa herë që ndryshon treguesi Brent në Bursa”. Aliaj thotë se çmimi i naftës së papërpunuar në përqindje ka rreth dy muaj që bie me ritme më të shpejta sesa çmimi i produktit të gatshëm, referenca e të cilit është treguesi Platts. Kjo lëvizje me ritme të ndryshme shpjegohet nga ndryshimet e ndodhura si gjatë periudhës së pandemisë, ku shumë rafineri përpunuese u mbyllën dhe më pas nuk u rikthyen më në punë, ashtu dhe nga efekti që çmimet e larta të naftës së papërpunuar sollën në kostot e rafinimit të produktit. Në këtë situatë, ndonëse oferta e naftës së papërpunuar është e lartë, ka më pak kompani që e përpunojnë atë, duke krijuar disbalanca në treg, pasi rafineritë nuk po arrijnë të prodhojnë për nevojat e tregut. Aliaj thotë se të vetmit që fitojnë nga rritja e naftës bruto janë prodhuesit, që janë komanduesit e vërtetë të çmimit botëror të naftës. I gjithë zinxhiri tjetër, përpunuesit tregtuesit, brokerues i kanë fitimet më të vogla kur çmimi rritet, pasi u duhet më shumë kapital për të bërë blerjet, ndërkohë që çmimet e larta frenojnë konsumin dhe ndikojnë negativisht në shitje. Aktualisht, treguesi Platts i naftës së përpunuar në bursa luhatet në rreth një mijë dollarë për ton.
-Së dyti, ndërsa në fund shkurti dhe fillim marsi, dollari ishte 106 lekë tani është 114, çka ka rritur kostot për litër, pasi nafta blihet në dollarë.
-Faktori i tretë dhe më i rëndësishëm lidhet me tërheqjen graduale të kompanive europiane nga blerja e naftës nga Rusia. Kjo ka bërë që tregu i Mesdheut, që është furnitori kryesor për tregun tonë të ketë kosto të rritura në transport, pasi tashmë tregjet janë larguar drejt Gjirit Persik. Si rrjedhojë, treguesit e mëdhenj të furnizimit me naftë jo vetëm në Shqipëri, por në të gjithë Europën kanë ndërruar në kontratën ekzistuese çmimet e furnizimit. “Kjo verifikohet dhe në doganë. Nga kontrata normale, me të cilën punohej deri para luftës dhe para një muaji, ku çmimi nga furnitorët për ne si treg formohej nga treguesi Platts (FOB[1]) ditën e hedhjes në treg +15 dollarë premium, në muajin e fundit kjo është korrektuar nga furnitorët me çmimin Platts (CIF[2]) +43-60 dollarë Premium” (diferenca mes ndryshimit të kontratës nga FOB në CIF është 25-60 dollarë për ton). Edhe vendimmarrja duhet të jetë e shpejtë pasi malli nuk është e disponueshëm për shumë kohë, pasi shitësi kalon direkt te blerësi tjetër.
Furnitor i kompanive shqiptare është OMV dhe aktualisht po e merr naftën nga Izraeli, ndërsa më parë e merrte në jug të Italisë, maksimumi deri në jug të Spanjës. Një pjesë e madhe e rafinerive në Europë, që përpunon naftën ruse janë mbyllur. Situata pritet të përkeqësohet në dimër, nëse Europa d të bllokojë tërësisht furnizimin me naftë ruse.
Aliaj thotë se arsyeja se pse Bordi nuk mblidhet është se për shkak të këtyre faktorëve, formula do të rezultonte me rritje çmimi. “Duke ndërhyrë në mënyrë paradoksale në funksionimin e tregut, po të mblidhej sot do të ishte i detyruar ta rriste me 6 lekë, e mbështetur kjo në fatura, dokumente, kontrata, pra me koston reale”.
“Me çmimin e djeshëm Platts /fob, nafta është blerë 992 dollarë për ton, e shumëzuar me kursin prej 114 lekë për një dollar dhe me një ton naftë që ka 1118 litra, çmimi i blerjes është 101 lekë për litër, pa llogaritur premiumin prej 80 dollarë për ton. Taksat sot janë 130 lekë për litër në të dy nivele, duke arritur në çmimin prej 221 lekë për litër. Nëse do të shtohej dhe premiumi, çmimi minimalisht sot do të rritej me 8 lekë për litër. Kjo është situata reale me kontabilitet dhe kjo është mënyra për të bërë transparencë”.
Kjo situatë është në dëm të kompanive, duke i detyruar të përdorin lloj metodash për të mbijetuar në treg.
“E kam sqaruar disa herë, që kjo punë nuk rregullohet me parulla, nuk është rruga që të sulmohet tregu dhe sipërmarrja, sepse çmimet e larta, inflacioni gjithmonë rrezikojnë të rrëzojnë demokracinë dhe tregun e lirë. Një e tillë është caktimi i çmimit në mënyrë të përqendruar”.
Aliaj shton se rrugët për të zbritur çmimin janë vetëm dy: E para përmes uljes së taksave, që sot përbëjnë rreth 60% të çmimit. E dyta kush është dashamirës i publikut të gjejë një mënyrë që të sjellë një ofertë të re në treg, me çmime më të lira.
Ai ngul këmbë se ndërhyrja e Bordit në çmime nuk u lë hapësira kompanive që të manovorojnë me blerjet, pasi askush nuk blen përtej nevojave ditore, duke sjellë në treg efektin e kundërt, pasi çmimet do të ishin më të lira nëse Bordi nuk do të ndërhynte./ Monitor
Të fundit


