Constitutional Court issues ultimatum to Kosovo Assembly: Constitution within 30 days

The Constitutional Court of the Republic of Kosovo has issued an ultimatum to the Assembly of Kosovo to fulfill its constitutional obligation to constitute itself within 30 days of the entry into force of the judgment.

The court emphasized that blocking the constitution of the Assembly contradicts the constitutional spirit and that all deputies have an obligation to cooperate in good faith to enable the functioning of the Assembly.

In publishing the judgment on the request of the Alliance for the Future of Kosovo on the issue of switching the voting for the Speaker of the Assembly from open to closed voting, the Constitutional Court also found that the session that began on April 15 and its continuation until now has not been conducted in accordance with the Constitution.

Full Court Notice

Announcement of the publication of the judgment KO124/25

The Constitutional Court of the Republic of Kosovo has published the judgment in case KO124/25, regarding the assessment of the constitutionality of the “Decision of the Assembly of Kosovo on the rejection of the formation of the Committee for secret ballot, as well as all other decisions of the same nature taken in the previous and subsequent sessions on the same issue, contained in the document entitled “transcript of the constitutive meeting of the Assembly of the Republic of Kosovo, held on 15, 17, 19, 21, 23, 25, 27, 29 April, 1, 3 and 5 May 2025”, submitted by Time Kadrijaj and ten (10) other deputies of the Assembly of the Republic of Kosovo, based on paragraph 5 of Article 113 [Jurisdiction and Authorized Parties] of the Constitution of the Republic of Kosovo.

The court ruled unanimously:

To declare the request admissible;
To find that:
The session for the constitution of the Assembly of the Republic of Kosovo, which began on 15 April 2025, has not been concluded and as a result of the failure to elect the President and Vice-Presidents of the Assembly of the Republic of Kosovo, it has not been conducted in accordance with the provisions and requirements of paragraph 1 of Article 66 [Election and Mandate] of the Constitution of the Republic of Kosovo; and
the elected Deputies of the Assembly of the Republic of Kosovo, pursuant to paragraph 1 of Article 66 [Election and Mandate] in conjunction with Article 67 [Election of the President and Vice-Presidents], Article 70 [Mandate of Deputies] and Article 74 [Exercise of Function] of the Constitution of the Republic of Kosovo, Chapter IV of the Rules of Procedure of the Assembly of the Republic of Kosovo and in accordance with this Judgment, shall as soon as possible and no later than thirty (30) days conclude the constitutive session of the Assembly by electing its President and Vice-Presidents.
III. TO REJECT the request for interim measures;

T’ua kumtojë këtë Aktgjykim palëve;
Ta publikojë këtë Aktgjykim në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës, në pajtim me paragrafin 4 të nenit 20 (Vendimet) të Ligjit Nr. 03/L-121 për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës;
Ky Aktgjykim hyn në fuqi menjëherë.
Aktgjykimi fillimisht sqaron se, objekt i kërkesës së parashtruar janë “seancat” e zhvilluara për konstituimin e Kuvendit, të reflektuara në dokumentin e titulluar “transkript i mbledhjes konstituive të Kuvendit të Republikës së Kosovës, e mbajtur më 15, 17, 19, 21, 23, 25, 27, 29 prill, 1, 3 dhe 5 maj 2025” , për të cilat  parashtruesit e kërkesës pretendojnë se janë në kundërshtim me nenet: 4 [Forma e Qeverisjes dhe Ndarja e Pushtetit], 7 [Vlerat], 63 [Parimet e Përgjithshme], 67 [Zgjedhja e Kryetarit dhe Nënkryetarëve], 70 [Mandati i Deputetëve], 72 [Papajtueshmëria], dhe 74 [Ushtrimi i Funksionit] të Kushtetutës. Përveç kësaj, parashtruesit e kërkesës kërkuan nga Gjykata të vendosë masë të përkohshme lidhur me aktin e kontestuar.

