Lack of doctors, patients from the Kukës district find relief in Kosovo hospitals

When he faced cardiovascular problems this spring, Hasan Çaushi from the village of Nikolić in Has considered taking his own life rather than being admitted to the Mother Teresa University Hospital Center in Tirana. But the 75-year-old man found a way out at the Isa Grezda Regional Hospital in neighboring Gjakova, where BIRN met him while he was being treated in early May.

“The doctor here in Gjakova told me to go to Tirana, and I said: if you take good care of me, I’m going home and dying,” Çaushi told BIRN from the cardiology ward at Gjakova hospital. “We don’t get along very well there [Tirana], there’s a big population there, and we don’t get along,” he added.

Çaushi is not the only patient from the Kukës region seeking help at the public hospital in Gjakova in Kosovo. Left without efficient healthcare services, 171 residents from Hasi and Tropoja found the doors open at the Gjakova hospital for a variety of health problems during the first quarter of 2025.

According to the Ministry of Health protocols, these patients should be treated at the Kukes regional hospital, but the latter suffers from a lack of conditions and specialist doctors, so much so that it is forcing its patients to travel to Prizren for treatment.

The city of Gjakova in Kosovo is located just 29 kilometers from Kruma in the Has municipality, and people on both sides of the border share a long history of social and economic relations. For patients like Çaushi, the healthcare system is as different as night and day.

He told BIRN that at the Gjakova hospital they welcomed him like a brother and treated him with visits and medication within a short time.

"These services in Kruma and Kukës are poor, because in Kruma we don't have a room to go into, we have to wait 3 hours to get a serum," he said.

In 2022, the Albanian government changed the law on hospital services and the small Kruma hospital became a day hospital. The director of this hospital, Shaban Peka, acknowledges the many shortcomings while claiming that residents of the area turn to Gjakova as emergencies and are admitted there, despite the costs of treatment.

"Healthcare has a high cost, but in Gjakova they have given up for known reasons," he said, implying patriotism.

'Our hospitals are not like here'

The Albanian healthcare system has been in a state of disarray for years due to corruption, lack of equipment, and a low number of specialist doctors. In poor areas like Kukes, Hasi, and Tropoja, these problems are multiplied.

The number of patients from Albania at the Gjakova hospital in Kosovo accounts for 3.72% of the total number of patients for the first quarter of 2025. However, in nominal figures they exceed 1 thousand.

Arbër Pozhegu, drejtor i Infermierisë në spitalin e Gjakovës i tha BIRN se gjatë kësaj periudhe kanë marrë shërbime ambulatore 1277 pacientë, janë hospitalizuar 171 si dhe janë kryer 12 lindje të grave nga Hasi dhe Tropoja.

Gjithashtu, spitali ka kryer 31 operacione të përgjithshme, katër ndërhyrje në katarakte dhe 6 në avistina si dhe janë asistuar me hemodializë 228 pacientë nga Shqipëria.

Për shtrimin në spital, pacientët nga Shqipëria paguajnë një kosto minimale prej 30 eurosh, pavarësisht kohës së qëndrimit.

Drejtori i spitalit “Isa Grezda” të Gjakovës, Hilmi Shala i tha BIRN se pacientët nga Hasi dhe Tropoja janë të pranishëm çdo ditë në spitalin e tij – një histori kjo që vazhdon që nga përfundimi i luftës në Kosovë dhe që u shumëfishua gjatë krizës pandemike të COVID-19.

“Është afërsia gjeografike, pastaj zona e Krumës dhe Bajram Currit nuk kanë personel mjekësor të mjaftueshëm atje dhe ne në këto momente qëndrojmë mirë me resurse humane,” tha Shala.

“Për neve është fluks normal…Kemi staf të mjaftueshëm, numri i shtretërve është i madh. Besoj që ata kanë besim te mjekët tanë përderisa vijnë këtu,” shtoi Shala, duke theksuar se në spitalin e Gjakovës të gjithë pacientët trajtohen njëlloj.

Ky migrim pacientësh lehtësohet edhe nga një marrëveshje e vitit 2023 mes qeverive të Shqipërisë dhe Kosovës, e cila parashikon që shërbimet që nuk kryhen në spitalin rajonal të Kukësit të ofrohen në Gjakovë dhe Prizren. Por në realitet, pranimet në spitalet e Kosovës motivohen më shumë nga humanizmi se sa nga marrëveshja.

Kurt Mazreku, pensionist nga Vranishti i Hasit mbërriti në spitalin e Gjakovës në gjendje shumë të rëndë, por tashmë thotë se ka besim “te Zoti dhe doktori se do t’ia dalë”.

