
Flash News
Milan Radoiçiç dorëhiqet nga posti i nënkryetarit të Listës Serbe
3 atentate në 2 ditë, Rrumbullaku firmos emërime dhe shkarkime për disa drejtues
Berisha: Akti terrorist i falangave Serbe kishte një sfond të parapërgatitur nga Rama dhe Vuçiç
Dyshohet se u vra nga burri, ja çfarë shkruante Klodiana në rrjetet sociale
Detaje nga vrasja e 35 vjeçares shqiptare në Itali, autori e priti ulur në një stol
"Shqiptarët mbështetën hebrenjtë", djali kujton historinë e nënës që u shpëtua në Shqipëri gjatë Holokaustit
Në një nga periudhat më të errëta në historinë e njerëzimit, Luftën e Dytë Botërore, shqiptarët u dolën në mbrojtje hebrenjve duke i fshehur në familjet e tyre, për t’i shpëtuar nga gjenocidi nazist.
Shqipëria është vendi i vetëm në Evropë, ku numri i hebrenjve pas luftës ishte më i madh se para saj, nga 200 para Holokaustit në rreth 2 mijë, pas luftës.
Në mesin e hebrenjve të shpëtuar në Shqipëri ishte edhe Johanna Jutta Gerechter [Numann] dhe familja e saj. Zëri i Amerikës bisedoi me djalin e zonjës Gerechter, Benjy Neumman dhe familjarët e Njazi dhe Lisa Lotte Pilkut në Shqipëri, të cilët e kishin ndihmuar familjen e zonjës Gerechter.
Kjo fotografi është realizuar në gusht të vitit 1942, në fshatin Shkozet, në afërsi të Durrësit.
Vajza, që shihet në të është 11 vjeçarja, Johanna Jutta Gerechter.
Pas fillimit të Luftës së Dytë Botërore, më 1939, ajo dhe familja e saj u detyruan të largohen nga Hamburgu, për t’u shpëtuar nazistëve dhe shkuan në Shqipëri.
Gjatë kohës kur Shqipëria ishte nën pushtimin italian, vendi ishte shndërruar në një parajsë për hebrenjtë, kujton djali i zonjës Gerechter, Benjy Neumann.
“Shqiptarët ishin shumë mikpritës. Hebrenjve u gjetën punë, familjes tonë si rrobalarës. Gjyshi im vizatonte simbole për bizneset. Në Shqipëri gjetën një mënyrë për të mbijetuar”, thotë ai për Zërin e Amerikës.
Por, më 1943, pasi gjermanët pushtuan Shqipërinë, situata ndryshoi. Megjithë rrezikun e madh, shqiptarët vazhduan t’i strehonin fshehurazi hebrenjtë.
“Holokausti na kujton një moment shumë të errët në historinë e botës. Nuk e di se me çfarë mund të krahasohet. Pastaj shohim një dritë shprese në Shqipëri. Qeveria dhe udhëheqësit fetarë bënë pjesën e tyre. Por ishin edhe vetë nerëzit. Ata besonin se duhej të kujdeseshin për mysafirët. Shtëpia e tyre është shtëpi e Zotit. Të gjithë jemi fëmijë të Zotit, pa marrë parasysh besimin fetar. Kjo është pjesë e kulturës shqiptare. Shqiptarët, myslimanë, apo të krishterë, dhanë besën dhe bënë gjënë e duhur”, thotë zoti Neumann.
Ai shprehet mirënjohës ndaj familjeve shqiptare, sidomos ndaj asaj të Njazi Pilkut dhe bashkëshortes së tij gjermane, Lisa Lotte Pilku. Ishte origjina gjermane e zonjës së shtëpisë, ajo që ndihmoi Johanna Jutën dhe familjen e saj t’i mbijetojnë Holokaustit në Shqipëri, thonë për Zërin e Amerikës pasardhësit e familjes Pilku.
“Në një rast kur mamaja e Jutës së bashku me Jutën ishin në breg të detit, u ndaluan nga gjermanët. Ato e flisnin shumë mirë gjermanishten, sepse atje kishin jetuar. Mbrojtja e gjyshes ishte se ata janë kusherinjtë e mi nga Gjermania”, thotë Ortenca Pilku, mbesa e Njazi dhe Lisa Lote Pilkut.
Elmaze Pilku, bashkëshorte e të birit të Njazi dhe Lisa Lote Pilkut
“Po të diktohej që mbronte hebrenjtë, do ta pësonte, mund të vritej…”, thotë Elmaze Pilku, bashkëshortja e të birit të Njazit dhe Lisa Lote Pilkut.
Zoti Neumann thotë se këtë histori e tregon vazhdimisht, që popujt e tjerë të mësojnë nga humanizmi i shqiptarëve në atë periudhë.
“Sepse vërtet besoj se shqiptarët janë një shembull që duhen ndjekur. Në veçanti kur flas me fëmijët në shkollë të mesme, ky është mesazhi im për ta. Mos u fshihni pas të tjerëve. Mund të jeni udhëheqës. Shqipëria ishte një vend i vogël, por që u ngrit kundër nazistëve dhe bëri ndryshimin”, thotë ai.
Pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, më 1945, Shqipëria ra në duart e partisë komuniste. Familja Gerechter u detyrua të largohet në drejtim të Shteteve të Bashkuara.
Për vite me radhë zonja Gerechter u përpoq të kontaktonte me familjen Pilku, por pa sukses. Shqipëria ishte mbyllur si pasojë e një prej regjimeve më brutale në botë. Prandaj, deri vonë ajo nuk dinte se pak pas largimit të familjes së saj nga Shqipëria, diktatura komuniste e pushkatoi humanistin dhe inxhinierin, Njazi Pilku.
“Enver Hoxhës nuk i levërdisi, sepse nuk i donte të zgjuarit dhe më 9 janar më 1945 e pushkatoi”, thotë Elmaze Pilku, bashkëshortja e të birit të Njazi dhe Lisa Lote Pilkut.
“Për pushkatimin e gjyshit tim Juta mori e vesh në momentin kur erdhi në Tiranë dhe ka qenë shumë e trishtuar. Imagjinoje pas 46 vitesh, ajo ka kuptuar se gjyshi im është pushkatuar”, thotë për Zërin e Amerikës Ortenca Pilku, mbesa e Njazi dhe Lisa Lote Pilkut.
Zonja Gerechter vdiq në prill të vitit 2017. Kujtimet e saj, ajo i la në një libër me titull “Ikja në Shqipëri: Kujtimet e një vajze hebre nga Hamburgu”. Kontaktet mes familjarëve të saj dhe asaj Pilku në Shqipëri vazhdojnë.
“Mirënjohja e atyre njerëzve, dashuria që ata dhanë, unë nuk di të shpjegoj dhe çfarë të them për popullin izraelit, popullin hebre. Një ngjarje që kishte ndodhur rreth viteve ’43-’44. Nuk e kishin harruar atë që kishin bërë gjyshërit e mi. Janë gjëra që ndodhin shumë rrallë”, shton zonja Pilku.
“Është një lidhje e fuqishme që është krijuar nga ata, por që ruhet edhe tani. Kjo është ajo që ndjejmë ne për Shqipërinë. Është vendi i duhur për të qënë, nëse je në vështirësi”, thotë zoti Neumann.
Më 1998 familja Pilku u bë pjesë e listës së personave që nderohen nga shteti i Izraelit për shpëtimin e hebrenjve gjatë Holokaustit. Në këtë listë bëjnë pjesë 75 familje shqiptare, por numri i atyre që ndihmuan besohet të jetë shumë më i lartë./VOA
Të fundit