Në kuptim të vlerësimit të pranueshmërisë së kërkesës, Gjykata vlerësoi se kërkesa është parashtruar nga palë të autorizuara. Gjykata gjithashtu vlerësoi se, kërkesa e tanishme dallon nga rrethanat e rasteve të tjera të vendosura nga Gjykata, në kuptim të juridiksionit të saj bazuar në paragrafin 5 të nenit 113 [Jurisdiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës, për shkak se në rrethanat e kërkesave të tjera, aktet e kontestuara nga parashtruesit e kërkesës ishin nxjerrë nga organet e Kuvendit apo nga vetë Kuvendi, vendimmarrja e të cilave buronte nga një Kuvend i konstituuar dhe funksional në kuptimin e autorizimeve vendimmarrëse, mbikëqyrëse dhe ligjvënëse të përcaktuara me Kushtetutë. Në lidhje me këtë, Aktgjykimi sqaron se Seanca Konstituive e Kuvendit, e filluar më 15 prill 2025, në kuptim të  paragrafëve 1 dhe 3 të nenit 66 [Zgjedhja dhe Mandati] dhe nenit 67 [Zgjedhja e Kryetarit dhe Nënkryetarëve] të Kushtetutës nuk  mund të konsiderohet e realizuar përderisa nuk ka rezultuar në zgjedhjen e Kryetarit/es dhe të nënkryetarëve të tij. Në këtë kontekst, Gjykata theksoi se Seanca Konstituive e Kuvendit është një akt kushtetues dhe si i tillë realizohet vetëm pas përmbushjes së të gjitha elementeve thelbësore të konstituimit, përfshirë zgjedhjen e Kryetarit, sipas paragrafit 2 të nenit 67 dhe nënkryetarëve sipas paragrafëve 3 dhe 4 të nenit 67 të Kushtetutës.

Gjykata, në kontekst të rrethanave të rastit konkret dhe duke konsideruar se “seancat” e lartcekura kishin për qëllim konstituimin e Kuvendit, ku si pika të rendit të ditës në agjendë ishin (i) formimi i Komisionit të Përkohshëm për Verifikimin e Kuorumit dhe të Mandateve të Deputetëve; (ii) dhënia e betimit të deputetëve; (iii) zgjedhja e Kryetarit të Kuvendit; dhe (iv) zgjedhja e nënkryetarëve të Kuvendit, vlerësoi se të njëjtat përbëjnë çështje kushtetuese të cilat duhet t’i nënshtrohen vlerësimit dhe interpretimit të Gjykatës Kushtetuese, në kuptim të paragrafit 1 të nenit 66, paragrafëve 2, 3 dhe 4 të nenit 67 dhe nenit 70 të Kushtetutës. Rrjedhimisht, Gjykata konsideroi që kërkesa e parashtruesve të kërkesës është e pranueshme për shqyrtim.

Gjykata vlerësoi se, marrë për bazë pretendimet e parashtruesve të kërkesës, si dhe argumentet dhe kundër argumentet e palëve të interesuara, çështje kushtetuese dhe objekt i vlerësimit të kësaj kërkesë përbën Seanca për konstituimin e Kuvendit, e filluar më 15 prill 2025, e cila nuk ka përfunduar për shkak të moszgjedhjes së Kryetarit/es  dhe nënkryetarëve të Kuvendit. Në këtë kuptim, Gjykata vijoi me vlerësimin e përcaktimeve kushtetuese që ndërlidhen me konstituimin e Kuvendit dhe afatin për konstituimin e tij, për të vazhduar me vlerësimin e pretendimeve të parashtruesve të kërkesës që ndërlidhen me ndryshimin e rendit të ditës së Seancës Konstituive dhe propozimin e Kryesuesit për themelim të Komisionit për Votim të Fshehtë.

Përkitazi me konstituimin e Kuvendit, Gjykata konstatoi që Seanca Konstituive e filluar më 15 prill 2025, si rezultat i moszgjedhjes së Kryetarit/es dhe nënkryetarëve të Kuvendit nuk ka përfunduar. Si rrjedhojë, Gjykata vlerësoi që Seanca Konstituive e Kuvendit, në kuptim të paragrafit 1 të nenit 66 [Zgjedhja dhe Mandati] të Kushtetutës është një akt kushtetues që duhet të përmbushet me sukses brenda tridhjetë (30) ditëve nga data e shpalljes zyrtare të rezultateve të zgjedhjeve, përmes përmbushjes të të gjitha elementeve thelbësore të konstituimit të Kuvendit.