“Arsyeja e ardhjes këtu është se ne e kemi më afër. Spitali është i pajisur me pajiset e duhura të sëmundjes, të cilat ne atje nuk i kemi dhe vijmë në Gjakovë,” tha Mazreku.

Edhe Zyra Nabolli nga fshati Kosturr i Hasit thotë se aksesi në spitalin e Gjakovës është i thjeshtë edhe për shkak të afërsisë. Gruaja e shtruar në pavionin e ortopodisë përmes edhe arsye të tjera.

“Spitalet te ne nuk janë si këtu, këtu janë shërbimet më të mira. Janë më specialista se andej dhe komunikimi është i mirë, gjithçka është mrekulli,” tha ajo e kënaqur.

Në Kukës mungojnë mjekët

Qarku i Kukësit numëron 62 mijë banorë, duke shënuar një rënie drastike me pothuajse përgjysmin që nga viti 2001. Në vitin 2023, afro 40% e popullsisë së qarkut jetonte në tre qytetet, Kukës, Krumë dhe Bajram Curri, ndërsa 60% jetonte në zonat rurale.

Popullsia e mbetur e qarkut do duhej të trajtohej fillimisht në spitalin rajonal të Kukësit, por ky institucion gjendet prej vitesh në hall. Spitali vuan nga mungesa e mjekëve specialistë, ndërkohë që prej 3 vitesh nuk ka kirurg dhe i përcjell urgjencat drejt spitalit të Prizrenit.

Drejtori i spitalit të Kukësit, Saimir Shehu e lidh migrimin e pacientëve drejt Kosovës me mungesën e mjekëve specialistë në spitalin e tij.

“Kukësi ka vetëm dy mjekë kardiologë, të cilët e kanë të pamundur të përballojnë numrin e vizitave. Nevojat e spitalit të Kukësit janë  për rreth shtatë kardiologë,” tha Shehu për BIRN.

Në Kukës mungon gjithashtu prej tre vitesh kirurgu dhe të gjitha urgjencat dërgohen në Prizren.

“Nuk kemi mjek kirurg. Urgjencat i dërgojmë në Prizren, ndërsa operacionet e planifikuara kryhen  të premten, të shtunën dhe të dielën ku vjen një kirurg nga Prizreni që ka kontratë me Ministrinë e Shendetësisë,” theksoi Shehu.

Cilësia e mirë e shërbimit në spitalin e Prizrenit i shtyn shumë pacientë të Kukësit që të kurohen atje, pavarësisht se marrëveshja mes dy qeverive nuk e parashikon këtë.

“Kur pacienti vjen në spital, ne nuk e kthejmë mbrapsh, pasi kemi pacientë që vijnë nga zona e Gorës së Kukësit, që e kanë më larg Kukësin se Prizrenin,” thotë për BIRN drejtoresha e spitalit “Prim. Dr. Daut Mustafa” të Prizrenit, Narqize Arënliu (Hoxha).

Drejtoresha Arënliu (Hoxha) flet për një diskriminim pozitiv të pacientëve nga Kukësi, për të cilët thotë se trajtohen njësoj si qytetarët e Kosovës, madje edhe pa listë pritjeje. Ajo theksoi gjithashtu se këta pacientë përfitojnë shumë shërbime diagnostikuese si rezonanca manjetike, rentgeni dhe gjithë shërbimet e tjera të imazherisë, por edhe urgjencat kirurgjikale, gjinekologjike apo urgjenca të tjera shëndetësore.

Edhe në Prizren, sipas drejtoreshës Arënliu (Hoxha), pacientët shqiptarë paguajnë 30 euro për hospitalizimin dhe deri maksimumi në 200 euro për procedura të komplikuara të koronografisë invazive.

Ndryshe nga spitali i Gjakovës, në atë të Prizrenit numri i pacientëve nga Shqipëria është disi më i ulët. Gjatë tre muajve të parë të këtij viti, në këtë spital u shtruan 98 persona, përfituan shërbime ambulatore dhe diagnostikuese 491 si dhe shërbime të dializës 614 persona.

Përveç shërbimeve mjekësore për pacientët nga Shqipëria, Kosova po e ndihmon krizën e shëndetësisë shqiptare edhe me mjekë të saj.

Mjeku obstetër gjinekolog, Ibish Abdyli është njëri prej tyre, i cili po shërben prej 7 vitesh në Krumë, pas shërbimeve të mëparshme në Kukës dhe Tropojë. Abdyli thotë se në Krumë ndryshojnë shumë kushtet në krahasim me Gjakovën.

“Spitali i Gjakovës ka 22 mjekë obsetër-gjinokologë. Një obsetër që jam unë këtu, nuk e përballoj dot. Nuk ka as mjete,’ tha ai për BIRN.