Lëndohet 22-vjeçarja australiane në Himarë, dërgohet me urgjencë në spital
14 Gusht 2022, 19:22

Do të bëhet baba së shpejti, Brooklyn Beckham rrëfen planet për zgjerimin e familjes
14 Gusht 2022, 18:49
Sonte, nata e surprizave. Noizy zbulon detaje nga koncerti
14 Gusht 2022, 18:18


“Vendlindja është amanet”, festa gjallëron Fushë Arrëzin
14 Gusht 2022, 16:57

Ndahet nga jeta kineasti i njohur shqiptar Kristaq Dhamo
14 Gusht 2022, 16:16
BE-ja fton Kosovën dhe Serbinë që t’i japin fund “menjëherë” retorikës nxitëse
14 Gusht 2022, 15:58


Evropa goditet rëndë nga thatësira
14 Gusht 2022, 14:23
Rritet ndjeshëm numri i emigrantëve që arrijnë në BE përmes Mesdheut
14 Gusht 2022, 13:53
Plagosi punëtorin e IMT-së në Tiranë, zbardhet dëshmia e autorit
14 Gusht 2022, 13:22
Kontrolli i Viktor Orbanit në gjykatat e Hungarisë kërcënon sundimin e ligjit
14 Gusht 2022, 13:00
Të paraburgosurit e Sarandës dhe Tropojës transferohen në Fier dhe Reç
14 Gusht 2022, 12:36
BE-ja fton Kosovën dhe Serbinë që t’i japin fund retorikës nxitëse
14 Gusht 2022, 12:16
4 të rinj humbin jetën në një aksident në Itali, mes tyre një 19-vjeçar shqiptar
14 Gusht 2022, 11:48
Nesër nis faza e dytë e regjistrimit për klasat e para dhe të dhjeta, afati
14 Gusht 2022, 11:29

Shtesa natyrore negative, Meta: Shpopullimi po e tkurr dhe po e plak Shqipërinë
14 Gusht 2022, 10:46

Autoblinda, limuzina të blinduara, Kosova blen miliona euro armatime
14 Gusht 2022, 10:02
Shkëputet masivi shkëmbor në Jonufër të Vlorës, shkakton trafik
14 Gusht 2022, 09:30
Disa të plagosur nga të shtënat në Jerusalem, dyshime për sulm terrorist
14 Gusht 2022, 09:14

Horoskopi, çfarë parashikojnë yjet për ju sot
14 Gusht 2022, 08:32
Vranësira dhe rrebeshe shiu, si parashikohet moti për sot
14 Gusht 2022, 08:15
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
14 Gusht 2022, 08:00
Ministri i Jashtëm i Tajvanit: Kina s’mund të diktojë politikën tonë të jashtme
13 Gusht 2022, 21:45
U plagos sot në Kuçovë/ Në 2007-ën, 45-vjeçari tentoi të vriste dy vëllezër
13 Gusht 2022, 21:21
Rezoluta e Shqipërisë kundër Dick Marty, deputeti serb: Të reagojmë me dhunë
13 Gusht 2022, 20:58
Të shtëna me armë zjarri në Kuçovë, 45-vjeçari gjendet i plagosur në rrugë
13 Gusht 2022, 20:31
VKM-ja e qeverisë: Jepen me koncesion programet për dhënien e shtetësisë shqiptare
13 Gusht 2022, 20:06




Bajram Begaj të hënën në Kosovë, vizita e parë zyrtare si President
13 Gusht 2022, 18:01
Ulen infektimet nga Covid-19, humb jetën një pacient nga Tirana
13 Gusht 2022, 17:39


