nga Milano, Alfred Lela
Në ballkone shtëpish, në murin e një spitali, në përunjen e një kapele të vogël katolike në cep të lumit Muzza, e gjen të shkruar me ngjyra të ndezura. Është një përpjekje njerëzore për t’i dhënë shpresë vetes dhe botës: Andra tuto bene (gjithçka do të shkojë mirë).
Ndërkohë që gjithshka shkon keq, në Lombardi dhe në Itali. Shtohen të prekurit dhe të vdekurit; urgjencat e spitaleve janë të mbushura me barrela; shtretërit kanë mbaruar; arkivolet presin dheun në kisha, kamionë ushtrie dhe në qilarë shtëpish.
Andra tutto benne?!
Te ky slogan shprese pret fati i Italisë, një vend ku dikur të shoqëronin autostradave billboarde gjigante që xixëllonin: sei in un paese meraviglioso. E tillë ishte Italia deri para Covid-19, ‘një vend i mrekulueshëm’. Me rrënoja antike, ushqim për qiellin dhe qiellzën, verë të mirë si për Krishtin, dunat gjysmë hyjnore të Toskanës, vreshtat Montepulciano, il vecchio amore, Romën e përjetshme dhe l’italianisima, mënyrën italiane të të qenit.
Andrava tutto bene.
Në spitalin e Melzos ka një radhë të gjatë, kryesisht të moshuarish, te dyert. Një punonjës i maskuar u jep në dorë një numër që e shkëput nga një shirit i verdhë. Kalimi i asaj porte është si Hadi antik: mund të mos kthehen pas; numri që marrin në dorë asgjë më shumë se monedha për varkëtarin që i kalon nëpër Akeront deri në ‘bregun’ tjetër. Përvoja italiane ka treguar tashmë se, kush e kalon atë derë, në atë moshë, kthehet nëpërmjet portash të tjera që krishtërimi i këtij vendi i paraqet, me të drejtë ose jo, si të parajsës.
Andra tutto benne?!
Mosha e tretë e Italisë nuk është vetëm te këto porta, por edhe nëpër mure. Lajmërim-vdekjet, që në Itali janë çuditërisht të mëdha dhe ngjajnë si billboarde reklamash po t’i krahasosh me njëshuplakën e një mort-shpalljeje në Shqipëri, ekspozojnë rastësi numrash të mëdhenj: 91, 87, 78, e me radhë.
Por, ‘fratelli d’Italia’, si në himin e këtij vendi, nuk dorëzohen. Dritaret dhe ballkonet ka filluar t’i ngjyrosë trekolori italian. I heshtur, i bardhë, i kuq dhe i gjelbër, shpalimin e banderolës së kombit të Verdit, Galileut, Kolombit, Ekos dhe Garibaldit mund ta marrësh dy llojesh. Si dorëzim: e kemi shtrirë mbi arkëmortin e këtyre ditëve. Si triumf: Italia, që nga Roma e këtej, para dhe pas Krishtit, është tronditur, por jo rrëzuar, është goditur, por jo humbur.
Andra tutto bene.
Nga dritaret e makinës provinacat e Lombardisë shtrihen të paqta dhe shpërfillëse ndaj asaj që vuan njeriu italian. Pemët kanë luleçelur mbi çdo kërcënim; arat dhe fermat ofrojnë idilin e një qëndisme; varrezat flasin për vdekje të vjetra monumentale, dhe lumenjtë rrjedhin sikur jetën kurrë nuk e ka kërcënuar asgjë.
Nëse i humbesh kësaj paqeje dhe amnezie mund të brofësh në çdo çast, i papajtuar me ëndrrën që po të kap: a mos kam vdekur dhe shkuar në parajsë?!
Atje, siç e dimë nga krishtërimi, gjithçka shkon mirë.
Andra tutto bene!
Financuar Nga Bashkimi Europian
