Flash News

Thyen arrestin, vjedh makinë dhe arratiset si në film, kapet hajduti serial nga Tirana!

Emri/ Mashtroi klientët dhe i mori paratë, shpallet në kërkim avokatja

Goditet grupi kriminal, trafikonte d*ogë nga Spanja drejt Finlandës, ‘kokat’ e grupit ishin shqiptarë

Shpëtoi nga mbytja në Durrës, flet 31-vjeçarja angleze: U përmbysëm në çast, shoku im mbeti poshtë mjetit

Shkak mungesa e avokatëve/ Shtyhet sërish seanca për 'Plumbin e Artë'

KRYESORE

"Nga letërsia shqipe pëlqej Kutelin dhe Petro Markon; ky i fundit nuk ka marrë meritën që i takon"

Politiko 7 Shtator 2017, 12:19
"Nga letërsia shqipe pëlqej Kutelin dhe Petro Markon; ky i fundit

ÇFARE PO LEXON ERALD KAPRI?

Erald Kapri është gazetar dhe pedagog në Universitetin e Tiranës. Së fundmi, pas studimeve në Britaninë e Madhe, ai ka zbuluar dhe ushtron një pasion të ri intelektual, hulmumtimin e arkivave britanike dhe botimin e materialeve që kanë lidhje me Shqipërinë.

Ai i përket brezit të ri të intelektualëve të djathtë, dhe kjo reflektohet edhe në leximet e tij. Tregon se kur ishte student ka marrë para borxh për të blerë kolanën e mendimtarve të djathtë, të botuar asokohe nga Instituti i Studimeve Politike.

 

-Libri më i vjetër që keni në bibliotekë…

Nuk di ta them me saktësi. Kam disa libra digjitalë, të viteve 1800, të disa udhëtarëve britanikë që kanë shkelur në Shqipëri. Pak botime të viteve '30 dhe, pjesa tjetër e librave janë të pas viteve '90.

-Librat i zgjidhni nga autori apo zhanri?

Zakonisht preferoj autorin. Nuk jam i lidhur pas një zhanri të caktuar. Përgjithësisht lexoj letërsi historike, biografi, novela apo libra politikë. Paul Johnson, Simon Montefiere, janë disa prej të preferuarve.

-I keni lexuar të gjithë librat që keni në bibliotekë?

Nuk e di a do ti lexoj ndonjëherë të gjithë. Një ndër kënaqësitë e mia është që bibloteka ime vetëm shtohet, sa librat janë kudo nëpër shtëpi apo shpeshherë edhe në tokë, sepse nuk ka vend.  

-Libri i parë që keni lexuar…

Ka qënë 'Kacamisri rreth globit', i Bedri Dedjas. Është diku 200 faqe dhe e kam lexuar të plotë në klasën e pestë. Ka qënë vërtet magjik, sepse për herë të parë kam qëndruar gjithë natën zgjuar për ta lexuar. Më vjen tepër keq që kopjen e librin e kam humbur dhe nuk po e gjej dot. Direkt pas tij ka qënë një biografi e Linkolnit e Karl Sendbergut. Një libër fantastik që më lidhi direkt me politikën dhe historinë. Që prej aty kam qenë i lidhur shumë me politikën anglosaksone dhe me burrat e tyre të shtetit.

-Libri i parë që keni kursyer për ta blerë…

Gjithnjë kam kursyer për të blerë libra. Por, më kujtohet në vitin e parë në Fakultet kam blerë 10 libra njëherësh të mendimtarëve të mëdhenj të djathtë. Sa ishin botuar atëhere ne vitin 2006, si 'Pasuria e Kombeve' e Adam Smithit, Milton Fridmani, Tomas Hobsi, Xhon Loku etj. Mbaj mend që më kushtuan një djall e gjysëm dhe i kam marrë një shoku klase para borxh për t'i blerë.

-Me kë i ndanit librat kur ishit gjimnazist apo student?