Edhe Xhevat Musa nga Gjakova, i specializuar për sëmundjet profesionale, ka lidhur një kontratë me Ministrinë e Shëndetësisë dhe punon si mjek urgjence në spitalin e Krumës. Ai thotë se ndjehet mirë në Krumë, vetëm 20 kilometër larg shtëpisë së tij në Gjakovë ku pi edhe kafenë e mëngjesit.

“Arsyeja që pacientët shkojnë në Gjakovë është se atje ka shumë mjekë specialistë, laboratorë e paisje të imazherisë bashkëkohore,” thotë ai.

Hap vëllazëror vetëm në një drejtim

Që prej viteve 2000, tridhjetë e tre pacientë nga qarku i Kukësit e marrin shërbimin e hemodializës në Gjakovë ose Prizen falë një marrëveshjeje mes dy ministrive, që i kushton qeverisë së Kosovës rreth 500 mijë euro në vit. Por pacientët nga Kosova nuk marrin të njëjtin trajtim kur ndodhen në Shqipëri.

Në repartin e hemodializës në Prizren trajtohen 16 pacientë nga Kukësi, të cilët përgjatë një muaji mund të marrin minimalisht 13 seanca sipas protokollit mjekësor.

“Kostoja e një seance është 120 euro, por pacientët nga Kukësi nuk paguajnë pasi kemi marëveshje me Shqipërinë,” thotë shefi i hemodializës në Prizren, Rexhep Hapçiu.

Shpenzimet për hemodializën janë një barrë financiare për spitalin e Prizrenit dhe drejtoresha e tij, Narqize Arënliu(Hoxha) i tha BIRN se i ishte ankuar kryeministrit Albin Kurti. Sipas saj, Kurti ia kishte prerë shkurt: “Bravo e madhe nëse u shërbeni kuksianëve, ashtu vazhdoni”.

Ndryshe ndodh me shtetasit nga Kosova kur ndodhen në Shqipëri, të cilëve në rastin më të mirë u duhet të paguajnë 120 Euro për seancë dhe në rastin më të keq nuk u ofrohet shërbim farë. Në Shqipëri, shërbimi i hemodializës është pothuajse i privatizuar përmes një koncesioni 10 vjeçar të dhënë nga qeveria “Rama”.

Nefrologia Miloreta Tolaj, mjeke në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës në Prishtinë thotë se pacientët e saj e ndjejnë këtë problem kur përgatiten të nisen me pushime në Shqipëri.

“Gjatë kohës kur kanë pushime, obligohen të shkojnë ose edhe t’i shkurtojnë pushimet e tyre për shkak të çmimit që duhet të paguajnë për seancën e dializës në Republikën e Shqipërisë. Sigurisht se kanë pasur edhe më herët ankesa, kanë pritë se mos ka ndonjë marrëveshje mes dy vendeve,” tha Tolaj.

Gazetari veteran nga Kosova, Nehat Islami, u ka dërguar letër autoriteteve në Shqipëri në emër të këtyre pacientëve, duke kërkuar heqjen e kostove, njëlloj siç veprohet me shqiptarët e Shqipërisë  në Kosovë.

“Edhe ne kemi nevojë t’i kalojmë disa ditë pushimi në bregdetin e bukur shqiptar, por për shkak të çmimit të lartë që duhet ta paguajmë për një hemodializë, që shkon gjerë 120 Euro vetëm për një seancë, detyrohemi të qëndrojmë në shtëpi dhe të ndahemi nga anëtarët e tjerë të familjes që të shkojnë pa brenga në pushime,” thuhet në letrën e Islamit në vitin 2022, duke e konsideruar marrëveshjen “një hap vëllazëror vetëm në një drejtim”. Si përgjigje, Islami mori vetëm disa fjalë të vagullta të ish-ministres së Shëndetësisë, Ogerta Manastirliu dhe asnjë zgjidhje.

Sistemi shëndetësor shqiptar diskriminon pa dallim shtetasit e Kosovës dhe të Shqipërisë kur vjen puna për hemodializën.

“Isha me pushime në Lezhë dhe kam paguar për dy seanca dializë 240 euro,” thotë Bujar Shehu nga Kukësi, i cili e kryen prej 14 vitesh falas hemodializën në Prizren.

Punonjësit shendetësorë të Prizrenit bëjnë përgjegjës hartuesit e marrëveshjes dy palëshe.

“We have addressed the problem of dialysis for Kosovars in Albania and we continue to address it. We are waiting for a response,” says Valmir Avdaj, administrator of the hemodialysis department in Prizren. “An agreement that does not meet the interests of both parties is not called an agreement because the parties are not respected,” he concluded./ BIRN