
Flash News
U denoncua i zhdukur nga i ati, 23-vjeçari gjendet i pajetë pranë liqenit të Shkopetit
U mbyt duke shpëtuar dy turistë në Shkodër, vijojnë kërkimet për trupin e kapitenit të anijes turistike
Me simbolin e shqiponjës, Torino prezanton blerjen e mbrojtësit të Kombëtares shqiptare
Zhdukja e Eraldo Muçit, zbardhet dëshmia e nënës së tij: Djali im ishte shok me Sançon
28 të arrestuar në Itali e Spanjë për trafik droge, mes tyre një shqiptar
Përballja Shqipëri – Serbi, Fuga: A mund të zhvishen ndeshjet e futbollit të ekipit kombëtar nga pasionet kombëtare?
Nga Artan Fuga
(Në prapaskenat e ndeshjes së futbollit Shqipëri – Serbi)
Pjesa e parë
Ishte fare e qartë se lidhur me ndeshjen Shqipëri – Serbi rezultati i saj kishte për drejtuesit e futbollit ndoshta njësoj rëndësi sa edhe ajo që do të ndodhte në shkallët e stadiumit.
Prej javësh në media ndihej një ankth dhe shqetësim i tyre.
Nuk ishte fjala të mos kishte incidente fizike si hedhje sendesh të forta, vënie zjarri në tribuna, përleshje mes tifozëve. Jo, ishte gjë tjetër. Dukej se situata kishte të bënte me disa anë të komunikimit.
Së pari, me thirrjet e tifozëve shqiptarë. Pra sa ato do të kishin karakter etnik, armiqësor apo fyes ndaj serbëve, lojtarë, apo si komb.
Së dyti, për këngën apo këngët që do të këndoheshin në stadium, pra a do të kishin ato një karakter identiteti luftarak që nuk lidhet me futbollin, por me luftën e patriotëve kosovarë për liri.
Së treti, lidhur me simbolet, a do të ishin ato të lidhura me një identitet politik dhe etnik shqiptar si imazhi i shqiponjës, simbolet e UÇK, etj.
U pa qartë që më parë se kishte një tension midis nga njëra anë Federatës shqiptare të futbollit, organizmave të caktuara të shtetit shqiptar, si policia, etj., mediave, dhe nga ana tjetër e tifozëve që janë mësuar prej më shumë se një dekade të shoqërojnë skuadrën e futbollit me hymne dhe këngë a imazhe patriotike, e mbi të gjitha t’i këndojnë vrullit patriotik duke promovuar luftën e Kosovës kundër shtypjes dhe për liri.
Me një fjalë kishte një tension midis atyre që quhen lidership, burokraci, menaxhment, hajde po i quaj për t’u bërë qejfin elita organizuese politiko-mediatike dhe futbollistike nga njëra anë dhe masës së tifozëve nga ana tjetër.
Ky tension nuk kishte të bënte fare as me lojën në fushë, as me rezultatin, as besoj me penalltinë e humbur, as me sulmet dhe kundërsulmet e skuadrave në fushë.
Lidershipi burokratiko-mediatiko-politik u mobilizua prej dhjetë ditë a shumë më parë që ndeshja të kishte thjesht një karakter futbollistik, duke ndarë futbollin nga shoqëria, nga identiteti kombëtar, nga përjetimet kombëtare, kurse tifozët me një sërë deklaratash kërkonin të vazhdonin njësoj si më parë. Ta shoqëronin ndeshjen me frymë të ndezur patriotike.
Një tifoz, sigurisht i vënë shkon të puthi gazetarin e televizionit serb, ndalohen me policë bluzat me simbole të ushtrisë çlirimtare kosovare, altoparlantët nuk japin më në transmetim këngën e Adem Jasharit, analistë nëpër studio televizive argumentojnë me patos se sporti është neutral, nuk ka lidhje me raportet midis kombeve, nuk ka lidhje me përjetime emocionale jashtëfutbollistike, pra është njësoj sikur të luanin njëmbëdhjetë robotë të kurdisur nga një trajner serb dhe njëmbëdhjetë robotë të kurdisur nga një brazilian që as ja ndjen as e kupton patosin identitar kombëtar shqiptar. I ftohtë, teknik, përsërit të njëjtat fraza, kujton se futbolli është si të luash shah në distancë me një lojtar të panjohur.
