SPAK strikes long-standing cigarette smuggling network with Customs' blessing

A cigarette factory on the outskirts of Librazhd is suspected of being used for years as a cover for a structured criminal group in the field of smuggling with Balkan countries and the European Union, with a documented damage of more than 36 million euros to the state budget, a 2-year investigation by the Special Prosecution Office reveals.

According to a statement released by SPAK on Wednesday, 36 people are under investigation for cigarette smuggling, including 29 customs officials suspected of involvement in the scheme. Fourteen people are being investigated for possible arrest and imprisonment, while the others have been ordered to report and banned from leaving the country.

At the center of the smuggling scheme is, according to SPAK, the company "Albanian Tabak Cigarette Factory" and its previous owners, Ilir and Darjo Jashari. Since February of this year, the cigarette manufacturing company, Albania Tabak, was acquired by the company "EA TOBACCO" owned by Ergys Agas - a controversial figure accused by the former deputy prime minister on the run, Arben Ahmetaj, as "the coordinator between Prime Minister Edi Rama and criminal groups".

Agasi, who has dismissed Ahmetaj's accusations as "rumors," could not be reached by BIRN at the time of publication. The Special Prosecution Office also did not respond to a question about whether the new factory owner was part of the investigation.

SPAK stated that the suspects acted within a structured criminal group with the aim of smuggling cigarettes produced within the territory of Albania to neighboring countries and then to those of the European Union, using a sophisticated scheme. According to the investigation, the trading entity, Albanian Tabak, was provided with the “Active Processing Regime” authorization from the Albanian Customs and produced cigarette packs under the fason regime on behalf of a ordering company based outside the territory of Albania.

However, the investigations have revealed that the agreement between the investigated entity and the ordering company was made with the sole purpose of avoiding customs duties and that the Albanian entity itself determines the destination, which according to SPAK is non-existent.

"The structured criminal group, in more than 30 (thirty) cases, has changed the destination and then unloaded the cargo destined for the ordering company on Albanian territory, with the aim of smuggling it to neighboring countries, without paying customs duties," SPAK said.

Nga hetimet e kryera krijohet dyshimi i arsyeshëm se ky grup i strukturuar kriminal, me një veprimtari me qëllim fitimi ekonomik të shtrirë në një periudhë të gjatë kohore, i ka sjellë një dëm të konsiderueshëm buxhetit të shtetit në vlerën e rreth 3.6 miliardë lekëve ose 36 milionë euro dhe një dëm prej 10 milionë eurosh në vetëm katër raste të dokumentuara kontrabandimi në tregun e BE-së. Në një tjetër rast, nëse kalimi kontrabandë i sasisë së cigareve do të ishte realizuar, do të kishte shkaktuar një dëm prej rreth 2.8 milionë eurosh.

Sipas hetimeve të SPAK, për të realizuar këtë veprimtari kanë ndihmuar struktura të caktuara të doganës që kanë vepruar në kundërshtim me ligjin, duke mos shoqëruar ngarkesat deri në dalje nga territori i Shqipërisë. Po ashtu, kontrabanda është legjitimuar dhe përmes çlirimit të eksportit fiktiv në sistemin “Asycuda World”, që tregonte sikur sasitë e cigareve kanë dalë nga Shqipëria në doganën dalëse të përcaktuar në deklaratën doganore.

Tjetër shmangie nga detyrimet doganore në vendin ku janë destinuar për t’u shitur është realizuar përmes prodhimit të paketave të cigareve pa pullë fiskale, veprimtari që sipas SPAK është në kundërshtim me ligjin e akcizës.

Sipas një investigim të mëparshëm të BIRN, kompania ‘’Albania Tabak Fabrika e Cigareve” prodhonte 22 milionë paketa cigare në vit nën markën “Cleopatra”, një pjesë e të cilave shiteshin kontrabandë në Afrikën e Veriut. Ky aktivitet u diktua fillimisht nga autoritetet doganore britanike dhe nxitën një hetim penal në vitin 2015 në Shqipëri, i cili u pezullua një vit më pas në pritje të informacioneve nga juridiksionet e huaja.

Hetimi u riaktivizua në vitin 2017, por pa asnjë rezultat në dukje. Çështja u rimor nga SPAK në vitin 2023. Kjo kompani ka qenë në pronësi të familjes Jashari nga dhjetori i vitit 2010, kur është blerë nga Ilir Jashari për 3 milionë euro, para se të kalonte në pronësi të gruas dhe djalit të tij, Darjo Jashari.

Bazuar në rezultatet e hetimit të kryer prej vitit 2023, Gjykata e Posaçme ka pranuar kërkesën e SPAK për caktimin e masave të sigurimit personal “arrest në burg” ndaj ish-pronarit të fabrikës së cigareve, Ilir Jashari, djalit të tij, Darjo Jashari, administratorit të kompanisë, Servet Dauti, shtetasit Kosovar Luan Qorolli si dhe shtetasve serbë, Mile Bijeliç dhe Zeljko Stafjer, të gjithë të dyshuar për veprën penale të kontrabandës me mallrat e akcizës dhe grupit të strukturuar kriminal.

Gjykata ka caktuar “arrest në burg” dhe ndaj nëntë punonjësve të doganës dhe “ndalim të daljes jashtë shtetit” ndaj një punonjëseje tjetër, që akuzohen për kontrabandë dhe pjesëmarrje në grup të strukturuar kriminal.

Sipas të dhënave të bëra publike nga SPAK, janë ndaluar vetëm 5 prej 14 të hetuarve ndaj të cilëve është caktuar masa e sigurimit personal “arrest në burg”. Ndërkohë, janë ekzekutuar 15 nga 20 masat “Detyrim paraqitje” dhe “Ndalim i daljes jashtë shtetit”.

The British authorities of the National Crime Agency, as well as those of Kosovo, Greece and Cyprus, have cooperated in carrying out this investigation. / By Aleksandra Bogdani, BIRN