Nuk para kam ndarë libra. E kam tepër të vështirë të jap libër. Kjo sepse më kanë humbur shumë në vite nga ky ritual dhe nuk e bëj më. Gjithsesi me mikun tim më të ngushtë, Arditin, kemi ndarë aq shumë libra me njëri tjetrin, sa tani nuk e dimë se cili i përket kujt.  

-A keni patur kartë anëtarësimi në Bibliotekën e qytetit?

Po. Në Biblotekën e Pogradecit jam regjistruar që në klasë të katërt. E kam pasur peng që njëherë humba një libër, dhe kam shkuar duke qarë në biblotekë. Nuk e mbaj mend se cili libër ishte, por fatmirësisht, punonjësja e Biblotekës më ka ngushëlluar, duke më thënë që të mos e kisha merak se kanë kopje të tjera. Kur jam zhvendosur në Tiranë u bëra anëtar i Biblotekës numër 9, por kam shkuar vetëm njëherë.

-A shkonit në Bibliotekë dikur, dhe a vazhdoni ta frekuentoni edhe sot?

Në fëmijëri po. Tani më rrallë në Biblotekën Kombëtare, kur më duhet ndonjë material për kërkim. Nuk kam shkuar për të lexuar apo për të huazuar libër. Vetëm për të shfrytëzuar kryesisht arkivën e shtypit të shkruar. Gjatë studimeve në Londër e kam gjetur veten duke e gdhirë në Biblotekën e universitetit, kryesisht gjatë kohës së provimeve. Por, atje bibloteka u kthye në një banesë të dytë që nuk e di pse nuk e gjej në Shqipëri. Gjatë verës, Bibloteka kishte një raft të madh librash që mund të shkëmbeheshin. Mund të merrje edhe pa dhënë asgjë. Kam marrë një valixhe me libra, kryesisht letërsi britanike dhe disa libra të autorëve të njohur afrikanë, që për mua kanë qënë një zbulim i vertëtë.

-I keni marrë ndonjëherë një mikeshe apo miku një libër dhe nuk ia keni kthyer më? Nëse po, cili është ai libër?

Po, shumë herë. Disa nuk i kam kthyer me qëllim sepse të zotët harronin dhe kam “përfituar” paksa. Ka disa libra historikë të rrallë që i kam marrë në këtë formë si për shembull “Europa në kohën tone”, e Uolker Lejker, një nga historitë më të mira të modernitetit.

-Keni humbur libra që i keni pasur shumë të dashur?

Po, shumë. Kjo më ka trishtuar sepse nuk e di si mund t'i kem humbur.

-Dhurimin e librave është një rit që e vlerësoni, apo librat preferoni t’i zgjidhni vetë?

Për mua mbetet dhurata më e mirë dhe shpesh kur nuk kam çfarë t’i dhuroj dikujt, i blej libër.

-Cilat janë zakonet tuaja të leximit? Lexoni shtrirë në kurriz, përmbys, në tryezën e punës… ?

Të gjitha. Por, preferoj gjysëm shtrirë. Zakonisht pas mesnate është orari më i përshtatshëm për të lexuar një ose dy orë.

-A lexoni në banjë?

Po, edhe në banjo. Por, tashmë, nga ekrani i telefonit. Kam një arkivë të mirë me libra digjitalë dhe telefoni mbetet mjeti më i mirë për t’i lexuar.

-Në çfarë gjuhe tjetër përveç shqipes lexoni?

Në gjuhën angleze. Librat digjitalë i kam pothuaj të gjithë në gjuhën angleze.

-Mbani shënime kur lexoni?

Vetëm për librat akademikë. Për të tjerët, jo. Në fakt, me bezdis kur shoh shënime me laps apo bojë në ndonjë libër. Më duket sikur e kanë keqtrajtuar.  

-Në letërsi ju tërheq më shumë proza apo poezia? Kur shenjoni një autor që ju pëlqen, lexoni gjithçka të tij/saj?

