Today in Prague, the European Political Community is presented, what we know about this initiative and the questions

More than 40 European leaders will gather in Prague today for the inaugural meeting of the European Political Community (EPC), but it remains unclear what this new organization stands for and can achieve.

This first meeting is being held just five months after Emmanuel Macron first addressed the community as a response to Russia's war in Ukraine and the geopolitical overhaul it sparked in European capitals.

This new format was also intended to appease circles in the EU membership waiting room, which had been unsettled by the rapid applications of Ukraine, Moldova and Georgia to join after the Russian invasion.

This is what is said in the Euronews analysis , while we remember that Albania is one of those countries that has received the status of a candidate country and is already waiting to join the bloc.

Macron stressed that the EPC should not be an alternative to accession, but rather allow for deeper cooperation with democratic countries across the continent.

For Steven Blockmans, director of research at the Center for European Policy Studies (CEPS), the speed with which this meeting was organized shows that there are "issues here that go beyond bilateral disagreements and have to do with the future of European security".

It also shows "Russia and Belarus that the rest of Europe is basically coming together in defense of that European security order," he added.

A new forum to discuss the future of the continent

Most of the comments written since Macron's Europe Day announcement have been quite positive about the proposal.

Most European countries already belong to one or more organizations including the EU, the NATO military alliance, the Council of Europe, which aims to uphold human rights and the rule of law in its member countries, and the Organization for Security and Cooperation in Europe.

Moscow left the Council of Europe hours before a vote on its expulsion, while the OSCE, whose decisions are taken by unanimity, "has been hijacked in the past two years by Russia and its ally Belarus in addressing issues of dispute resolution, conflict resolution," according to Blockmans.

Komuniteti Politik Evropian ose EPC, siç u parashikua nga Macron dhe Presidenti i Këshillit Evropian Charles Michel në fjalimet e fundit, në vend të kësaj do të ofronte hapësirë ​​për diskutime politike dhe strategjike për të ardhmen e kontinentit.

"Ai me të vërtetë ka potencialin për të ndërtuar një forum të ri për shkëmbimin strategjik dhe politikëbërjen në një shkallë pan-kontinentale, gjë që është shumë ajo që kërkon situata gjeopolitike për momentin.

Pra, nëse ky Komunitet Politik Evropian bëhet një forum dhe një vend për politikëbërje, kjo në fakt u tregon fqinjëve të BE-së se është interesante të partneritet më ngushtë me BE-në, kjo do të krijojë më shumë stabilitet në fqinjësinë e BE-së", tha Daniela Schwarzer, drejtore ekzekutive për Evropën dhe Euroazinë në Open Society Foundations.

Ajo që ne dimë

Megjithatë, pak dritë është hedhur që nga fjalimi i Macron më 9 maj mbi formën dhe shtrirjen që komuniteti politik do të ketë përpara.

Një nga gjërat e pakta që është publikuar është lista e të ftuarve të pjesëmarrësve të ftuar me 44 emra.

Të 27 vendet e BE-së, çuditërisht, janë ftuar, si dhe vende të treta aktualisht në faza të ndryshme të anëtarësimit në BE - Shqipëria, Moldavia, Republika e Maqedonisë së Veriut, Mali i Zi, Serbia, Turqia dhe Ukraina, ose që kanë aspirata për t'u bashkuar me bllokun: Gjeorgjia dhe Kosova.

Këshilli Evropian, i cili bashkëorganizoi këtë takim të parë me Republikën Çeke, tha në letrën e ftesës se ky takim synon të sigurojë një platformë për "koordinim politik" duke i vendosur liderët "në baza të barabarta".

Kjo është me qëllim që të nxisë bashkëpunimin në fushat me interesa të përbashkëta dhe në këtë mënyrë të forcojë "sigurinë, stabilitetin dhe prosperitetin e Evropës në tërësi".

Udhëheqësit do të fillojnë duke u takuar në një seancë plenare, përpara se të ndahen për diskutime në tryezë të rrumbullakët që do të mbulojnë tema duke përfshirë paqen dhe sigurinë, energjinë dhe klimën, situatën ekonomike, apo migrimin. Më pas ata do të kenë mundësinë të mbajnë takime dypalëshe.

