“Erdogani si Papa” dhe dumbabistat e rinj shqiptarë

Naum Mara

Vizita e fundit e Erdoganit prek një nerv tepër të ndjeshëm të shoqërisë shqiptare. Raportin tonë me shtetin dhe popullin turk. Ka qenë diçka tepër e ndjeshme brenda vendit, dhe tepër e ndjeshme është edhe në diasporën shqiptare, si dhe në zyrat europiane.

Nuk ka sesi ne mos të ushqenim ndjenja të dyfishta të dashurisë dhe urrejtjes për turqit. Patëm një histori pesëshekullore të përbashkët, kur ata ishin në rolin e padronëve dhe ne na kishin ofruar një rol të qehajait në raport me popujt që ishin brenda Perandorisë së tyre. Duke qenë në periferi të një Perandorie, të cilën zhvillimi i pas-Rilindjes europiane e la mbrapa, ne nuk përfituam as nga rrugët, hekurudhat apo portet që otomanët ndërtonin në territoret e kontrolluara prej tyre.

Mbetëm pas të tjerëve dhe kur e kuptuam që i Sëmuri i Bosforit nuk kishte shpëtim edhe ne i dhamë duart!

Por ndjenjat e dashurisë ndaj otomanëve nuk kishte se si të ktheheshin menjëherë në urrejtje. Kjo solli lëvizjen e Haxhi Qamilit, por edhe lëvizje të tjera pro-turke në territoret e banuara nga shqiptarët. Shumë shqiptarë kishin familjet dhe pronat në Turqi, shumë prej tyre kishin studiuar atje dhe një pjesë jo e vogël lidheshin shpirtërisht me turqit për shkak të fesë të përbashkët.

Këto ndjenja të një dashurie të fshehtë nuk i shuajti dot as propaganda anti-turke e Diktaturës, e cila më shumë se atdhedashurinë kishte motiv të saj luftën ndaj pro-amerikanizmit turk. Në fillimin e viteve ’90, një miku im më tregonte për entuziazmin e shprehur nga dy letrarë të lindur e rritur nën Diktaturë, kur kishin vizituar Stambollin dhe Ankaranë. Të dy vinin nga familje të fesë myslimane.

Në një artikull të sotëm të gazetarit Mentor Nazarko përsëritet ky lloj entuziazmi, madje arrihet edhe në krahasimet se “vëllazëria” e përcjellë në fjalën e Erdoganit është e ngjashme me vëllazërinë që predikon së fundmi Papa Françesku!

Ndryshimi është po aq i madh, sa është ndryshimi midis personaliteteve të Bergolios dhe Rexhep Erdoganit.

Vëllazërimi që predikon Papa është ai i njerëzve që duan paqen, mbrojtjen e të drejtave të njeriut, mbrojtjen e pakicave dhe më të dobtëve pa asnjë lloj kufiri ndarës.

Vëllazërimi i Erdoganit (byrazerizmi) presupozon aleancën për punë të mira e të këqija, për të ndëshkuar kundërshtarët, për të krijuar dominime të tjera në Ballkan etj. Nuk quhet vëllazërim edhe kur ndih për tërmete dhe përmbytje, sepse vendos kushte edhe për to, si bëri për të luftuar vëllanë e tij të vërtetë, Fetullah Gylenin.

Kripto-dumbabistat shqiptarë me një sy nga Brukseli dhe një tjetër nga Stambolli nuk e kanë nga dashuria për popullin turk apo për vlerat e përbashkëta, por nga filozofia e nënshtrimit ndaj të fuqishmit dhe sidomos kur ky përçon të njëjtat vlera të autoritarizmit dhe të mungesës së respektit për të drejtat e njeriut që edhe vetë dumbabistat i kanë si mendësi.

Për fat të keq, kjo vlen për Edi Ramën dhe shumë të tjerë që përkulin trupin me respekt ndaj qeses me lira të zhvleftësuara të Presidentit Erdogan.