Scary figures: 8 in 10 Albanians believe the healthcare system is corrupt

A report published by the association "Together for Life" shows that corruption is widespread in the healthcare system. According to experts, corruption in healthcare is one of the most worrying forms for citizens, which, when turned into a common practice, undermines access to healthcare.

" When my mother was in Trauma, they only asked for lek and told us: go get this there. They left people alone while they directed us to buy a prosthesis and all the things needed for the intervention. It doesn't matter who complains, because they don't catch you by the hand." This is just one of the testimonies of family members about their experience with corruption in Albanian hospitals, published in the report "Assessment of Albanian Public Perception on Corruption in the Health Sector " by the association "Together for Life".

The report, published in May 2025, is based on a survey of 1,000 citizens and highlights a very worrying phenomenon in the healthcare sector. The data shows that 8 out of 10 people express the belief that the healthcare system in Albania is corrupt.

“ 83% of respondents consider the healthcare system to be corrupt ,” the report states.

Alma Lahe, one of the experts in this report, argues that what affects patients and for which they show greater sensitivity is petty corruption, which they feel directly in their pockets.

“ The report published by TFL shows that corruption is a widespread phenomenon in this sector and it is widespread at all levels, starting from ‘petty’ corruption through the maintenance of service providers who demand or accept informal payments from patients for services that should be provided free of charge, and up to ‘grand’ corruption involving higher institutions and related to tendering procedures for infrastructure, equipment or services, ” Lahe told BIRN.

The report by the Association “Together for Life” shows that corruption has affected all levels of the health system. University hospitals are perceived as the most corrupt by 8 in 10 respondents (81%); regional hospitals are perceived as very corrupt by 76% of respondents, while municipal hospitals are perceived as very corrupt by 60% of men and 55% of women.

The President of the National Council of the Order of Physicians, Dritan Trepça, is aware that corruption in the healthcare system is perceived as one of the most worrying forms of public corruption for citizens.

“Një nga burimet më të zakonshme të perceptimit për korrupsion në shëndetësi është praktika e ryshfetit apo ‘bakshishit’ për mjekët, infermierët, apo personelin tjetër për të marrë kujdes të favorshëm, më të shpejtë, apo më të kujdesshëm. Këto praktika, ndonëse shpesh justifikohen si ‘traditë’ apo ‘falënderim’, në realitet ushqejnë një sistem informal pagesash që cenon barazinë në qasje,” tha Trepça.

Gjetjet e raportit të shoqatës “Together for Life” tregojnë se 70% e pacientëve kanë paguar ryshfet për shërbimin e kërkuar, sepse u është lënë të kuptohet se ndryshe nuk do ta merrnin atë shërbim. Ndërkohë, 53% e të anketuarve thonë se kanë paguar për të marrë shërbim më të mirë, 42% për të përshpejtuar marrjen e shërbimit dhe 22% të pacientëvë u është kërkuar pagesë drejtpërdrejt nga stafi.

“Tre në katër pjesëmarrës (75%) raportojnë se kanë dhënë ryshfet për kryerjen e operacioneve dhe trajtimeve. Kjo sugjeron një presion të madh mbi pacientët për të siguruar trajtim adekuat në raste urgjente ose jetike,” thekson raporti.

“Vizitat në spitalet publike (56%) dhe lindjet e kujdesi obstetrik-gjinekologjik (52%) janë ndër shërbimet për të cilat pjesëmarrësit në anketë pranojnë se kanë dhënë ryshfet”, nënvizohet në raportin “Vlerësim i perceptimit të publikut shqiptar mbi korrupsionin në sektorin e shëndetësisë”.

Rreth 2 në 3 të intervistuar (63%) mendojnë se shkaku kryesor i përhapjes së korrupsionit në sistemin shëndetësor është kultura e pranuar e ryshfetit në shoqërinë shqiptare. Sipas raportit, mungesa e kontrollit dhe e ndëshkimeve nga autoritetet është faktori kryesor që nxit korrupsionin në shëndetësi. Po ashtu, qytetarët përmendin keqmenaxhimin dhe mungesën e transparencës, mungesën e vetëdijes dhe guximit për të raportuar korrupsionin, pagat e ulëta të personelit shëndetësor si dhe nënfinancimin e sistemit nga shteti si shkaqe kryesore.

Doktor Trepçka nga Urdhri i Mjekëve thotë se perceptimi për korrupsionin në sektorin e shëndetësisë është një ndër pengesat për ndërtimin e një sistemi të drejtë, efikas dhe të besueshëm.

“Korrupsioni i perceptuar, edhe kur nuk është i faktuar, në çdo rast krijon një klimë mosbesimi që dëmton si qytetarin, ashtu edhe vetë profesionistin. Zgjidhja kërkon një qasje të gjithanshme: transparencë, drejtësi, ndërgjegjësim dhe forcim të institucioneve,” thekson ai.

Lahe nga shoqata “Together for Life” thekson se shoqëria civile ka një rol të rëndësishëm në monitorimin e institucioneve, me qëllim që të kërkojë transparencë.

“Është roli dhe misioni i shoqërisë civile të jenë aktivë në monitorim dhe në të kërkuarit nga institucionet të jenë më transparente, të përgjegjshme dhe llogaridhënëse”, thotë ekspertja Alma Lahe.

The report's experts recommend, among other things: "To restore public trust, it is essential that corruption cases are pursued and punished in a fair, impartial and timely manner by the relevant authorities. This includes consistent enforcement of the law and avoiding any tolerance for corrupt practices in the health sector."/ BIRN