Flash News

Kush është Papa i ri?

Papa Leo i XIV përshëndet për herë të parë besimtarët në sheshin e Shën Pjetrit

Tym i bardhë nga Vatikani: Është zgjedhur Papa i ri

"Liria funksionon", PD përshëndet qëndrimin e DASH: E drejta vonoi, por u kthye në vend

“Reuters”: Rama kërkon mandatin e katërt në zgjedhjet e dominuara nga korrupsioni dhe bandat kriminale

E-TJERA

Oferta monetare e lekut me rritjen më të dobët që nga fillimi i vitit 2019

Politiko 4 Dhjetor 2023, 13:15

Oferta monetare e lekut me rritjen më të dobët që nga

Oferta monetare në Lekë po shënon aktualisht rritjen më të dobët në pothuajse pesë vitet e fundit. Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se në fund të muajit tetor, rritja vjetore e agregatit M2 me bazë vjetore ishte në nivelin 1.87%. Kjo normë rritjeje është më e ulëta e regjistruar qysh prej muajit shkurt të vitit 2019, ndërkohë që është rritja më e dobët e ofertës së parasë e shënuar në periudhën pas pandemisë.

Agregati monetar M2 paraqet vlerën e depozitave bankare në Lekë, të përfshira në përkufizimin e parasë së gjerë dhe të parasë jashtë bankave, duke përafruar vlerën e ofertës monetare në monedhën vendase.

Rritja e agregatit M2 arriti kulmin në fund të vitit 2020 dhe në fillim të vitit 2021, me norma rritjeje vjetore afër nivelit të 14%. Pas kësaj periudhe, rritja e këtij agregati u ngadalësua gradualisht dhe në fund të vitit 2021 zbriti në nivelin 6.5%.

Por, gjatë vitit të kaluar rritja e ofertës së parasë u ngadalësua më tej, e ndikuar paralelisht nga nisja e normalizimit të politikës monetare nga Banka e Shqipërisë, por edhe nga një politikë fiskale mjaft shtrënguese e ndjekur nga qeveria shqiptare.

Në dy vitet e fundit, buxheti ka qenë në suficit në pjesën më të madhe të kohës, me përjashtim të dhjetorit 2022. Këtë vit suficiti buxhetor ka arritur rekorde të reja, duke prekur nivelin e 51 miliardë lekëve në muajin shtator, për tu ulur lehtë në 48 miliardë lekë në fund të tetorit.

Suficiti i lartë buxhetor dhe oferta e shtrënguar e parasë në monedhën vendase po ushtron trysni edhe mbi likuiditetin e sektorit bankar në monedhën vendase. Statistikat tregojnë se në fund të muajit tetor, huaja nëpërmjet marrëveshjeve të anasjellta të riblerjes (REPO) arriti në 62.5 miliardë lekë, vlera më e lartë e raportuar ndonjëherë nga banka qendrore. Në raport me të njëjtën periudhë të një viti më parë, vlera e raportuar e financimit të sektorit bankar me REPO është në rritje me pothuajse 41%.

Oferta e dobët monetare e Lekut është një nga faktorët që ka sjellë rënien e kursit të këmbimit Euro-Lek në nivelet më të ulëta historike gjatë vitit 2023. Sipas kursit zyrtar të këmbimit të Bankës së Shqipërisë, Euro u këmbye të enjten me 101.92 lekë, në rënie me 0.51 lekë krahasuar me fundin e javës së kaluar. Ky është niveli më i ulët i kursit Euro-Lek që prej datës 1 gusht. Në muajin e fundit, kursi Euro-Lek ka rënë me 3.4%, ndërsa krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë rënia ka arritur në 12.8%.

Përveçse me ofertën e lartë të Euros, rënia e kursit të këmbimit shpjegohet edhe me mungesën e Lekut në tregun valutor. Burime nga tregu shprehen se tashmë bankat nuk ofrojnë më kurse preferenciale këmbimi në blerje të Euros as për bizneset e mëdha, me argumentin se kanë Euro me bollëk dhe Lekë me pakicë.