Arrestohet një serb i dyshuar për krime lufte në Kosovë
29 Shtator 2023, 17:55
Aksident në Lushnje, makina bie në kanal, shoferi niset me urgjencë në spital
29 Shtator 2023, 17:35
Sulmi në veri të Kosovës, Gjermania: Irrituese kur Vuçiç deklaron fajtorë viktimat
29 Shtator 2023, 17:06
Inceneratori i Elbasanit, rishpallen tenderët për raportet mjedisore, u rrëzuan nga KPP
29 Shtator 2023, 16:53
Kapen 20 mijë euro në Kakavijë
29 Shtator 2023, 16:38

Osmani: Serbisë t’i kërkohet llogari për veprimet kundër Kosovës
29 Shtator 2023, 16:15

Flasin miqtë e 36-vjeçares që vrau burri në Itali: Vrasësi do të kthehet në Shqipëri
29 Shtator 2023, 15:55
Kurti: Ndoshta Moska qëndron pas sulmit terrorist në veri
29 Shtator 2023, 15:40
55 persona të vdekur në Pakistan
29 Shtator 2023, 15:26
NATO miraton forca shtesë për Kosovë
29 Shtator 2023, 15:17
Trafikonin drogë si familje, arrestohen 4 shqiptarë në Greqi, sekuestrohen 585 kg kokainë
29 Shtator 2023, 15:03
Cilësohet “zoti i drogës”, SPAK kërkon sekuestrimin e pasurive të Alket Hatisë
29 Shtator 2023, 14:45
Radoiçiç konfirmon pjesëmarrjen në sulmet ndaj Policisë së Kosovës
29 Shtator 2023, 14:28

