Grekët bëjnë ‘kurban’ çamët për integrimin, për detin ‘heqin qafe’ Metën. Rama aprovon në heshtje

Ministri i Jashtëm grek Niko Dendias ishte në një vizitë zyrtare në Tiranë katër ditë më parë ku u takua me homologen e tij në Shqipëri, Olta Xhaçka.

Në një konferencë të përbashkët, deklarata e Xhaçkës mbi çështjen e komunitetit çam, acaroi ministrin e Jashtëm grek i cili iu përgjigj Xhaçkës me kërcënime mbi integrimin e Shqipërisë në Bashkimin Evropian.

“Shpresojmë që vullneti për të gjetur një zgjidhje të pranuar reciprokisht në një çështje kaq të vështirë si ajo e hapësirave detare mund të shërbejë si një qasje konstruktive me të cilat vendet tona mike mund të nisin diskutimet edhe për çështje të tjera sado të vështira që kemi trashëguar nga historia e periudha tragjike e luftës së dytë botërore, si nevoja  për abrogimin e ligjit të luftës apo çështjet e të drejtave të pronësisë apo të drejtave të njeriut të komunitetit çam”, u shpreh Xhaçka.

Ndërsa homologu grek kërcënoi me një ‘veto’ të mundshme mbi çeljen e negociatave për anëtarësim në bllokun evropian.

“Të mos krijojmë çështje që nuk janë ekzistuese pasi do na çojë në pasoja të nivelit të shumëfishta ku Greqia do të vendosë çështje të tjera që kanë të bëjnë me intenerarin tuaj në Evropë”, tha Dendias.

Deklarata e ministrin të Jashtëm nga ministrja e Ramës u kalua me nënqeshje dhe shtrëngim duarsh duke ‘pohuar’ se çamët mund të bëhen kurban i integrimit vetëm për të përmbushur egon e grekëve. Ndërsa nga vetë kryeministri nuk ngjalli as më të voglin reagim apo koment, sikurse Rama është mësuar të shfajësohet kur vjen puna te sulmet ndaj SPAK-ut apo medias. 

Në rastin konkret, kryeministrit nuk i shfaq interesi kërcënimi i hapur që Greqia i dha Shqipërisë.

Megjithatë, deklarata e Dendias nga Tirana për çamët, pasohet me një intervistë që ministri grek ka dhënë për Sky Radio ku i referohet veç çështjes çame edhe asaj për detin.

Teksa flet për çështjen e detit për të cilin dy ministrat ranë dakord t’i drejtohen Gjykatës në Hagë, Dendias shprehet se pengesa që nuk e lejon Greqinë të marrë detin, është presidenti Ilri Meta.

Referuar intervistat për SKAI Radio, Dendias shprehet se pas zgjedhjes së Presidentit të ri, Greqia mund ta realizojë lehtësisht qëllimin e vet, pasi nga Rama nuk ka asnjë kundërshtim. Pra, Greqia pret që Rama ‘të heqë qafe’ Metën dhe pastaj të marrë fitojë detin.

“Shqipëria ka bërë një zgjedhje të rëndësishme të paktën në kohën e kryeministrit Rama. Cila është ajo zgjedhje? Është Bashkimi Evropian, ligji evropian, acquis evropian dhe, rrjedhimisht, partneriteti me Greqinë. Kjo është politika e saj e vendosur.

Dhe duhet parë linjat e gjera të politikave dhe pozicionet e qëndrueshme në politikat e dikujt. Dhe Shqipëria është konsistente me ta. Ajo ra dakord me ne që t'ia referojmë çështjen tonë Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë sipas rregullave të së drejtës ndërkombëtare.

Kjo nuk ka ndodhur ende pasi Presidenti nuk i ka dhënë autorizimin përkatës kryeministrit. Me sa duket, Shqipëria do të zgjedhë një President të ri brenda dy-tre muajve të ardhshëm. Pra, e gjithë kjo do të jetë e realizueshme që atëherë. Sinqerisht, kjo është ajo që mbaj nga qëndrimi shqiptar, si dhe nga linja e përgjithshme e politikës së Shqipërisë në lidhje me vendimet e Bashkimit Evropian, si për çështjen e Qipros, ashtu edhe për Turqinë”, ka thënë Dendias për SKAI Radio.

Çfarë ka ndodhur me çështjen e detit?

Mosmarrëveshjet mes palës greke dhe asaj shqiptare filluan pas negociatave negociatat për një marrëveshje lidhur me ndarjen e hapësirave detare në Detin Jon, në vitin 2018, që u pezulluan në verën e 2019-ës. 

Në vitin 2009 Gjykata Kushtetuese hodhi poshtë Marrëveshjen e Detit mes Shqipërisë dhe Greqisë. Konventa e të Drejtës së Detit, e miratuar në Montego Bay në vitin 1982, e ratifikuar nga të dyja vendet fqinje, u jep vendeve që e kanë ratifikuar të drejtën të zgjerojnë ujërat e tyre territoriale deri në 12 milje. Por vetëm, nëse këtë e lejojnë rrethanat gjeografike.  

Shqipëria dhe Greqia ndajnë në Detin Jon tri hapësira: Det Territorial, Shelf Kontinental dhe Zona Ekonomike Ekskluzive. Këto dy të fundit kanë të bëjnë me shfrytëzimin e hapësirës dhe pasurive nëndetare, si kërkimet për gaz, naftë etj. Për të tria këto hapësira dy vendet fqinje kanë interesa strategjike. 

Rama legjitimoi zgjerimin e Greqisë me 12 milje det

Në vitin 2020, kryeministri Rama e quajti të drejtë legjitime zgjerimin e Greqisë me 12 milje det. Asokohe, Rama e konsideroi të panevojshme adresimin e një kërkese nga pala greke tek Shqipëria, me argumentin se të drejtën e zgjerimit ia jepte Konventa e vitin 1982

“Kjo është një marrëzi dhe poshtërsia  më e madhe që mund të imagjinohet. Sepse deklarata nuk ka lidhje me marrëveshjen me Shqipërinë. Marrëzi sepse shtyrja e deklaruar nga kryeministri 6 milje nuk është në ujërat e Shqipërisë. Por ushtrimi i një të drejtë në konventën e detit në vitin 1982. Shqipëria e ka ushtruar pa pyetur Greqinë në vitin 1990”, deklaroi Rama asokohe.