Carlo Ancelotti tërhiqet nga futbolli: Reali do t’i japë fund karrierës sime
13 Gusht 2022, 16:29


Pas radhës kilometrike të mjeteve, pala greke shton sportelet në Kakavijë
13 Gusht 2022, 15:14
Ndahet nga jeta gazetari i njohur italian, Piero Angela
13 Gusht 2022, 14:54
Ervis Martinaj “i humbur”/ Policia kthen sytë nga Vlora, ku po përqëndrohen hetimet
13 Gusht 2022, 14:36

Berisha pret përfaqësues të diasporës, zbardh takimin
13 Gusht 2022, 13:41


Rritet ndjeshëm numri i emigrantëve që shkuan në BE, shifrat
13 Gusht 2022, 12:07



Arrestohet shqiptari në Itali, miliona euro nga trafiku i kokainës
13 Gusht 2022, 10:22
Reshjet shuajnë zjarret në vend, vetëm një vatër aktive
13 Gusht 2022, 10:03
Zelenskyy: BE-ja nuk duhet të jetë një ‘supermarket’, të mbyllë kufijtë për rusët
13 Gusht 2022, 09:38
Fluks emigrantësh/ Radhë kilometrike në Kakavijë, pala greke nuk i shton sportelet
13 Gusht 2022, 09:15


Dalin detaje, FBI ka sekuestruar dokumente 'tepër sekrete' në rezidencën e Trump
13 Gusht 2022, 08:34
Reshje dhe rënie temperaturash, parashikimi i motit për ditën e sotme
13 Gusht 2022, 08:26
Horoskopi, çfarë parashikojnë yjet për ditën e sotme
13 Gusht 2022, 08:14
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
13 Gusht 2022, 08:06
Dafina Zeqiri do të performojë në “Sunny Hill” në Tiranë
12 Gusht 2022, 22:00
Ledri Vula ironizon kolegët
12 Gusht 2022, 21:36
Gjergj Luca ironizon Metën: Miku im i vjetër, a ta ndryshoj dhe unë emrin?
12 Gusht 2022, 21:28
Masakra me 10 të vrarë në Mal të Zi, kryeministri Abazoviç shpall tri ditë zie
12 Gusht 2022, 21:16

3 shenjat e Horoskopit që do t’i bëjnë realitet ëndrrat e tyre deri në fund të vitit
12 Gusht 2022, 20:37

5 mënyra për të mos menduar për punën gjatë pushimeve
12 Gusht 2022, 19:47
Masakër në Mal të Zi: 34-vjeçari vret me armë 10 persona, mes viktimave edhe fëmijë
12 Gusht 2022, 19:17
Dy fjalë për anonimët që fshihen pas artikujve në vetën e parë
12 Gusht 2022, 18:57

IKMT i shembi shtëpinë, kryefamiljari plagos punonjësin
12 Gusht 2022, 18:14
Covid-19 gjatë 24 orëve të fundit, 695 raste të reja dhe një humbje jete
12 Gusht 2022, 17:53
Madonna thotë se ëndërron të bashkëpunojë me këtë artist
12 Gusht 2022, 17:49


Nuk pritet të mbijetojë, familja e Anne Heche duhet të marrë vendimin e vështirë
12 Gusht 2022, 16:32
“Putini i vogël”, New York Times shpjegon si reagoi Vuçiç për emrin që i vuri Kurti
12 Gusht 2022, 16:17


Zelensky paralajmëron zyrtarët: Mos bëni publike taktikat ushtarake kundër Rusisë
12 Gusht 2022, 14:41
New York Times: A po përdor Kremlini Serbinë për të nxitur luftë në Ballkan?
12 Gusht 2022, 14:28
Dosjet e ish-sigurimsave/ Berisha: Si e hoqi Rama në vitin 2015 lustracionin
12 Gusht 2022, 14:06
Kokaina në kontenierët e "Alba Exotic Fruit"/ SPAK shpall moskompentecë: S’ka prova
12 Gusht 2022, 13:43
Zgjedhjet lokale/ Berisha tregon nëse PD do të hyjë në koalicion: Primaret janë risi
12 Gusht 2022, 13:13
Hong Kongu humbet “shkëlqimin”/ Regjistron rënien më të madhe të popullsisë, shkaku
12 Gusht 2022, 13:00


Ervis Martinaj u deklarua “i zhdukur” nga familja, prokuroria po heton për rrëmbim
12 Gusht 2022, 12:09