Ajo që ne nuk e dimë

Pothuajse gjithçka tjetër është për debat. Këshilli Evropian ka thënë tashmë, për shembull, se nuk do të ketë një deklaratë të përbashkët të lëshuar në fund të takimit për të përshkruar nëse udhëheqësit arrijnë një konsensus mbi temat e diskutuara ose për të ardhmen e vetë organizatës.

“Rezultati më i mirë i takimit të parë do të ishte, mendoj, të bien dakord për një lloj termi minimal të referencës, në të cilin kusht ata do të takohen përsëri, sepse ekziston një nevojë reale për të ripërcaktuar marrëdhëniet e BE-së me fqinjët e saj në një mënyrë të re", tha Schwarzer.

Si do të strukturohet

Rreziku është se ky takim mund të jetë pa një strukturë të duhur, si p.sh. një sekretariat që do të kryente punën administrative dhe do të organizonte takimet pasuese.

Këshilli i BE-së është i mendimit se drejtuesit e EPC duhet të takohen dy herë në vit. Skenari i kompromisit do të ishte që ai të modelohet në bazë të G20-ës me samite të organizuara me rotacion nga secili vend pjesëmarrës, ku pritësi do të alternohet midis një shteti anëtar të BE-së dhe një vendi të tretë.

Si do të merren vendimet

Ekziston gjithashtu një çështje e buxhetit dhe nëse duhet të ketë apo jo një buxhet të përbashkët parash për të paguar për projektet e ndryshme që mund të ndërmerren ose nëse vendet thjesht duhet të vendosin në varësi të interesave të tyre.

Dhe kjo çon në mënyrën se si merren vendimet: A duhet të merren si një grup prej më shumë se 40 vetash apo duhet të lejohen të ashtuquajturat "koalicione të vullnetarëve" të vazhdojnë me projektet e tyre?

Shumë do të varet gjithashtu nga lloji i votimit që kërkohet për marrjen e vendimeve: unanimiteti ose shumica e cilësuar.

Kjo është aktualisht subjekt i shumë kërkimeve në BE, ku vendimet për politikën e jashtme, duke përfshirë sanksionet, si dhe për mbrojtjen, anëtarësimin dhe buxhetin kërkojnë mbështetjen e secilit shtet anëtar. Kritikët e votimit të unanimitet thonë se kjo e ka bërë bllokun të ngadalshëm për t'u përshtatur dhe për t'iu përgjigjur krizave dhe disa liderë kanë bërë thirrje tani për një rishikim të traktateve për të hequr këtë rregull.

"Unë mendoj se nuk duhet të ketë ambicie për të organizuar gjithçka në grupe me mbi 40 vende," tha Schwarzer.

Kriteret për përfshirje

Por edhe cilat vende duhet të përfshihen dhe mbi çfarë baze është e paqartë.

Vendet kandidate për në BE, për shembull, pritet të mbështesin një linjë të ngjashme në politikën e jashtme, veçanërisht kur bëhet fjalë për sanksionet. Megjithatë, Serbia, e cila ka negociuar anëtarësimin në BE që nga viti 2014, deri më tani ka refuzuar të vendosë ndonjë sanksion ndaj Moskës për pushtimin e saj në shkallë të plotë të Ukrainës.

Për Schwarzer "një kusht për vlerat themelore të mishëruara në traktatet e BE-së, Kartën e të Drejtave të Njeriut, të Këshillit të Evropës, dhe pjesëmarrja në politikën e sanksioneve ndaj Rusisë duhet të jetë një parakusht."

Meanwhile, Blockmans argued that the list of invited participants shows that "Macron's initial references to unite the democratic nations of Europe around the table have also been left behind, otherwise, you would not see the leaders of Azerbaijan, potentially Turkey, around the table" and that the EPC's focus is shifting from a democratic alliance to a geopolitical alliance.

"And, of course, geopolitics is not necessarily defined in terms of fundamental freedoms and democracy, but in terms of power and the ability to exercise power," he stressed.