Aktgjykimi sqaron se struktura e normave kushtetuese, dhe posaçërisht ajo që ndërlidhet me themelimin e institucioneve shtetërore që burojnë nga vota e popullit, duhet të interpretohet në atë mënyrë që të jetësojë dhe jo të bllokojë themelimin dhe ushtrimin efektiv të funksioneve të tyre. Kësisoj, të gjitha veprimet që ndërmerren nga deputetët e zgjedhur të Kuvendit duhet të jenë në pajtim me Kushtetutën dhe frymën e saj, dhe të kontribuojnë në mbarëvajtjen dhe bashkërendimin e punëve me interes publik për shtetin, duke mundësuar që ai të zhvillohet dhe të jetësojë vlerat dhe parimet mbi të cilat është ndërtuar.

Aktgjykimi tutje sqaron që, Gjykata vlerësimin e saj e mbështeti në atë se: (i) mandati i deputetit dhe mandati i Kuvendit janë të ndërlidhura, pasi që deputetët përfaqësojnë sovranin, por ky përfaqësim nuk mund të jetësohet në aspekt institucional pa konstituimin e Kuvendit; (ii) zgjedhja e Kryetarit/es dhe nënkryetarëve të Kuvendit është parakusht që Kuvendi të fillojë të funksionojë dhe kjo kërkon nga të gjithë deputetët të jenë të pranishëm dhe të votojnë për konstituimin e Kuvendit, në mënyrë që ky i fundit të fillojë sa më shpejtë të funksionojë si organ ligjvënës, vendimmarrës dhe mbikëqyrës; (iii) e drejta për të propozuar Kryetarin/en e Kuvendit, e rezervuar për grupin më të madh parlamentar, është vendosur përmes Aktgjykimit në rastin KO119/14; (iv) propozimi i kandidatit për Kryetar/e të Kuvendit është i ndërlidhur në mënyrë të drejtpërdrejtë me arritjen e shumicës së votave të të gjithë deputetëve të Kuvendit, dhe si e tillë kjo e drejtë për propozimin e kandidatit për Kryetar/e të Kuvendit përbën njëkohësisht edhe detyrim për grupin më të madh parlamentar për bashkëpunim në mirëbesim dhe konsultim konstruktiv me grupet e tjera parlamentare për të gjetur konsensusin apo kompromisin e nevojshëm. Kjo e drejtë në asnjë mënyrë nuk mund të rezultojë në bllokimin e konstituimit të Kuvendit dhe se detyrimi për bashkëpunim konstruktiv në mirëbesim, që buron nga vetë neni 67 [Zgjedhja e Kryetarit dhe Nënkryetareve] i Kushtetutës, njëkohësisht ndërlidhet ngushtë edhe me detyrimin e përcaktuar në nenin 74 [Ushtrimi i Funksionit]  të Kushtetutës, sipas të cilit, deputetët e Kuvendit ushtrojnë funksionin e tyre në interesin më të mirë të Republikës së Kosovës në pajtim me Kushtetutën, ligjet dhe rregullat e procedurës së Kuvendit; (v) një detyrim i tillë vlen edhe për grupet tjera parlamentare të cilat në frymën e bashkëpunimit dhe konsultimeve konstruktive propozojnë kandidatët për nënkryetarë të Kuvendit, të cilët bazuar në paragrafët 3 dhe 4 të nenit 67 [Zgjedhja e Kryetarit dhe Nënkryetareve] të Kushtetutës po ashtu zgjedhen me shumicën e votave të të gjithë deputetëve; dhe (vi) është e drejtë dhe detyrë e të gjithë deputetëve të Kuvendit që të gjejnë mënyrën për të zgjedhur Kryetarin dhe nënkryetarët të Kuvendit, në pajtim me dispozitat e Kushtetutës, Kreun IV të Rregullores së Kuvendit dhe praktikat e deritanishme parlamentare për konstituimin e Kuvendit të Republikës së Kosovës.

The Court has finally found that the elected members of the Assembly of the Republic of Kosovo, pursuant to paragraph 1 of Article 66, in conjunction with paragraphs 1, 2, 3 and 4 of Article 67, as well as Articles 70 and 74 of the Constitution, in accordance with Chapter IV of the Rules of Procedure of the Assembly and the parliamentary practices to date for the constitution of the Assembly, as well as in accordance with the findings provided in this Judgment, are obliged, and no later than thirty (30) days from the entry into force of this Judgment, to fulfill the constitutional obligation to constitute the Assembly of the Republic of Kosovo through the election of its President and Vice-Presidents.