Aq larg shkoi kjo dëshirë sa u teatralizua nga disa media edhe që një futbollist shqiptar që i kuronte kavilet një futbollisti serb, gjë që nuk shihet në ndeshjet e futbollit veçse njëherë në dhjetë vjet, apo se si trajneri serb, i shkreti, u detyrua të thotë se atmosfera në stadium ishte jashtëzakonisht miqësore, por u detyrua pastaj të thoshtese ai nuk e kishte kuptuar se tifozët shqiptarë po shanin nga motra kombin e tij!!!
Pyetja e parë është : A mund të ndahet një ndeshje futbolli midis dy skuadrave kombëtare nga marrëdhëniet midis dy kombeve? Sikurse u përpoq lidershipi, analistët e mediave, sigurisht të paguar, menaxherët e federatës, segmente të shtetit dhe të politikës.
Duhet të jesh tërësisht i paditur në sociologjinë e sportit dhe në historinë e futbollit të kërkosh që një ndeshje futbolli të shihet nga spektatorët e saj si një ndeshje shahu, ta zëmë.
Apo ta konsiderosh një ndeshje futbolli si një lojë golfi nga ana e disa aristokratëve anglezë të një shekulli më parë, që zbaviten pasi kanë pirë ndonjë çaj shoqëruar me biskota pa shumë sheqer.
Të kërkosh të organizosh një ndeshje futbolli me ekipe kombëtare kombesh që kanë një histori marrëdhëniesh të tensionuara midis tyre pa patos kombëtar të shprehur nga tifozëria, kjo vetëm është një absurditet sociologjik, jo vetëm e pamundur, por për më tepër është t’i hedhësh benzinë zjarrit.
Në vend ta menaxhosh afshin kombëtar, do të thotë ta ndezësh atë edhe më tepër, ta ekstremizosh, të bësh të dalë jashtë kontrolli.
Kjo do të thotë të mbledhësh turma në shkallët e stadiumit dhe pastaj të duash ta shuash me masa financiare, policore, administrative, propagandistike efektin e krijimit të turmës.
Mos vallë duhet të kesh lexuar punimet e Gustav Le Bon, të Frojdit, të Annah Arendt, etj., për të ditur se kjo është e pamundur?
Turma që kërkon të afirmojë me patos identitetin e vet kombëtar dhe ta shoqërojë skuadrën e vet me këtë afsh, pa shkaktuar goditje fizike, – kur pengohet, sigurisht ekstremizohet. A duhet të jesh specialist komunikimi për ta ditur këtë? Nuk di çfarë të them, por di që sociologjia e futbollit sot në Evropë këtë e konsideron të pamundur.
Mos harrojmë se në raste të tjera, vetë politika, vetë menaxherët e futbollit, media po se po, e kanë lidhur ndonjë fitore apo kualifikim të skuadrës kombëtare të futbollit me forcën e kombit, me nderin e flamurit kombëtar, me historinë, me popullin, me imazhin e Shqipërisë. Apo jo? E mbani mend kampionatin evropian? Shihni video intervistash me futbollistë të kombëtares që shprehen se gati nuk luajnë futboll, por luftojnë për nderin e kombit?
A thua se nderi ynë varet nga një apo shumë ndeshje futbolli!
A thua se suksesi i politikave për integrimin evropian varet nga kualifikimi i këtyre njëmbëdhjetë burrave që luajnë top për në ndeshjet finale të evropianit!
Propaganda etnike, politike dhe kombëtare e sforcuar ka shoqëruar në këtë dekadë futbollin.
Por, ja në një moment, aparati politiko-burokratik-menaxherialo-mediatik për ndeshjen e futbollit midis Shqipërisë dhe Serbisë kërkonte të kundërtën e asaj që ka mbjellë vetë. Pra, ta zhveshin futbollin nga çdo gjë jashtë futbollit. Kur iu duhet e kthejnë futbollin në propagandë politike, kurse kur nuk iu duhet, si në rastin në fjalë, duan ta zhveshin ndeshjen e futbollit nga përjetime etniko-patriotike.
Kush ka parë tifozë evropianë apo edhe të kontinenteve të tjera kur shkojnë në stadiume për të ndjekur ndeshjet e futbollit të skuadrave të tyre kombëtare, e kupton se futbolli ndez pasione kombëtare. T’i duash t’i shuash i radikalizon edhe më tepër.
