Pastrimi i parave/ Si bëri regres Shqipëria nga 2016-ta deri më sot

Vend kandidat për në BE, por Shqipëria ende vuan nga niveli i lartë i korrupsionit dhe renditet në listën ‘gri’ të pastrimit të parave. Aministia fiskale, nisma e mbështetur fuqishëm nga qeveria shqiptare, por e kundërshtuar nga vendas dhe ndërkombëtarë rrezikon t’i japë shtysë pastrimit të parave. Kjo u evidentua edhe në raportin e fundit të Komisionit Europian.

Lufta kundër këtij fenomeni është një kusht thelbësor për të ardhmen europiane të vendit. Por si kanë qenë treguesit vitet e fundit? Kujtojmë se në vitin në 2015, Shqipëria do të dilte nga lista gri, një vlerësim ky që në atë kohë ishte mjaft pozitiv. Më pas pati regres, duke bërë që vendi ynë të dështonte në luftën kundër pastrimit të parave.

Viti 2016

Shqipëria renditet në pozicionin e 102 nga 146 vende në total, sipas Indeksit të Bazelit (sa me poshtë në renditje, aq më i ulët është rreziku i pastrimit të parave). Në ato kohë raportohej se një pjesë e parave të krimit pastroheshin duke bërë blerje të bizneseve të ligjshme, ose duke hyrë në partneritet me to. Paralelisht blerja e pasurive të patundshme si trojet, apartamentet, hotelet dhe stacionet e karburanteve janë po ashtu metoda gjerësisht të përdorura, siç është edhe ajo e blerjes së mallrave të luksit.

Viti 2017

Shqipëria bën hapa pas, duke u renditur mes 15 vendeve me rrezik më të lartë në Europë. Konkretisht Shqipëria renditet në vendin e 85 me një pikëzim prej 5.75, duke shënuar përkeqësim në raport me vitin e kaluar, kur i njëjti indeks ishte përmirësuar në 5.04, pas nivelit prej 5.56 në vitin 2015.

Shifrat tregojnë se kemi një përkeqësim në pikëzimin e indeksit, por ndërkohe një përmirësim në renditje. Në vitin 2016 sipas të njëjtit dokument renditeshim në vendin e 102.

Viti 2018

Në raportin e 2018-s, Shqipëria hyri në listën e vendeve që do t’i nënshtroheshin një ndjekjeje apo monitorimi të zgjeruar nga ana e Moneyval për shkak të dobësive që u konstatuan në raportin e fundit të lidhur me masat ndaj parandalimit të pastrimit të parave dhe luftës kundër terrorizmit.

Ndërtimi ishte sektori më me risk për pastrimin e parave, sipas raportit që u publikua në dhjetor 2018. Shqipëria grumbulloi 5.57 pikë, duke u vlerësuar si vendi me perfomancën më të dobët në Rajon.

Viti 2019

Indeksi e renditi Shqipërinë të katërtën në Europë dhe të 39-ën në botë për rrezikun ndaj pastrimit të parave të krimit. Në qershor të atij viti, Shqipëria bëri disa rregullime ligjore për luftën kundër pastrimit të parave, por, mbeti pjesë e vendeve nën monitorim.

Viti 2020

Në 2020-ën, Shqipëia mori 5.69 pikë dhe u rikthye në listën gri të pastrimit të parave, si vend me risk të lartë. Shqipëria u klasifikua si vendi i dytë me riskun më të lartë në Europë.

Viti 2021

Shqipëria nuk i ka përmirësuar masat për të luftuar pastrimin e parave dhe financimin e terrorizmit, thuhej në raportin e MONEYVAL. Ndërsa Indeksi i Bazelit e renditi Shqipërinë të 72-ën mes 110 vendeve. Rreziku u rrit ndjeshëm, pasi një vit më parë ishte renditur e 44-ta me një nivel pikësh prej 5.69.