When 90 minutes awaken decades of history: Albania – Serbia, beyond football

Two national teams, one field and hundreds of fans. At first glance, the panorama of a football match that will be played on October 11 at the 'Red Star Stadium'. But for Albania and Serbia it is not 'just' a duel on the field.

On June 7, the red and black national team hosted the Serbs at the National Arena. Tirana was 'armored' with over 2,000 security forces and around 500 civilian operatives – including RENEA, FNSH, Anti-Terror and SHISH – who descended on the ground to guarantee order. Several road axes were paralyzed, mainly the area around the stadium and the hotel where the Serbian national team stayed. Drones were banned, while advanced security systems were installed in the stadium to monitor any suspicious movements from the stands.

It was not a political summit, nor a visit by an American president or a high-ranking EU official. It was 'just' a football match. In fact, what is worth noting is that such extreme measures arouse more fear, suspicion, than give the impression of a secured order. A football match that takes on the dimensions of an almost political event.

Were these measures a guarantee of a peaceful match – or evidence that the fear of on-field clashes has not subsided?

The drone that ignited an open wound: Albania–Serbia 2014

On October 14, 2014, Albania and Serbia faced each other for the first time in an official match, as part of the Euro 2016 qualifiers. But the match at Belgrade's Partizan Stadium would not be remembered for football. In the 42nd minute, the game was interrupted amid tensions and unprecedented violence from Serbian fans, who took to the field.

A few seconds before the break, a remote-controlled drone flew over the field, carrying a flag with a map of “Greater Albania”, the inscription AUTOCHTHONOUS and portraits of Ismail Qemali and Isa Boletini. This symbolic scene provoked a fierce reaction from the Serbs: first, their footballers tried to tear the flag apart by force; then, dozens of Serbian hooligans entered the field and physically attacked the Albanian players.

UEFA officially ruled the match abandoned due to violence, awarding Albania a 3–0 victory on the table. This decision was upheld a year later by the Court of Arbitration for Sport (CAS), despite Serbia's objections.

Kosovo always in the background

In 1998, Kosovo experienced a devastating war against the Serbian army and paramilitaries. Albanians faced extreme violence, mass rapes, expulsions, and killings that reached the proportions of genocide.

Today, Kosovo is an independent sovereign state, yet Serbia does not recognize it and still sees it as part of its territory.

The on-field confrontations between Albania and Serbia are not 'just' a football match. The on-field encounter between the two national teams reflects the still-open wounds.

Është një akt simbolik që përfaqëson historinë, konfliktin, rezistencën dhe krenarinë kombëtare. Slloganet shoviniste si “Kosova është Serbi” apo thirrjet si “Vrite shqiptarin”, që shpesh janë dëgjuar në stadiume, nuk janë veçse pasqyrimi më i qartë i një urrejtjeje ende të gjallë. Dhe për futbollistët shqiptarë, kjo nuk është thjesht lojë — është identitet.

Vendimi racist i UEFA-s

3 pikë të humbura në tavolinë për Shqipërinë dhe një gjobë 100 mijë euro. Ky ishte vendimi zyrtar i UEFA-s pas një ndeshjeje të dhunshme në vitin 2014.

Shqipëria u shpall fajtore për dronin që zbriti në fushë, fyerjet dhe ofendimet që shpërthyen pas dhunës në kurriz të futbollistëve kuq e zi. Duke e cilësuar racist, Federata Shqiptare e Futbollitapeloi vendimin e UEFA-s.

Armand Duka u shpreh i zhgënjyer duke e parë si një kompromis të UEFA-s me dhunën e huliganëve serbë.

"Zhgënjyese. Vendimi nuk ishte i bazuar në rregulla, UEFA nuk dënoi dhunuesit e futbollit. Vendimi ishte një lloj kompromisi dhe jo për të dhënë drejtësi sportive. Nuk e dimë nëse UEFA ka marrë parasysh thirrjet raciste. Nëse jo do kërkojmë të merren penalitete për thirrjet raciste. Nuk kam menduar që UEFA do ishte kaq tolerante ndaj huliganëve e rrugaçëve”.

Vendimi i UEFA-s ngjalli reagime edhe tek futbollistët e kombëtares, të cilët u dhunuan brutalisht në fushë nga serbët.

Lorik Cana: Kjo nuk është drejtësi

Bekim Balaj: Më fal Platini për stolin që desh e thyeva me kokë. Bravo UEFA!

Trajneri De Biazi: I zhgënjyer për një gjykim që nuk na japin drejtësi! Unë e kuptoj komitetin por unë mendoj se është e vështirë për ne që të pranojmë një vendim të cilin ne jemi mposhtur në të gjitha frontet!!! Na hoqëm edhe atë që kishim fituar në fushë! Çfarë duhet të ndodhte më shumë?

Fadil Vokrri i Federatës së Kosovës: Vendim skandaloz. Është një vendim politik i UEFA-s. Kur sulmohen lojtarët, UEFA vendos në favor të Serbisë.

Diplomacia e heshtur e Ramës

Para ndeshjes së 7 qershorit, Aleksandër Vuçiç iu drejtua me një thirrje të prerë trajnerit të kombëtares serbe: Luani kundër Shqipërisë për t’i mposhtur. Reagimi i presidentit serb ishte si ‘benzina’ që i hidhet zjarrit, duke nxitur kombëtaren e tij për ta fituar me çdo kusht 3 pikëshin.

Por, e kundërta ndodhi me kreun tonë të qeverisë. Rama jo vetëm që nuk bëri reagim, por madje mungoi në stadium. Duke ditur ngarkesën simbolike që mbartin duelet mes Shqiëprisë dhe Serbisë, mungesa e kryeministrit nuk kaloi pa u vënë re.

Rama njihet për linjën e butë që ka mbajtur kundrejt Aleksandër Vuçiç sa I përket retorikës që ai ka përdorur me Kosovën. Në përpjekje për të qenë korrekt me diplomacinë e tij, kjo mungesë dhe heshtje e Ramës shihet si lëvizje e zgjuar për të mos ndezur debat politiko-mediatik. Rama prezantohet para ndërkombëtarëve si ‘lideri i paqes’ që rroket me çdo kusht të sheshojë konfliket, mosmarrëveshjet, edhe atëherë kur lipset që zëri i tij të kumbojë më shumë për Kosovën e të bërtasë për sovranitetin e saj.

Albania–Serbia is not just a match on the sports calendar. It is an annual reminder that the Balkans have not yet made peace with themselves. On the field, the ball is played, but in the stands, stories collide. Is football a reflection of the political reality in the Balkans? Because, when 90 minutes turn decades of history, the ball leads us to memory. And memory does not end with a draw.