Without security conditions: In the Kukës Court, the defendant stands next to the victim

Conducting a trial at the Kukes court has become a challenge for the staff managing the administrative process. The court has no separate entrances for the parties and only has a formal room, equipped with a security cage, where criminal trials can be held.

"40-60 court sessions are held per day, where there are only three courtrooms, only one of which is a criminal court with a cage for the defendant, while the other two are the size of an office adapted as a courtroom," says Shkëlzen Mulosmani, chancellor at the Court of General Jurisdiction in Kukës.

The Court and Prosecutor's Office of Kukës were located in the building of the former Committee of the Party of Labor after the '90s, adapting in some way, but without being able to perform their function as contemporary institutions. Throughout three decades, the building has not had any serious investment.

Mulosmani says that the problems are known and have been mentioned in the High Judicial Council's report on the country's new judicial map, but beyond the findings, plans to improve conditions have stalled.

“The court shares its space with the district prosecutor's office, the central archive, the bailiff's office and the municipality. Currently, the court building does not meet design standards related to security and/or avoidance of ex-parte communication (i.e., dedicated entrances and exits for court personnel, parties and/or detainees),” the KLGJ report states in 2022.

The second phase of the new judicial map, which merged the Tropoja court with Kukës, was implemented on May 1, 2023, but two years later the infrastructure problems do not appear to have been resolved.

On the contrary, the implementation of the new judicial map has added to the difficulties for the functioning of the Kukes Court, which faces a lack of space, inadequate infrastructure, and insufficient capacity for the increasing number of cases and staff after merging with the Tropoja Court.

“The situation is very serious, it can only get worse,” lawyer Ilir Nerguti told BIRN, stressing that there are no safety conditions for the victims.

"In most cases, the defendant and the victim are standing next to each other," he added.

According to Nerguti, the responsible authorities justify themselves with the transition in justice. "The justice reform is in a transitional situation is the justification of the responsible authorities. It has been promised that there will be an expansion of the facilities, but this talk has been going on for 15 years," Nerguti added.

Officials of the Kukes court say that they have asked the Supreme Court of Justice to adapt the former old maternity hospital building of Kukes to serve as premises for the Kukes Court and Prosecutor's Office, which, according to them, could solve the problems with the premises.

“I kemi propozuar KLGJ-së që ish-ndërtesa e maternitetit të vjetër të Kukësit të adaptohet për ambiente të Gjykatës dhe Prokurorisë. Kemi informacione se KLGJ-ja dhe Ministria e Shëndetësisë janë në negociata për këtë qëllim, megjithatë për të kryer këtë adaptim kërkohen shumë investime,” thotë Mulosmani.

Problemet sipas Mulosmanit shkojnë përtej dëshirave, pasi institucionet e reja të drejtësisë, në rastin konkret edhe KLGJ-ja, pavarësisht se janë ngritur prej një dekade nuk kanë mjaftueshëm autonomi në përmirësimin e infrastrukturës. Mulosmani thotë se ky institucion nuk i ka në pronësi godinat e gjykatave në të gjithë vendin.

“Pengesë tjetër në hartën e re gjyqësore janë pronësitë e gjykatave, ku ato ende janë në pronësi të Ministrisë së Drejtësisë, ndërsa KLGJ-ja veçse i ka në administrim. Për të kryer një investim sado të vogël në këto ambiente duhet një mori procedurash burokratike,”shtoi ai.

Pavarësisht reformave institucionale të ndërmarra prej më shumë se një dekade, mungesa e burimeve financiare dhe standardet e sigurisë dhe shërbimit vijojnë të pengojnë ofrimin e drejtësisë në kushte dinjitoze për qytetarët dhe palët në proces.

“Ka më shumë se dy vjet që në ndërtesën ekzistuese të gjykatës së Kukësit është bashkuar edhe gjykata e Tropojës, por megjithëse gati është dyfishuar numri i zyrtarëve, ambientet janë të njëjta. Jemi në procedurë me KLGJ-në për rregullimin e ambienteve, por ato gjithsesi janë të pamjaftueshme dhe kjo nuk është një zgjidhje”, thotë për “BIRN” kancelari i kësaj gjykate Shkëlzen Mulosmani.

Sipas Mulosmanit, ambientet e kësaj gjykate nuk i plotësojnë kushtet që kërkon harta e re gjyqësore. “Përmes një dere hyjnë prokurorët, gjyqtarët, avokatët, të pandehurit dhe familjarët e tyre. Me këtë rast shkelen edhe të drejtat e të pandehurit përsa i përket prezumimit të pafajësisë, ku mund të fotografohet apo filmohet edhe kur paraqitet për masë sigurie, që nuk lejohet me ligj, ku nuk ka hyrje të veçantë për të pandehurit,” thotë Mulosmani.

Një problem tjetër është edhe siguria e gjyqtarëve, prokurorëve, avokatëve dhe vetë të pandehurve, pasi mungojnë sallat penale në raport me numrin e seancave ditore që zhvillohen në gjykatën e Shkallës së Parë të Juridiksionit të Përgjithshëm në Kukës.

Avokati Nerguti thotë se për shkak të mungesës së mjediseve dhe hapësirës ka patur raste ku janë kërcënuar apo sharë avokatët, prokurorët apo edhe gjyqtarët si nga familjarë të të akuzuarve, por edhe nga vetë të akuzuarit.

“ Na shajnë vazhdimisht, pasi jemi shumë afër njeri- tjetrit. Jemi detyruar të rrimë urtë se nuk kemi se çfarë bëjmë,” tha Nerguti.

Harta e re gjyqësore reduktoi në 13 numrin e gjykatave të shkallës së parë dhe në këtë kuadër, dosjet e Tropojës u transferuan në Kukës, të Matit në Dibër, të Kurbinit në Lezhë, të Pukës në Shkodër, të Krujës në Tiranë, të Kavajës në gjykatën e Durrësit, të Lushnjës në Fier, të Përmetit në Gjirokastër dhe të Pogradecit në Korçë.

Infrastructure problems are not limited to the Kukes court. The General Appeal Court located in the capital also suffers from a lack of space and a lack of judges./ BIRN