Flash News
Goro në burg, Blerina Balaj komandohet kryetare e Bashkisë Himarë
Video/ Tensione në mbledhjen e Këshillit Bashkiak të Himarës, qytetari pështyn në fytyrë Vangjel Tavon
Olsi, ashtu si Edi, qenka burrë p….
Nën hetim për trafik k*kaine, SPAK sekuestron pasuritë e Princ Dobroshit dhe Olsi Syziut
Atentat në Memaliaj, qëllohet me breshëri arme avokati
Gjergji Vurmo
Shumë prej nesh në Shqipëri kishin ndjesi të përziera kur lexuan raportin e fundit të KE. Më lejoni të shpjegoj pse.
Nëse përmbledhja ekzekutive e raportit do të lexonte në mënyrë hipotetike "këtë vit, ujqërit vendosën të kursejnë jetën e deleve", me sa duket, ujqërit do të vlerësoheshin si heronj. Sidoqoftë, nëse dikush merr parasysh edhe gjetjen tjetër (varrosur diku midis faqeve 90 dhe 95) se "ujqërit, megjithatë, përdorën çdo hile për të ndjekur çdo dele", atëherë është e qartë se delet janë heronjtë e vërtetë (për mbijetesën nga gjuetia e ujqërve) dhe ujqërit, natyrisht, janë "les mechants".
Raportet e Komisionit, gjithnjë e më shumë shihen si politike dhe të njëanshme. Në një masë të madhe, KE ka ndihmuar në ndërtimin e një perceptimi të tillë duke theksuar në raportet e saj gjetje që nuk do t'i bëjnë qeveritë e Ballkani Perëndimor të ndihen në siklet. Sigurisht, nuk mund të akuzohet KE për mashtrim. Mbi të gjitha, gjetjet problematike zakonisht deklarohen në raport, megjithëse jo në pjesën kryesore. Sidoqoftë, një qasje e tillë e çorienton audiencën - qoftë e specializuar apo jo. Për më tepër, ajo vë në pikëpyetje besueshmërinë e KE dhe raporteve të saj.
Për ta ilustruar me disa shembuj. Përmbledhja e raportit të KE për Shqipërinë vëren "asnjë progres" në lidhje me lirinë e shprehjes dhe shoqërisë civile gjatë periudhës së raportimit. Sidoqoftë, në faqen 33 i njëjti raport nënvizon se policia anti-terror (!?) arrestoi një aktiviste të shoqërisë civile 25 vjeçare dhe e mbajti atë në paraburgim për 4 ditë për shpërndarjen e një artikulli në faqen e saj në Facebook; ose që policia ka rrahur gazetarë dhe aktivistë të tjerë të shoqërisë civile që morën pjesë në protesta kundër shkatërrimit të Teatrit Kombëtar, e kështu me radhë. Këto konstatime, të kombinuara me faktin se Qeveria e Shqipërisë keqpërdori pandeminë në sulm të hapur të demokracisë në Shqipëri (asaj që ka mbetur nga demokracia), e bëjnë dikë të pyesë pse liria e shprehjes në Shqipëri nuk ka rënë sipas KE? Pse paketa e shpifjes, të cilën vetë BE-ja kundërshtoi dhe e cila është pjesërisht në fuqi në Shqipëri, nuk ka prekur sistematikisht lirinë e shprehjes?
Vlerësimet e raportit të KE-së ndonjëherë janë konfuze, për të thënë më të paktën. Si shembull, merrni marrëveshjen e 5 qershorit midis partive në pushtet dhe opozitës mbi reformën zgjedhore dhe ndryshimet në Kodin zgjedhor të miratuar më 23 korrik. KE argumenton se kjo nënkupton që kushti për "reformën elektorale konsensuale", të vendosur nga Këshilli për të hapur bisedimet e pranimit me Shqipërinë, është përmbushur, pavarësisht nga fakti që në 5 Tetor 2020 partia në pushtet miratoi ndryshime të tjera në Kodin zgjedhor pa konsensus me opozitën. Eshtë e paqartë pse KE mendon se ndryshimi jo-konsensual i rregullave në 5 tetor nuk ka lidhje me 5 qershorin.
Këtu është një shembull tjetër. KE raporton me saktësi se Komisioni i Venecias dha një opinion mbi mosmarrëveshjen në lidhje me procedurën e emërimit të njërit prej gjykatësve në fund të vitit 2019. Sidoqoftë, raporti i KE neglizhon të përmendë se në të njëjtën mosmarrëveshje, Delegacioni i BE (dmth vetë KE ) gabimisht doli në anën e Qeverisë dhe mbështeti përpjekjen për procedurë të paligjshme. Pse është e rëndësishme kjo, përtej faktualitetit? Për shkak se BE-ja duhet të ndërtojë besueshmëri në sytë e njerëzve, dhe jo të kënaqë autokratët e Ballkanit.
BE-ja duhet të bashkohet me ambiciet e qytetarëve të Ballkanit Perëndimor në vend që të lavdërojë arritjet e rreme të autokratëve. Nëse raportet e KE I bëjnë temena autokracive aktuale… çfarë do t'i ndalojë ata të bëjnë të njëjtën gjë me autokratin e radhës?
Fatkeqësisht, pjesë të raportit të KE 2020 për Shqipërinë duken si një raport makiavelian i cili merr anën e ambicieve të politikës së ditës në Shqipëri, por jo atë të qytetarëve shqiptarë. Dhe thjesht për të qenë më të qartë, ambicia e shqiptarëve nuk është "anëtarësimi në BE me çdo kusht sot". Përkundrazi, ambicia jonë është "së pari, demokracia dhe sundimi i ligjit me çdo kusht ... Pasi të kemi përfunduar me këtë, le të flasim edhe për antarësimin në BE".
*Gjergji Vurmo është Drejtori i IDM i Programit të BE dhe Ballkanit, si dhe një studiues për qeverisjen e mirë, shoqërinë civile, sigurinë dhe pranimin e Ballkanit Perëndimor në BE. Puna e tij përqendrohet në qeverisjen, Bashkimin Europian dhe një numër çështjesh të lidhura me sigurinë, përfshirë radikalizmin dhe ekstremizmin e dhunshëm.
*Përkthyer nga European Western Balkans