Milan Radoiçiç dorëhiqet nga posti i nënkryetarit të Listës Serbe
29 Shtator 2023, 14:14
Keni bërë plane? Njihuni njëherë me parashikimin e motit për fundjavën
29 Shtator 2023, 14:12
“Zbërtheu” krimet e bandës së Laert Haxhiut, momenti i arrestimit të Artan Tafanit
29 Shtator 2023, 13:53
Ndërron jetë në SHBA në moshën 80-vjeçare At Artur Liolin
29 Shtator 2023, 13:51
“Në zemrën time je vetëm ti amore”! Mesazhet e burrit që vrau 35-vjeçaren shqiptare
29 Shtator 2023, 13:42
Rama përsërit refrenin e njëjtë: Një ditë do të martohemi me BE-në
29 Shtator 2023, 13:37
Maxhoranca nuk pranoi kërkesat e opozitës, Bardhi: Antikushtetues, është detyrim i Kuvendit
29 Shtator 2023, 13:17
"Zgjedhjet në Kukës", Berisha: Zyrtari i lartë i PS u kap në përgjime me drejtorin e OSHEE
29 Shtator 2023, 13:16
‘Plas’ arma në Vaun e Dejës, 39-vjeçari qëllon drejt makinës së parkuar
29 Shtator 2023, 13:08
3 atentate në 2 ditë, Rrumbullaku firmos emërime dhe shkarkime për disa drejtues
29 Shtator 2023, 13:04
Berisha: Veliaj po ndikon te dënimi i Alqi Bllakos, e kanë çliruar nga akuza e korrupsionit
29 Shtator 2023, 12:50



Dyshohet se u vra nga burri, ja çfarë shkruante Klodiana në rrjetet sociale
29 Shtator 2023, 12:29

Detaje nga vrasja e 35 vjeçares shqiptare në Itali, autori e priti ulur në një stol
29 Shtator 2023, 12:07

“Ku kanë përfunduar taksat?”, Blushi dorëzon kërkesën me 16 pyetje për Bashkinë
29 Shtator 2023, 11:40

Aksident në Fier, makina përfundon në varreza
29 Shtator 2023, 11:15
Rama propozoi që KFOR të marrë kontrollin e veriut, i përgjigjet Kurti: E para është policia
29 Shtator 2023, 11:01
KLP hap garën për tre vendet vakante në SPAK
29 Shtator 2023, 11:01
Korrupsion në zgjedhje, SPAK çon për gjykim Agron Durajn dhe Kristo Agalliun
29 Shtator 2023, 10:46
Vrasja e Martin Bardhit, shkarkohen drejtuesit e policisë së Mirditës
29 Shtator 2023, 10:40
Vrasja e shqiptares në Itali, flet mikesha: Burri e dhunonte, kishte grua tjetër…
29 Shtator 2023, 10:29

U arrestua si pjesë e grupit të Laert Haxhisë, kërcënohet familja e Klea Gjatës
29 Shtator 2023, 10:07
Tentuan ti merrnin 70 mijë € biznesmenit përmes mashtrimit, e pësojnë 6 persona
29 Shtator 2023, 09:52
Basha përjashtoi 11 deputetë, Boçi: Po zvogëlohet si figurë
29 Shtator 2023, 09:31
Vetëvaret e moshuara në banesën e saj në Vlorë
29 Shtator 2023, 09:20
Detaje nga vrasja e 35-vjeçares shqiptare në Itali, dyshohet se u qëllua nga burri i saj
29 Shtator 2023, 09:06

Këmbimi valutor 29 shtator/ Me sa blihen dhe shiten monedhat e huaja
29 Shtator 2023, 08:35
EMRI/ Vritet me armë zjarri 35 vjeçarja shqiptare në Itali
29 Shtator 2023, 08:20
Horoskopi, ja çfarë kanë rezervuar yjet për ju
29 Shtator 2023, 08:16
Kthjellime dhe vranësira, njihuni me parashikimin e motit
29 Shtator 2023, 07:52
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
29 Shtator 2023, 07:40