Mënyra më e mirë është t’i lësh të shfryjnë pa dëme fizike dhe në respekt të rendit publik dhe të rregullave të Federatës ndërkombëtare.
Efekti turmë i tifozëve kur marrin metrotë dhe trenat për të shkuar në stadiume është i papërshkrueshëm. Flamuj kombëtarë valviten, këngë patriotike, hedhje – pritje frazash therëse kundër kombit ”kundërshtar”. Gjithçka ndizet edhe më tepër nga dozat e alkoolit në gjak e tifozëve, nga efekti turmë, nga temperatura e klimës, nga gjëra fare të rastit, etj. Dhe sidomos ndizet flakë nëse dikush përpiqet ta pengojë, ta shuajë, ta mbysë këtë hov pasionant patriotik.
Këtu nuk është fjala për përleshjet e tifozëve trup më trup. Kjo është krejt tjetër gjë. Bëhet fjalë për pasionin shoqërues. Aq i fortë është ky saqë tribunat e tifozëve janë të ndara sipas identitetit të tyre kombëtar në shumë ndeshje futbolli të ndezura.
Ka ndodhur që grupe etnike kanë fishkëllyer edhe himnin e kombit të vendit ku jetojnë.
Aq i fortë është futbolli për të ndez pasione kombëtare. Futbolli sport kolektiv, me kontakt fizik mes ekipeve, me të papritura se topi është i rrumbullakët, ku performanca e lojtarëve në fushë ndez krenarinë e tifozëve, futbolli si politika i thjeshtë, madje banal për t’u kuptuar edhe nga segmentet më të thjeshta të masës në planin kulturor.
Është instrumenti më i mirë masiv për të shprehur në publik pasione politike dhe kombëtare.
Çfarë ndodhi në të vërtetë përreth ndeshjes Shqipëri – Serbi?
Deshën të ndalojnë nga altoparlantët këngën kushtuar Adem Jasharit? Mijëra tifozë e kënduan në shkallët e stadiumit.
Deshën që asnjë element historie tensionesh historike midis serbëve dhe shqiptarëve të mos përmendet për të mos fyer miqtë, e kundërta ndodhi : Himni i tyre u mbyt me fishkëllima saqë nuk dëgjohej më në stadium dhe në transmetimet televizive.
Deshën të mos ketë bluza me simbolet e UCK? Patëm si reaksion sharjet e rënda me sloganet që e kam vështirë t’i përmend këtu, por të gjithë i dëgjuan.
Çdo përpjekje për të censuruar shprehjen kolektive të turmës bën që i shprehuri i saj të radikalizohet. Kjo ndodhi.
Ndeshja doli në barazim. Por ndeshja midis menaxhmentit politiko-burokratiko-menaxherialo-mediatik dhe tifozërisë u fitua 5 me 0 nga tifozëria. Turma e mposhti lidershipin. Ky i fundit kontrolloi sigurisht lojtarët në fushë. Gjë e mirë kjo. Ndonëse ata duke luajtur në klube evropiane e dinë sa e dëmton karrierën e tyre çdo pasion etnik i shprehur në fushë. Por, masa dhe turma e tifozërisë u acarua edhe më keq se më parë.
U vërtetua një tension i madh shpirtëror kolektiv midis dy kombeve i shtrirë në masa të gjera popullsie. Çfarë ka në media, në pritje diplomatike, në deklarata publike, është një gjë, dhe çfarë struket dhe mbahet ndezur në gji nga pjesë të mëdha të popullsisë është krejt tjetër gjë.
Pyetja është se përse menaxhmenti politiko-burokratiko-mediatik kërkonte ta zhvishte këtë ndeshje nga çdo gjë kombëtare, identitare, historike në shprehjen e tifozëve dhe shoqërimin e tyre pasionant për kombëtaren?
Pyetja është: Përse menaxhmenti iu kundërvu masës së tifozëve? Cila ishte arësyeja që hoqi dorë nga veshja e futbollit me politikë, si deri tani, dhe deshte të arrinte të pamundërën: Ta bënte masën e tifozërisë ta shihte ndeshjen sikur t’u kishin hequr çdo kujtesë, identitet, pasion kombëtar?
Ta shohim përgjigjen e kësaj pyetjeje në vazhdim
(vijon)
Të fundit




