
Flash News
Plagosja e dyfishtë në Sarandë, gjendet një armë zjarri e futur në çantë
Vllaznia kualifikohet në turin e dytë të Conference League, përmbys 2-4 Daugavpils
Aksidenti me 4 të plagosur në Librazhd-Qafë Thanë, 15-vjeçari niset me urgjencë drejt Traumës
Aksident në aksin Librazhd-Qafë Thanë, plagosen 4 anëtarë të një familjeje
Plagosja e dyfishtë në Sarandë, në kërkim vëllezërit e dyshuar si autorë, njëri i dënuar për vrasje

Nga Genc Pollo
Në debatin shqiptar mbi konfliktin e armatosur midis Izraelit e Iranit ka qenë i pranishëm koncepti se Izraeli është një demokraci, ku pushteti kufizohet e është llogaridhënës para popullit e të zgjedhurve të tij, ndërsa Irani është një teokraci ku lideri suprem dhe kasta rreth tij sundon plotësisht mbi shtetasit dhe sistematikisht i keqtrajton ata; për këtë arsye Shqipëria duhet të jetë në krahun e.
Vërtet Shqipëria u pozicionua në favor të Izraelit duke përsëritur formulën e BE të ditës së sulmit izraelit (e premte, 13/06) se Irani nuk mund të ketë armë bërthamore, se Izraeli ka të drejtën e vetëmbrojtjes dhe se preferohet një zgjidhje përmes diplomacisë. Por u vu re se ky prononcim i përfaqësuesve qeveritarë erdhi me shumë vonesë: ditën e katërt nga fillimit i konfliktit dhe mbasi u prononcua opozita, si dhe qeveritë në rajon si psh., Prishtina e Shkupi.
Por të kthehemi te motivet pse përkrahet Izraeli: është thënë e përsëritur se Europa (dhe Perëndimi) janë tok me Izraelin në një komunitet vlerash si demokracia, shteti ligjor e respekti për liritë e të drejtat e njeriut (në zhargonin e BE njihen si Kriteret e Kopenhagenit). Këto ngjashmëri përcaktojnë edhe solidaritetin e përkrahjen për Izraelin në këtë moment kritik. Në pjesën tjetër të botës, shumica e demokracive janë në krahun e Izraelit, por ka edhe përjashtime. Po kështu, regjimet autoritare e satrapike janë në përgjithësi me Iranin, por jo pa përjashtime.
Për të venë gjerat në perspektivë lipset të konsiderojmë edhe kriterin e interesit shtetëror dhe atë të ligjit ndërkombëtar.
Interesi shtetëror në këtë çështje është në radhë të parë ai i sigurisë (interesi ekonomik meriton një shqyrtim veças). Që me ardhjen në fuqi të Ajatollah Komenit pra 46 vjetësh, Irani deklaron gati përditë se synon të asgjësojë Izraelin. Pasi të mbarojë punë me Shejtanin e Vogël, siç e quajnë Izraelin udhëheqësit e ajatullahëve, thonë se do të merren me Shejtanin e Madh, ose Amerikën. Për Europën nuk flasin hapur me këtë gjuhë, por kuptohet se e konsiderojnë një shejtan të mesëm. Për shqiptarët, lideri suprem Khamenei tha para 5 vitesh se janë një popull i mbrapshtë.
Ky regjim prej 30 vitesh synon të prodhojë bombën bërthamore. Kë do të asgjësojë me bombë bërthamore? Kuptohet, të parin shejtanin e vogël, Izraelin; pastaj si t’i volisë: Europën, Amerikën, rivalët arabë si Saudia, Irakun, apo edhe Turqinë.Nëse nuk i asgjëson, atëherë i kërcënon e shantazhon. Për këtë i nevojitet bomba bërthamore. Prej njëzet vjetësh bashkësia ndërkombëtare, të tërë pa përjashtim, Europa, Amerika, madje edhe Rusia e Kina në këtë rast, tentojnë që ta pengojnë armatosjen bërthamore të Iranit. Herë me sanksione, herë me marrëveshje e kontrolle, e herë duke e ryshfetuar me miliarda dollarë. Dhe kanë dështuar gjithmonë. Amerika, Europa, Izraeli dhe së fundmi Agjencia Atomike e OKB thonë se Teherani është çerek hapi larg prodhimit të bombës. Maksimumi dy javë i duhen. Raketat për ta lëshuar bombën atomike drejt Tel-Avivit apo Europës i ka bë gati me kohë. Sulmi parandalues i Izraelit synon të asgjësojë këtë kërcënim kapital.
