Flash News

OPINEWS

A po vuloset në Shqipëri një Erdogan i dytë?

A po vuloset në Shqipëri një Erdogan i dytë?

Nga Michael Rubin

Recep Tayyip Erdogan nuk ka frikë të provokojë Evropën apo Shtetet e Bashkuara. Ai shantazhoi NATO-n që të merrte më shumë avionë luftarakë dhe të detyronte Suedinë të kthente disidentët paqësorë në tortura dhe burgosje. Ai nuk pranon skemat e përbashkëta të sulmeve luftarake F-35 që kontraktualisht duhet t'i kthejë, duke ngritur shqetësimin se mund t'i shesë ato në Rusi ose Kinë ose t'i përdorë ato për të forcuar prodhuesin ushtarak të dhëndrit të tij.

Trupat turke pushtojnë ushtarakisht pjesë të Qipros, Sirisë dhe Irakut me qëllimin përfundimtar të Anschluss dhe kontestojnë hapur territorin grek dhe armen. Erdogan përdori vizitën e kryeministrit Kyriakos Mitsotakis për të fuqizuar Hamasin. Një mbështetje e tillë për terrorin është rregull dhe jo përjashtim.

Erdogan transferoi armë në fraksionet e Al Kaedës në Siri dhe ‘i dha ushqim’ Shtetit Islamik. Turqia transferoi mercenarë sirianë dhe libianë në Nagorno-Karabakh gjatë fushatës së spastrimit etnik të Azerbajxhanit dhe Turqisë kundër të krishterëve armenë autoktonë të rajonit. Ndërkohë, Turqia është ndër shkelësit më të këqij të lirisë fetare.


Çdo faktor i vetëm do të shkatërronte marrëdhëniet e SHBA-së me një vend normal, por Turqia ka një as në mëngë: bazën ajrore të Incirlik. Ndërsa baza nuk i shërben më qëllimit strategjik që bëri në kulmin e Luftës së Ftohtë, Forcat Ajrore të SHBA-së nuk duan të heqin dorë nga çdo aset. Kur sjellja e Erdoganit e bën Turqinë objekt debati në Këshillin e Sigurisë Kombëtare, Sekretari i Mbrojtjes shpesh zbeh çdo veprim që do të shqetësonte Turqinë dhe mund të ndikonte në aftësinë amerikane për të hyrë në bazë. Në fakt, Incirlik është bërë karta e Turqisë për të dalë nga burgu. Është një pazar djalli: Pritini ushtrinë amerikane për të fituar imunitetin nga shtrëngimi amerikan.

Turqia mund ta ketë zhvilluar strategjinë, por të tjerët e kanë kapur tashmë. Pas sulmeve terroriste të 11 shtatorit 2001, Shtetet e Bashkuara filluan të përdorin bazën ajrore al-Udeid të Katarit. Për Pentagonin, ishte dhurata e duhur dhe koha e duhur. Në qendër të vëmendjes Bin Laden dhe problemi i brendshëm ekstremist i Arabisë Saudite e shtyu qeverinë saudite t'i tregonte ushtrisë amerikane daljen. Katari shtroi tapetin e kuq teksa rinovoi bazën për të akomoduar më mirë forcat amerikane dhe subvencionoi pjesën më të madhe të pranisë amerikane.

Gjatë dy dekadave të fundit, sponsorizimi i Katarit ndaj grupeve terroriste dhe lëvizjeve islamiste u rrit proporcionalisht me praninë e SHBA-së në gjigantin e vogël të gazit. Emiri i Katarit mësoi shpejt se ai mund të mbështeste dhe financonte edhe grupet që vrisnin amerikanët dhe ai nuk do të vuante asnjë pasojë për sa kohë që do të ishte mikpritës i Pentagonit. Katari mund të ofrojë çdo ndihmë për t'u caktuar si sponsor shtetëror i terrorit, por sekretarët e njëpasnjëshëm të Mbrojtjes kanë prioritet mbrojtjen e aseteve që kontrollojnë mbi një njohje më të gjerë të sigurisë kombëtare amerikane.

Shqipëria mund të jetë sot vendi i fundit që ka përqafuar strategjinë. Nën kryeministrin Edi Rama, Shqipëria është larguar nga demokracia. Rama burgos politikanë si Fredi Beleri sepse i pengon skemat e tij të korrupsionit dhe hedh poshtë programet e SHBA-së kundër korrupsionit për të lënë mënjanë rivalët si ish-zëvendëskryeministëri Arben Ahmetaj. Largoni ideologjinë islamike të Erdoganit, ndërsa Rama është një doppelganger politik (emri që i atribuohet një fushate dezinformomi).

Rama ka dominuar Shqipërinë për më shumë se një dekadë dhe duket se dëshiron të mbetet edhe dy të tjera, pavarësisht vullnetit të popullit shqiptar. Ndoshta kjo është arsyeja pse ai tani përsërit strategjinë e bazës së Turqisë dhe Katarit. Më 4 mars 2024, Shqipëria rihapi zyrtarisht bazën ajrore të Kuçovës, 85 kilometra në jug të Tiranës, për të qenë një qendër logjistike dhe e operacioneve ajrore të NATO-s. Pasi Rama hapi zyrtarisht bazën, dy F-16 amerikanë dhe dy F-35 kaluan ceremonialisht mbi bazën.

Me Rusinë e cila lufton Ukrainën dhe që kërcënon Moldavinë e Aleksandër Vuçiçin e Serbisë që konkurron për të qenë Aleksandër Lukashenko i dytë, është e kuptueshme që NATO do të dëshironte një bazë në rajon. Por ata duhet të konsiderojnë me kujdes: A ia vlen qasja e SHBA-së dhe NATO-s në Kuçovë të vuloset një Erdogan i dytë dhe të mbyllet një sy nga tërheqja e Shqipërisë nga demokracia?

Përkthyer nga "Ekathimerini"

*Michael Rubin është drejtor i analizës së politikave në Forumin e Lindjes së Mesme dhe një bashkëpunëtor i lartë në Institutin Amerikan të Ndërmarrjeve.

Të fundit