Horoskopi, çfarë kanë rezervuar yjet për ju sot
9 Korrik 2025, 08:25
Diell dhe reshje shiu, e mërkura me mot të paqëndrueshëm
9 Korrik 2025, 08:06
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
9 Korrik 2025, 07:52

Tabaku: Salianji mbajti një kosto politike që nuk e ka mbajtur askush në Shqipëri
8 Korrik 2025, 22:36


Sekretet për të shijuar verën si një ‘profesionist’
8 Korrik 2025, 21:45


Kriza e mbetjeve në Shqipëri: Tym toksik dhe probleme të thella qeverisjeje
8 Korrik 2025, 21:13
Ndotje alarmante në Fushë-Arrëz, mbetjet e fabrikës së bakrit 'skuqin' lumin Fan
8 Korrik 2025, 21:07

Sondazh/ Si e vlerësoni ndërhyrjen e kryeministrit në pushtetin vendor?
8 Korrik 2025, 20:40
28 të arrestuar në Itali e Spanjë për trafik droge, mes tyre një shqiptar
8 Korrik 2025, 20:24
Banorët përplasen me policinë në Theth: Jemi në tokën tonë
8 Korrik 2025, 20:11
Vdekja e 27-vjeçarit në Lipjan, Osmani: Të hetohet në mënyrë të pavarur!
8 Korrik 2025, 20:06
Trump premton se SHBA-të do të dërgojnë më shumë armë në Ukrainë
8 Korrik 2025, 19:54

BE shënjestron shëndetësinë, arsimin, policinë dhe kadastrat si zona korrupsioni
8 Korrik 2025, 19:23
Rama akuzon qeverinë për bllokim të buxhetit: Janë prekur të gjitha shërbimet jetike
8 Korrik 2025, 19:10

Rihapet çështja e vrasjes së mësueses italiane, e dyshuar një 47-vjeçare shqiptare
8 Korrik 2025, 18:40

Salianji pas rikthimit: Nuk kam bërë opozitë për funksione, por për vokacion
8 Korrik 2025, 18:23
A do kandidojë në zgjedhjet e 2029? Ja si përgjigjet Salianji
8 Korrik 2025, 18:16
Hyri në ujë për të shpëtuar dy turistë, mbytet kapiteni i anijes në Shkodër
8 Korrik 2025, 18:05
Salianji nga selia e PD: Çova para drejtësisë një trafikant droge
8 Korrik 2025, 18:03
Pas Fierit, Rama “zbarkon” në Durrës, priten shkarkime (video)
8 Korrik 2025, 17:53
VIDEO/ Ervin Salianji mbërrin në selinë blu, pritet nga mbështetësit
8 Korrik 2025, 17:45

BE-ja miraton hapat përfundimtarë për anëtarësimin e Bullgarisë në Eurozonë
8 Korrik 2025, 17:43

Zhupa pas lirimit të Salianjit: Frymëzim për çdo opozitar
8 Korrik 2025, 17:19
Ndahet nga jeta aktori David Killick
8 Korrik 2025, 17:09
Rama nuk i kursen as drejtorët e bashkisë së Fierit, kërkon shkarkimin e tyre
8 Korrik 2025, 17:01


I kërcënoi me shkarkime, Rama mbërrin në bashkinë e Fierit
8 Korrik 2025, 16:39
Temperaturat ekstreme, mbyllet përkohësisht Akropoli në Greqi
8 Korrik 2025, 16:30

Zbulohet parcela me kan*bis në Mazhë të Krujës
8 Korrik 2025, 16:13

Republika Sërpska ndan 22 milionë euro shtesë për lobim në SHBA
8 Korrik 2025, 15:52

