Flash News

OPINEWS

Netanjahun e pret një luftë e re: Izraelitët

Netanjahun e pret një luftë e re: Izraelitët

Boshko Jakshiç- gazeta Politika

Madje deri në 80 përqind e hebrejve izraelitë mendojnë se kryeministri duhet ta pranojë publikisht përgjegjësinë, po kështu mendojnë edhe 69 përqind e antarëve të partisë së tij konservatore Likud.

Shtatë tetori i vitit 2023 do të mbetet i ngulitur në kujtesën historike të Hebrejve si dita kur pas pikërisht një gjysëm shekulli pas Luftës së Yom Kipurit u përsërit ajo që Izraeli përsëri u gjend krejtësisht në befasi dhe jo i gatshëm t’i përgjigjet sulmit të armatosur.

Hamasi palestinez rrëzoi mitin mbi pathyeshmërinë e ushtrisë izraelite dhe të shërbimeve të sigurisë si më të mirat në botë. Çfarë kishte ndodhur që Izraeli u zu kaq i papërgatitur atë mëngjes? Përse sistemi i vëzhgimit në Gaza dhe rreth tij nuk dërgoi paralajmërime që mund të shpëtonin shumë jetë njerëzish? Si erdhi puna që askush në Izrael nuk dinte asgjë mbi planin e sulmit masiv, vrasjeve, rrëmbimeve të pengjeve, aksion për të cilin Hamasi punonte që prej një viti.

Bota është e ndarë. Izraeli dhe ata që e mbështetin, e drejtojnë gishtin për nga Hamasi, përgjegjësia direkte e të cilit për sulmet e tmerrshme dhe vrasjen e 1.400 njerëzve, kryesisht civilë, është jashtë çdo dyshimi. Ata që kanë simpati për palestinezët e shohin tragjedinë si rezultat i paevitueshëm i dekadave të pushtimit, represionit, shkeljes së të drejtave elementare të palestinezëve dhe kërkojnë përgjegjësi për tejkalimin e përdorimit të forcës në Gaza, vrasjen e 5.800 njerëzve dhe dëbimin e një milionë të tjerëve si dhe katastrofën humanitare të shkaktuar nga bllokimi i ushqimit, ujit, lëndëve djegëse dhe ilaçeve.

Askush nuk i’a mohon të drejtën Izraelit që të mbrojë banorët e tij, por është i detyruar të respektojë jus in bello, të drejtën për luftën, që është në fuqi si për agresorin ashtu edhe për mbrojtësin. Netanjahu asnjëherë nuk i respekton ligjet, përveç atyre  që miraton ai vetë. Nuk e bën këtë as Hamasi.

Izraelitët kërkojnë përgjegjësi për të gjithë ata të cilët gjatë dy dekadave të fundit kanë marrë pjesë në krijimin e konceptit të sigurisë. Ministri i mbrojtjes Yoav Gallant, shefi i Shtatmadhorisë Herzl Halevi, drejtori i shërbimit civil të sigurisë Shin Bet Ronen Bar, shefi i sigurimit ushtarak Aharon Haliva, komandanti i forcave ajrore Tomer Bar, komandanti i forcave tokësore Rafi Milo, të gjithë deklaruan pothuajse njëzëri: nuk i’a arritëm. “Jemi këtu pikërisht për shkak të asaj se duhet tu them se më vjen keq. Më vjen keq që nuk mundëm t’ju shpëtojmë”, deklaroi ish shefi i Shtatmadhorisë dhe ish ministri i Mbrojtjes Benny Gantz, shefi i opozitës i cili ka hyrë në kabinetin e ri, duke folur në kibucin Kfar Azza, vendin ka Hamasi kreu një masakër.

Benjamin Netanjahu e drejton Izraelin si kryeministër në këto pesëmbëdhjetë vitet e fundit. Ai, si arbitër i lartë i politikës së jashtme dhe asaj të sigurisë, është edhe babai i strategjisë së forcimit të Hamasit me synimin për të dobësuar pushtetin autoritetit palestinez të Mahmud Abazit. Është përpjekur, në masën që opinioni publik izraelit e ka pranuar, të shkatërrojë të dy rivalët e krahëve palestinezë: Fatahun në Bregun Perëndimor dhe Hamasin në Gaza. Në fund nënvlerësoi kapacitetet ofensive të Hamasit, por nuk nxorri asnjë fjalë nga goja dhe nuk kërkoi falje.

“Netanjahu nuk është i aftë të shfaqë ndjenja njerzore sepse nuk është njeri. Sipas konceptit të tij, liderët e rangut të tij nuk kërkojnë falje. A ka kërkuar ndonjëherë falje perandori japonez Hirohito? A kanë kërkuar falje carët rusë? A kanë kërkuar ndonjëherë falje Donald Trampi dhe Vladimir Putini”- shkruan komentatori i njohur i gazetes “Haaretz”, Josi Verter.