Duke eliminuar përveç komandantëve të gardës së ajatollahëve, edhe teknikët bërthamorë terroristë, si dhe centrifugat ku prodhohet bomba atomike. Izraeli po heq këtë sëpatë varur mbi kokën e popullit izraelit në radhë të parë. Por edhe të popujve në Lindjen e Mesme dhe Europë. Siç u shpreh sot kancelari gjerman: “Izraeli po bën ‘punën e pisët’ për të mirën tonë kolektive”.
Ky sulm ka edhe risqe. Ajatullahët mund të mbyllin Ngushticën e Hormuzit e të bllokojnë 25% të furnizimit botëror me naftë; apo të nxisin terrorizmin në Europë. Çfarëdo që të tentojnë ata, alternativa ndaj mosveprimit është Teherani me pultin e bombës atomike në dorë. Nuk është thjesht alternativa më e keqe, por një makth ekzistencial.
Respekti për ligjin ndërkombëtar është një tjetër kriter për të gjetur se në cilin krah qëndron e drejta në këtë konflikt. Irani ka shkelur vazhdimisht Traktatin e Mospërhapjes së armëve bërthamore, ku është palë që nga viti 1970. Së fundmi, ishte Agjencia Atomike e OKB (IAEA) që konkludoi se programi bërthamor iranian nuk është për qëllime civile.
Gjithashtu Irani ka instaluar, armatosur e trajnuar milici në rajon (Irak, Jemen, Siri, Liban, Gaza) për të kërcënuar e sulmuar çdo shtet rival në Lindjen e Mesme, madje përmes Huthëve në Jemen për disa muaj bllokoi korridorin detar të Detit të Kuq, që është arterie vitale për ekonominë europiane (40% e mallrave). Këto e të tjera e bëjnë Iranin shkelës sistemik e të rrezikshëm të ligjit ndërkombëtar.
Nga ana tjetër, ka zëra në Europë që edhe pse e shohin sulmin izraelit të 13 qershorit si në thelb të justifikuar, insistojnë se duke goditur i pari, Izraeli shkeli ligjin ndërkombëtar. Në fakt, agresioni ndërshtetëror apo edhe kërcënimi me të është ndaluar nga konventat e OKB mbas L2B. Shkelëse të kësaj norme në Europë janë Rusia me agresionin ndaj Ukrainës, apo Serbia e Vuçiçit me kërcënimin e përsëritur ushtarak ndaj Kosovës. Por, në rastin e Izraelit, kemi një goditje parandaluese të një agresioni madhor, në këtë rast atomik. Është “rregulli Caroline” i formuluar në shekullin e 19 dhe i riafirmuar mbas L2B, që lejon të godasësh fort i pari kur je dukshëm i kërcënuar.
Skenari ideal në Iran do të ishte përmbysja e regjimit të ajatollahëve dhe vendosja e një sistemi demokratik e miqësor me fqinjët. Ky është një komb me kulturë të lashtë e të pasur që ne e njohim nga Omar Kajami, Firdusi e të tjerë. Iranianët meritojnë çlirimin nga një regjim gjakatar, që vret e burgos gratë vetëm për shaminë e kokës. Skenari pozitiv do të ishte eliminimi tërësor i potencialit bërthamor në Iranin e ajatullahëve me hir apo me pahir. Dhe me verifikim ndërkombëtar në terren. Ndoshta liria e demokracia do të duhet të presin ende, por të paktën të kemi paqe pa një Hiroshima në shekullin 21.
Të fundit