Sveçla kundër propozimit të Ramës: S’kemi nevojë për KFOR-in në komunat e Veriut
28 Shtator 2023, 22:31
Vdekja e të riut shqiptar në kufirin Kroaci-Serbi, reagojnë familjarët e 19-vjeçarit
28 Shtator 2023, 22:26
Gazetari: Ahmetaj ka pasaportë bullgare, do e përdorë për t’u mos u ekstraduar
28 Shtator 2023, 22:14
Artan Hoxha: Grupi i Laert Haxhiut ka vrarë me shumë se të gjithë në dekadën e fundit
28 Shtator 2023, 21:59
Prej vitesh në humbje, KLSH: Hekurudha Shqiptare para një krize të mprehtë likuiditeti
28 Shtator 2023, 21:45
U pyetën për disa orë, zbardhet dëshmia e familjes Reçi për vrasjen në Mirditë
28 Shtator 2023, 21:40
SHBA kërkon nga Mali i Zi ekstradimin e themeluesit të kriptomonedhës Terra
28 Shtator 2023, 21:34
SKANDALI/ Preparatet e ndaluara kanceroze shiten në farmaci veterinare
28 Shtator 2023, 21:19
Vuçiç: Serbia do të hetojë vrasjen e policit të Kosovës
28 Shtator 2023, 21:19
Shpërthen bombola e gazit në Bilisht
28 Shtator 2023, 20:53
Parlamenti Evropian javën e ardhshme diskuton për tensionet Kosovë-Serbi
28 Shtator 2023, 20:46
Mësimet nga akti terrorist në Kosovë!
28 Shtator 2023, 20:28
Shkuan për ta arrestuar, shqiptari plagos policin grek
28 Shtator 2023, 20:08
Berisha: Padroni dhe argati me të njëjtën gjuhë
28 Shtator 2023, 20:08
Sulmi në veri të Kosovës/ EULEX-i përgënjeshtron Serbinë, hedh poshtë pretendimet e Vuçiç
28 Shtator 2023, 19:45
DASH: Nuk mund të barazohet vrasja e policit në Kosovë me atë të sulmuesve
28 Shtator 2023, 19:37
Faktet që lidhin Elisa Spiropalin me inceneratorët
28 Shtator 2023, 19:18
Analistët: Bashkimi Evropian duhet ta rimendojë kornizën e dialogut Kosovë-Serbi
28 Shtator 2023, 19:17
Gjekmarkaj: U munduam 10 vite ta bëjmë kryeministër Bashën, ai paska dashur të bëhet kloun
28 Shtator 2023, 18:58
Gjendet i vdekur një shqiptar i Kosovës në Serbi
28 Shtator 2023, 18:58
Gazetarja tregon si u zbërthye grupi i Laert Haxhiut
28 Shtator 2023, 18:33
Ndalohet qarkullimi i mjeteve në aksin Tiranë-Peshkopi në këto data
28 Shtator 2023, 18:32
Nëna e Luizit braktis Shqipërinë, reagimi i këngëtarit
28 Shtator 2023, 18:08
Lindita Nikolla mban peng zbatimin e vendimit të Kushtetueses për Olta Xhaçkën
28 Shtator 2023, 17:53
Vasili: Kryeministri u shfaq sërish si një provokator me regji të qartë anti-Kosovë
28 Shtator 2023, 17:31
Vuçiç kërkon tërheqjen e Policisë nga veriu i Kosovës
28 Shtator 2023, 17:27

Sveçla: Po hetohet përfshirja e Rusisë në sulmin në Banjskë
28 Shtator 2023, 17:00
VIDEO/ Dalin pamjet e para nga shtëpia e Big Brother VIP
28 Shtator 2023, 16:52
Atentati në Dukagjin, lirohen katër të shoqëruarit
28 Shtator 2023, 16:43
Përplasi për vdekje të moshuarin, kapet i riu në Tiranë
28 Shtator 2023, 16:29
Kardhiq-Delvinë, kosto totale arrin 145 mln euro, në 2009 u planifikua 26.5 mln euro
28 Shtator 2023, 16:27
‘Për vota dhe qoka’: Ndërmarrjet publike vuajnë nga humbjet dhe emërimet politike
28 Shtator 2023, 16:16
Kosova rezolutë për hetim ndërkombëtar të Serbisë, Bardhi: Të miratohet edhe nga Shqipëria
28 Shtator 2023, 16:13
A jeton Ervis Martinaj? Ja çfarë thotë Altin Dumani
28 Shtator 2023, 16:11
Qeveria miraton indeksimin e pensioneve në masën 8.6%, ja kategoritë që përfitojnë
28 Shtator 2023, 15:59
Të shtëna me armë në Francë, plagosen 3 persona arrestohet një shqiptar
28 Shtator 2023, 15:53
Video/ Momenti i arrestimit të bandës së Laert Haxhiut
28 Shtator 2023, 15:52
Përjashtimet e Bashës, Alizoti: Është për psikiatri, strategji e PS
28 Shtator 2023, 15:27
Berisha: PD dënon ndërhyrjen të Edi Ramës në punët e brendshme të Kosovës
28 Shtator 2023, 15:16
Dosjet "e nxehta" të SPAK, Dumani premton surpriza për Arben Ahmetajn
28 Shtator 2023, 15:12
Berisha: Konferenca për Kosovën që kërkon Rama, mbështetet nga Lavrovi
28 Shtator 2023, 15:00