Të presësh që Netanjahu do t’i kërkojë falje botës në një kohë që nuk e bën ketë për opinionin e tij publik është e kotë. Mbështetja pa kushte që mori nga presidenti amerikan Xho Bajden do ta bindë që ai nuk ka arsye të kërkojë falje, por edhe mbështetja ka limitet e saj. Bajdeni nuk është në mandatin e tij të dytë. Teksa kërkon 14 miliard dollarë ndihmë të jashtëzakonshme për Izraelin, duhet ta sjellë në kujtesë Xhorxh H.W. Bushin i cili në vitin 1991, pati mbështetjen e 90 përqind të amerikanëve për Luftën e Gjirit, por një vit më vonë u mund nga Bill Klintoni kur amerikanët filluan të shqetësohen për recesionin. Gjysma e demokratëve janë të gatshëm ta kritikojnë Bajdenin në rast të një mbështetje “tej mase”, ndërsa republikanët vetëm kalkulojnë.

Në orët e para pas invazionit në Negevin perëndimor dhe në fshatrat dhe kibucet nga ana izraelite e kufirit me Rripin e Gazës, shumë veta shtruan  pyetjen: ku janë forcat mbrojtëse izraelite (IDF)?. Ishin në Bregun Perëndimor duke mbrojtur kolonizatorët në tokat e pushtuara apo – në shtëpi. Befasia ishte e plotë. Sulm në shabat dhe në festën e Shimhat Thoras, bash njëlloj si edhe në vitin 1973 kur egjyptianët sulmuan fshatrat e hebrejve përgjatë bregut të kanalit të Suezit në festën e Yom Kipurit.

Ku ishin anëtarët e kabinetit dhe kryeministri? Në udhëtime turistike apo duke postuar në Tuiter. Netanjahu ishte me pushime në një hotel luksoz. Hamasi sulmoi në orën 6:30 të mëngjesit. Karvani i Netanjahut u largua nga Cezareja në orën 8:00. Në televizor u shfaq katër orë më vonë.

U vërtetuan frikërat më të këqija të shumë izraelitëve të cilët për javë të tëra protestonin kundër planit të kryeministrit për ta nënshtruar gjyqësorin dhe për ta vënë nën kontrollin e pushtetit ekzekutiv. Ishin të mendimit se bash para syve të tyre po shkatërrohej shteti demokratik dhe me këtë edhe institucionet. Netanjahu, një pjesë e estabilishmentit ushtrarak dhe të sigurisë, të cilët i kundërviheshin reformës së tij kontraverse, i konsideronte  armiq.

Hamasi goditi në themelet e një shteti që po lëkundeshin. Pa marrë parasysh se masakrat e civilëve u kanë bërë dëme të mëdha palestinezëve, të cilat ata do t’i paguajnë në ditët që vinë, grupimi islamist i ka dhënë Izraelit një goditje ndoshta më të madhe se ajo e vitit 1973.

Deshtimi i tetorit të vitit 2023 kërkon hetim për përgjegjësinë. Nuk do të jetë e mjaftueshme të zëvendësohet shefi i Shtatmadhorisë, shefi i sigurimit ushtarak dhe ai i shërbimit civil apo edhe komandanti i Komandës Jugore. Radha është te kryeministri dhe antarët e qeverisë së tij ultrakonservatore e cila interesohej më shumë të normalizonte marrëdhëniet me arabët pa zgjidhur çështjen palestineze, dhe duke injoruar të drejtat e tyre.

Ndërsa, i përballur me tre procese gjyqësore për korrupsion, lufton për te ardhmen e tij politike, Netanjahu është i bindur se edhe nga kjo krizë, si edhe më parë, do të dalë i pacënuar. Se do t’ia kalojë përgjegjësinë sherbimeve të sigurisë. “Dëgjoj njerëz që thonë kërkoni falje, ndërmerrini mbi vete përgjegjësinë, kërkoni ndjesë. Për çfarë?”, deklaron pretoriani i kryeministrit, ministri i komunikimit Shlomo Karhi.

Shumë veta në Izrael nuk mendojnë kështu. Madje deri në 80 përqind e hebrejve izraelitë mendojnë se kryeministri duhet ta pranojë publikisht përgjegjësinë, po kështu mendojnë edhe 69 përqind e antarëve të partisë së tij konservatore Likud, tregojnë anketimet e gazetës Maariv.

Kryeministri mendon se do ta konsolidojë pozicionin e tij e kështu do të përmbushë premtimet e dhënë me rastin e  shpalljes së luftës mbi “asgjësimin” e Hamasit. Çmimi i “asgjësimit” mund të jetë tmerrues: është e pamundur të dallohen shënjestrat civile nga ato luftarake për shkak të popullimit të dendur të territorit, rrjetit të tuneleve të Hamasit që janë nën ndërtesat e banimit dhe ato të biznesit dhe shpërndarjen e militantëve nëpër këto ndërtesa.

Shumë vetë mendoj se gjithçka do të përmbyllet si edhe në luftërat paraardhëse në Gaza: të dyja palët do të festojnë fitoren.

Perktheu: Xhelal Fejza

Të fundit