Reforma territoriale, urbanisti: Ka dështuar, qytetarit iu mor pushteti
17 Korrik 2025, 20:57


Plagosja e dyfishtë në Sarandë, gjendet një armë zjarri e futur në çantë
17 Korrik 2025, 19:56
Spastrimi i Ramës ‘shkon’ edhe në Kamëz, nisin dorëheqjet e imponuara
17 Korrik 2025, 19:38
Vllaznia kualifikohet në turin e dytë të Conference League, përmbys 2-4 Daugavpils
17 Korrik 2025, 19:20

U gjet e pajetë në banesë, 63-vjeçarja amerikane dyshohet se ka vdekur nga mbidoza
17 Korrik 2025, 18:45
Kosova arreston një polic mbi dyshimet për spiunazh për Serbinë
17 Korrik 2025, 18:27
Aksident në aksin Librazhd-Qafë Thanë, plagosen 4 anëtarë të një familjeje
17 Korrik 2025, 18:09
Tentoi vetëv*asjen, gjendet arma që përdori 17-vjeçarja në Vlorë
17 Korrik 2025, 17:53

Sarandë/ Gjendet e pajetë në banesë një shtetase amerikane
17 Korrik 2025, 17:21
Beleri nuk e dorëzon Himarën, kërkon rikthimin e mandatit të kryebashkiakut
17 Korrik 2025, 17:05
Dafina Zeqiri bëhet nënë për herë të parë, zbulon emrin unik të djalit
17 Korrik 2025, 16:53
Gjykata e Lartë rrëzon rekursin e Francesco Becchettit
17 Korrik 2025, 16:44
Pse presidenti Zelensky po ndryshon qeverinë në Ukrainë?
17 Korrik 2025, 16:37
Pas dajës së Shabanit, në “luftë” për mandatin edhe kandidatja e Lapajt
17 Korrik 2025, 16:26
"PD po përgatitet për një fazë të re aksioni"/ Lela: Në fokus zgjedhjet e pjesshme
17 Korrik 2025, 16:18
Gjendet në Lin, zbulohet vendbanimi më i vjetër liqenor në Evropë
17 Korrik 2025, 16:07
Të shtëna me armë zjarri në Sarandë, plagosen dy të rinj (EMRAT)
17 Korrik 2025, 16:00
Emërohet kryeministrja e re e Ukrainës
17 Korrik 2025, 15:50
Beleri kritikon raportin e BE-së për Shqipërinë: Nuk pasqyron realitetin!
17 Korrik 2025, 15:38
Zjarr masiv në Mallakastër, flakët pranë depove të naftës së Albpetrolit
17 Korrik 2025, 15:27
Epidemia e socialistëve të burgosur
17 Korrik 2025, 15:04
Analiza: Kush janë druzët dhe pse i mbron Izraeli?
17 Korrik 2025, 14:51
Pesë ushqime që duhet të konsumoni për të “luftuar” kapsllëkun
17 Korrik 2025, 14:36

Apeli e la në burg, Meta: Asnjë zhgënjim nga telenovela, ‘Drejtësi me Regji’
17 Korrik 2025, 14:13
Kryebashkiaku Erion Veliaj dërgohet në spital
17 Korrik 2025, 13:57
Njollat e diellit dhe tumoret e lëkurës: si t’i dallojmë dhe si bëhet diagnoza
17 Korrik 2025, 13:52
Arrestohen dy hajdutët e tabakinos në Tiranë (EMRAT)
17 Korrik 2025, 13:42
Studimi: Ndotja e ajrit mund të rrisë rrezikun për tumor në tru
17 Korrik 2025, 13:32
Kolegji rrëzon PD-në: Zgjedhjet në Tiranë nuk do të përsëriten
17 Korrik 2025, 13:19
Shqiptari arratiset nga makina e burgut të Zvicrës
17 Korrik 2025, 13:09
Zbardhet vrasja e profesorit polak në Greqi, të implikuar edhe dy shqiptarë (EMRAT)
17 Korrik 2025, 12:57

Kërkoi lirinë, Apeli i Posaçëm lë në burg Ilir Metën
17 Korrik 2025, 12:36


270 milionë USD me Soros-USAID, për ca miliarda me Mafien
17 Korrik 2025, 12:19
Situata e zjarreve në vend, në 24 orë 17 vatra zjarri, 4 janë ende aktive
17 Korrik 2025, 12:10
Dështon për herë të 48-të Konstituimi i Kuvendit të Kosovës
17 Korrik 2025, 12:01