Proza. Jam një fans i madh i Stefan Cvajgut dhe Çehovit. Këta të dy i kam të pandarë dhe shpresoj që një ditë të kem lexuar çdo gjë nga Cvajgu. Nga letërsia shqipe preferoj Mitrush Kutelin. Po ashtu Petro Markon, që besoj se nuk ka marrë meritën që i takon.

-Cilët janë ata libra apo autorë që ju rekomandoni se duhen lexuar patjetër?

Ka shumë. Por besoj që tek klasikët gjithnjë duhet rekomanduar. Të paktën një libër për epokë. Që nga Servantesi e Shekspiri e deri në shekullin 20. Letërsinë midis 2 luftërave botërore e konsideroj më të mirën me Heminguejn dhe Remarkun. 

-A ka një libër që ju e konsideroni si Librin Total?

Nuk besoj se do ketë ndonjëherë. Vetëm Karl Marksi besonte se Kapitali i tij ishte një libër i tillë. Në fakt, për ironi më shumë se një e treta e globit i cilësoi idetë e Marksin si të tilla dhe njerëzimi përjetoi një tragjedi ku humbën jetën 100 milionë njerëz.

-Po t’ju thonë se në Arkën e Noes së Librave duhet të shtini 3 libra për t’i shpëtuar nga Apokalipsi cilët do ishin?

3 libra të gjuhës shqipe. Do ishte interesante të ishte gjuhë universale.

-Na thoni një maksimë për librat që e mbani mend ose e përsërisni shpesh…

Fjalimin e Linkolnit, e në veçanti fjalinë e fundit që e kam mësuar përmendësht në anglisht; “We here highly resolve that these dead shall not have died in vain, that this nation under God shall have a new birth of freedom, and that government of the people, by the people, for the people shall not perish from the earth.” Qeveria e njerëzve, nga njerëzit, për njerëzit, është citimi më i rëndësishëm i qyterërimit perëndimor drejt demokracisë. E thënë nga Linkolni, mendoj që ende sot ky është misioni i shoqërive, e në veçanti i shqiptarëve.

-Na thoni një varg të preferuar poezie….

Mbi zall të pyllit vjeshtarak

 dremit liqeri pa kufi,

Ay ndaj fundesh u përflak

posi me zjarr e me flori.

-Cili është personazhi i preferuar i romaneve që keni lexuar?

Don Kishoti. Besoj se është paksa fataliste që shumë njerëz të talentuar që nisin rrugëtimin të ndryshojnë botën, përfundojnë duke luftuar mullinjtë e erës apo thjesht rrëzohen rrugës. Don Kishoti mbetet personazhi i parë që reflekton direkt te çdo personalitet njerëzor, që fillimisht duhet të ndryshojë veten e më pas të mund të ndryshojë diçka për shoqërinë.

-Autografi më i çmuar apo më i çuditshëm që keni në bibliotekën tuaj?

Kam një kopje, një botim me kopertinë speciale të Skenderbeut, një histori politike të Aurel Plasarit. Ma ka dhuruar për ditëlindje bashkë me një dedikim të tij që e vlerësoj shumë.  

-Çfarë po lexoni?

Skënderbeun, për shkak të polemikave të fundit pas faljes së Bajramit në Sheshin Skënderbej. Asnjëherë nuk lexoj diçka rastësore, kryesisht në varësi të aktualitetit. Aktualisht jam shumë i impenjuar me “Intelektualët” e Paul Johnson. Kam lexuar edhe “Kohët Moderne” të tij në anglisht. Po ashtu po lexoj sërish diçka nga Cvajku. Duke mos harruar dokumentet arkivore britanike. Këto të fundit i lexoj çdo ditë e tanimë duken si pjesë e punës rutinore, por edhe ato janë pasion i madh i imi për historinë luftës në Shqipëri. 

 

 

Të fundit