Erëzat që ju mbrojnë nga mushkonjat!
8 Korrik 2025, 15:30

Aksident në aksin Vlorë-Qeparo, një i plagosur
8 Korrik 2025, 15:11
Berati, 17 vjet pjesë e trashëgimisë botërore të UNESCO-s
8 Korrik 2025, 15:03


Shtrenjtohet jetesa, inflacioni rritet në 2.4% në qershor, nga ushqimet
8 Korrik 2025, 14:29
VIDEO/ Shembet çatia e restorantit në Itali, një viktimë dhe dhjetë të plagosur
8 Korrik 2025, 14:18
Kërkoi lirimin nga qelia, Gjykata e Lartë lë në burg Veliajn
8 Korrik 2025, 14:07

Akropoli mbyllet përkohësisht për shkak të të nxehtit
8 Korrik 2025, 13:31

Ohri në "listën e zezë" të UNESCO-s, Zhupa: Shuplakë për qeverinë shqiptare dhe AADF
8 Korrik 2025, 13:12

Lirimi i Salianjit/ Berisha: U dënua politikisht nga Rama dhe Xhafa!
8 Korrik 2025, 13:00

Plagosje me thikë në bulevardin e Peshkopisë
8 Korrik 2025, 12:44
Salianji reagon për herë të parë pas lirimit: Do jem në konferencë në orën 17:00
8 Korrik 2025, 12:36
Shtyhet seanca gjyqësore për "Plumbin e Artë", dy avokatë tërhiqen nga procesi
8 Korrik 2025, 12:21
Gjykata e Fierit vendos lirimin me kusht të Ervin Salianjit
8 Korrik 2025, 12:15
Shtrenjtohet jetesa, inflacioni rritet në 2.4% në qershor nga ushqimet
8 Korrik 2025, 12:00


Kërkon lirimin me kusht, Ervin Salianji mbërrin në Gjykatën e Fierit
8 Korrik 2025, 11:16
Nis sot faza e parë e aplikimit në universitete
8 Korrik 2025, 11:10
Zjarr në Lurë, flakët rrezikojnë Parkun Kombëtar
8 Korrik 2025, 10:53
Trump paralajmëron tarifa për Serbinë dhe Bosnje-Hercegovinën
8 Korrik 2025, 10:37
Gjeli i Thethit dhe gjeli i plehut
8 Korrik 2025, 10:24

Zjarri në Dukat rrezikon Parkun Kombëtar të Llogarasë
8 Korrik 2025, 10:01
Në kërkim ndërkombëtar për drogë, kapet në Durrës 36-vjeçari (EMRI)
8 Korrik 2025, 09:50
Thethi, turistët “kritikojë” tendencën moderne
8 Korrik 2025, 09:39
Zjarri në malin e Dukatit ende aktiv, rrezikohet parku kombëtar i Llogarasë
8 Korrik 2025, 09:28
Shqyrtohet sot në Gjykatën e Lartë rekursi i Veliajt
8 Korrik 2025, 09:16
“Shenjë e keqe për demokracinë”/ Kuvendi neglizhon raportimin e institucioneve
8 Korrik 2025, 09:04
Sot seanca në Gjykatën e Fierit, Salianji kërkon lirimin me kusht
8 Korrik 2025, 08:56


Horosokopi, çfarë kanë rezervuar yjet për ju sot
8 Korrik 2025, 08:16
Parashikimi i motit/ Si do variojnë temperaturat përgjatë ditës
8 Korrik 2025, 08:02
Posta e mëngjesit/ Me 2 rreshta: Çfarë pati rëndësi dje në Shqipëri
8 Korrik 2025, 07:48

Hetimi për 16 ton kanabis: Si u zbeh dosja që mund të ishte “trofe karriere”
7 Korrik 2025, 22:44


Berisha: 40 oficerë u morën në pyetje për dosjen ‘Partizani’ si dëshmitarë të rremë
7 Korrik 2025, 21:41
Marrëdhënia që s’është romancë, por s’është as thjesht kolegiale
7 Korrik 2025, 21:39
Qytetarit i kërkohet të paguajë 2 milionë e gjysmë, për një matës inekzistent
7 Korrik 2025, 21:28


