Gazmend Kapllani
Hera e parë dhe e fundit që e kam “takuar” Nexhmije Hoxhën ka qenë viti 2007 (nëse nuk gaboj). Isha duke bërë një hulumtim për romanin që po shkruaj tani. Siç thotë shkrimtarja e madhe Bjelloruse Svetlana Alexievich, një shkrimtar i vërtetë e ka për detyrë të dëgjojë, jo vetëm zërin e viktimave, por edhe të kriminelëve (gjë që nuk është fare e lehtë nga ana morale).
U përpoqa mos e takoja nëpërmjet disa gazetarëve shqiptarë që i merrnin intervista Nexhmijes sikur të ishte star Hollyëood-i, por nuk më ndihmuan dot (ndoshta sepse nuk donin të më ndihmonin). Si përfundim vendosa t’i shkoja te shtëpia ku banonte. Nexhmija më priti tek pragu i shtëpisë, ku mora guximin të trokisja. Dera gjysëm e hapur dhe shikimi i saj më kujtoi shikimin e homo envericus, që ajo dhe Enveri arritën të krijojnë në Shqipëri (kjo ishte e vetmja arritje e tyre, ndoshta dhe më e llahtarshmja nga të gjitha).
Një shikim ku mosbesimi i skajshëm ndaj tjetrit dhe cinizmi moral shkrihen me njëri-tjetrin. I thashë që po bëj një hulumtim për një libër dhe doja një bashkëbisedim me të.
“Çfarë libri?”, pyeti me vrazhdesinë e një hetuesi.
“Një libër për ju, për bashkëshortin tuaj, që ka qenë edhe kushëriri im”, i thashë.
Heshti për pak si e hutuar pastaj më pyeti.
“Kujt familje hoxhate i përkisni ju?”.
I thashë që daja im, Hyseni, e ka marrë ndoshta emrin nga xhaxhai i Enverit, Hysen Hoxha, kaq afër kemi qenë.
“A, po, po, e kuptova”, tha shkurt.
Aty kuptova edhe unë që nuk do ta hapte derën.
Krahu jonë i hoxhatëve nuk konsiderohej pro-enverist.
“Nuk iu jap dot intervistë”, tha dhe u bë gati të mbyllë derën.
Vura këmbën te dera (hera e parë që bëja në jetën time një gjest të tillë).
“Shoqja Nexhmije, jeni e padrejtë”, i thashë. “Më keni vjedhur 22 vjet nga jeta ime nën enverizëm, të paktën si shpërblim duhet të më jepnit një intervistë”.
U thartua në fytyrë. Hoqa këmbën dhe dëgjova pas krahëve derën të përplasej me forcë.
“Në djall vafsh”, thashë me vete…
P.S. Mora vesh që Nexhmija vdiq. Nuk besoj te Zoti, kështu që nuk e di se kush do të jetë vazhdimi i saj pas vdekjes. Por, di që pas saj, mes shqiptarëve, la shumë vdekje dhe zi dhe përçarje mes të gjallëve, që do na marrë breza të kapërcejmë dhe kurojmë. Mbi të gjitha la pas të llahtarshmin homo envericus, një qenie e përçudnuar nga ana morale dhe e papare në historinë e Shqipërisë dhe Europës.