KPA lë në fuqi shkarkimin e prokurorit Sokol Malaj
17 Korrik 2025, 11:40

Diplomacia me medalje e Ramës dhe administrata me fletë-shkarkimi!
17 Korrik 2025, 11:22
Shkodër/ Asgjësohen mbi 3 000 bimë k*nabis, procedohen 3 zyrtarë lokalë
17 Korrik 2025, 11:10
Shtyhet seanca për “Plumbin e Artë”, shkak mungesa e avokatit të Dumanit
17 Korrik 2025, 11:02
15-vjeçari polak bie nga ballkoni i katit të katërt në Durrës
17 Korrik 2025, 10:49
Aksioni për sigurinë ushqimore, tatimet: Në 3 ditë bllokuam 20 ton mallra
17 Korrik 2025, 10:40
Shqyrtohen sot ankesat e PD-së për zgjedhjet në Tiranë dhe Durrës
17 Korrik 2025, 10:40


Manipulimi në epokën digjitale: Shpërndarja e videove të rreme me IA në rrjet
17 Korrik 2025, 10:08
OBSH: 18% e popullsisë së botës është steril
17 Korrik 2025, 09:59

Ursula von der Leyen propozon taksa të reja për kompanitë e mëdha, 2 trilionë euro
17 Korrik 2025, 09:38

Plagosi një person me thikë, vetëdorëzohet i riu në Sarandë
17 Korrik 2025, 09:19
Vatra e zjarrit në Drenovë ende aktive, 40 trupa të Forcave të Armatosura në terren
17 Korrik 2025, 09:06
Meta kërkon lirinë, mbahet sot seanca në Apelin e GJKKO-së
17 Korrik 2025, 08:54
Thellohen më tej borxhet e ujësjellësve ndaj OSSHE, arrijnë 330 mln euro
17 Korrik 2025, 08:45
Këmbimi valutor 17 korrik/ Me sa blihen e shiten sot monedhat e huaja
17 Korrik 2025, 08:30

Parashikimi i motit për ditën e sotme
17 Korrik 2025, 08:05

Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
17 Korrik 2025, 07:29
OJF e financuar nga shteti: Rama shpik një "instrument" për të komanduar bashkitë
16 Korrik 2025, 22:48

Operacioni "fadroma” te Arena
16 Korrik 2025, 22:00
Pas Francës, edhe Italia refuzon të financojë armët amerikane për Ukrainën
16 Korrik 2025, 21:40

Vullnet Sinaj shkresë KQZ-së, kërkon pamjet filmike të numërimit të votave
16 Korrik 2025, 21:04
Policia e Burgjeve kontrolle 'blic' në institucionet e paraburgimit në Tiranë
16 Korrik 2025, 20:41
Gjendet pa shenja jete brenda automjetit 29-vjeçari në Astir
16 Korrik 2025, 20:21
“Nuk i largoj punonjësit”, kryebashkiaku demokrat i Fushë Arrëzit “sfidon” Ramën
16 Korrik 2025, 20:04
Nga AKU tek IKMT/ Cilat janë 14 institucionet që do “të shkrijë” qeveria?
16 Korrik 2025, 19:47

Paketa e maleve, Neza: Skemë kundër komuniteteve lokale
16 Korrik 2025, 19:18
Financimi i armëve amerikane për Ukrainën, Franca heq dorë nga plani i NATO-s
16 Korrik 2025, 18:58
Kërcënohet sërish me jetë Vjosa Osmani
16 Korrik 2025, 18:35

“Ky që e futa në gji... armik”, daja ‘deputet’ përçan Lapajn dhe Shabanin
16 Korrik 2025, 18:02

Rama ‘i shpall’ luftë legalizimeve, me vendime që zgjasin jo më shumë se 4 muaj
16 Korrik 2025, 17:26
Vdekja e Jonada Avdiajt, Gjykata e Vlorës shpall të pafajshëm 5 efektivët e policisë
16 Korrik 2025, 17:06

Aksident në aksin Elbasan-Librazhd, dy të plagosur
16 Korrik 2025, 16:50
Pse BE-ja duhet ta integrojë Ballkanin Perëndimor në agjencinë e sigurisë kibernetike?
16 Korrik 2025, 16:39


"Rama i shkëputur nga realiteti"/ Këlliçi: Pasi siguroi 83 mandate, u sulet tregtarëve
16 Korrik 2025, 15:59

Mbipopullimi i burgjeve, Italia do të lirojë 10,000 të dënuar
16 Korrik 2025, 15:37
Mbollën kanabis në pyll, arrestohen dy vëllezërit në Tepelenë (EMRAT)
16 Korrik 2025, 15:19
Presidenti Begaj shkarkon nga detyra vajzën e Ismail Kadaresë
16 Korrik 2025, 15:04