The EU's proposal for the agreement with Serbia, Kosovo's opposition: Without recognition, unacceptable

The opposition political parties in Kosovo support the process of dialogue with Serbia, but they say that they do not agree with the proposal of the European Union for the normalization of relations, in case this proposal does not result in the recognition of Kosovo by Serbia.

The attitude of the opposition parties is similar to that of the Government of Kosovo.

The expert on political processes, Agon Maliqi, estimates that the statements of the Government and the opposition parties are tactical, and aim to strengthen Kosovo's position in the negotiations, but they are also for internal politics.

The EU proposal for the normalization of Kosovo-Serbia relations was submitted to the two countries at the end of the summer of last year, but its contents have not been made public.

This proposal, to which REL had access, foresees equal rights for Kosovo and Serbia, respect for territorial integrity, inviolability of borders, recognition of state symbols and a special arrangement for the Serbian community in Kosovo.

The document does not mention the mutual recognition between Kosovo and Serbia or Kosovo's membership in the United Nations Organization - which Kosovar officials publicly insist on - but emphasizes the support that the parties should give each other in the European integration process.

The proposal of the European Union, which was previously known as the Franco-German plan, has also received the support of the United States of America.

The Democratic Party of Kosovo (PDK) has welcomed the proposal of the European Union for the normalization of relations between Kosovo and Serbia, but only as a basis for talks on the final agreement between the two states, says the deputy of this party, Rashit Qalaj.

However, as he points out, PDK's position is that the proposal, which must be discussed for a final agreement, must contain five essential elements: preservation of the country's unitary character, recognition by the five EU states that have not yet recognized Kosovo, integration into NATO structures or the Partnership for Peace, obtaining candidate status for the European Union, as well as mutual recognition between Kosovo and Serbia.

"I think that the proposal is not the agreement that Kosovo has been waiting for for a long time. The agreement that does not include mutual recognition between Kosovo and Serbia is an agreement that does not bring stability to the Balkans and only postpones the solution of the problem between Kosovo and Serbia", says Qalaj.

According to him, the EU's proposal for the normalization of relations should be negotiated.

"Since we know that the proposal, as such, is not final, but it is a good basis for negotiations, well, our position is that the agreement should have all the five elements we mentioned", emphasizes Qalaj.

Nënkryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Lutfi Haziri, thotë për Radion Evropa e Lirë se qëndrimi i partisë së tij është se një marrëveshje ndërmjet Kosovës dhe Serbisë është e domosdoshme dhe se duhet të arrihet sa më shpejt.

Por, siç thotë ai, një marrëveshje e tillë duhet të ketë për efekt njohjen.

Mirëpo, me aq sa dihet deri më tash, njohja e Kosovës nga Serbia nuk figuron në tekstin e propozimit të Bashkimit Evropian për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet dy vendeve, e cila u është dorëzuar qeverive të dy shteteve.
Siç thotë Haziri, dialogu që nuk do të përfundojë me njohjen e Kosovës nga ana e Serbisë, “nuk do të ketë kurrfarë kuptimi”.

“Asnjë marrëveshje, e cila nuk e ka njohjen si përfundim, nuk do të jetë e mjaftueshme dhe nuk do të jetë e mbështetur nga LDK-ja. Ky është qëndrimi ynë i rikonfirmuar tash, në 10 ditët e fundit, përkundër që ne kemi mbështetur dialogun dhe e mbështesim Qeverinë si mandatar kushtetues”, thotë Haziri.

Ai shton se këtë qëndrim politik do ta konfirmojnë edhe në takimet që Ambasada e SHBA-së në Prishtinë pritet të organizojë me partitë politike dhe shoqërinë civile, që nga 31 janari.

“Askush nuk ka pritur, asnjëherë, që në dokumente bazë të palëve të jetë e shkruar ose e pritur në mënyrë eksplicite pavarësia e Kosovës, sepse Serbia do të vazhdojë të kundërshtojë nga ana e saj çdo lloj pranimi të Kosovës dhe do të mundohet ta gjejë një derë që të ikë dhe të blejë kohë sërish me mosnjohje. Por, ne duhet t’i bindim dhe duhet të argumentojmë para ndërmjetësve ndërkombëtarë, para faktorit ndërkombëtar e në veçanti zotit (përfaqësuesi i lartë i Bashkimit Evropian, Josep) Borrell dhe Qeverisë amerikane, se njohja është zgjidhja e problemeve, ndërkaq me mosnjohjen e pavarësisë (së Kosovës nga Serbia), Kosova mbetet problem i hapur në mes Serbisë dhe saj”, thekson Haziri.

Radio Evropa e Lirë ka bërë përpjekje për të kontaktuar me zyrtarët e Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK), por ata nuk ishin të qasshëm.

Megjithatë, në dhjetor të vitit të kaluar, lideri i AAK-së, Ramush Haradinaj, kishte shprehur mendimin se propozimi i BE-së, ofron një bazë të pranueshme për bisedime të mëtejshme me Serbinë dhe se me këtë propozim “marrëdhëniet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë rregullohen në bazë të kapitujve të Kartës së OKB-së për marrëdhëniet mes shteteve”.

“Unë besoj se baza është e qëndrueshme dhe kjo marrëveshje [propozim] është e qëndrueshme, dhe [në fund] e zgjidh çështjen e mbetur pezull - pra të njohjes së ndërsjellë Kosovë-Serbi. Nuk shoh se do të duhet prapë në të ardhmen të bisedohet për njohjen e ndërsjellë, për shkak se [ky propozim] e zgjidh nyjën e marrëdhënieve Kosovë – Serbi”, tha Haradinaj.

Njohësi i proceseve politike, Agon Maliqi, vlerëson se deklaratat - qoftë të kryeministrit Kurti, por edhe të partive opozitare - lidhur me propozimin e BE-së për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi, mund të kenë natyrë taktike.

Në këtë mënyrë, sipas tij, Qeveria e Kosovës dërgon sinjalin se pozicioni i saj në negociata është arritja e njohjes nga Serbia dhe se nga ky synim nuk mund të heqë dorë. Ndërkaq, deklaratat e opozitës, siç thotë Maliqi, mund të jenë taktike dhe për politikën e brendshme, në mënyrë që në rast se në fund të negociatave nuk do të ketë njohje të drejtpërdrejtë të Kosovës nga ana e Serbisë, atëherë kjo të prezantohet si dështim i Qeverisë.

“Kosova e kërkon njohjen reciproke, jo detyrimisht se ka qejf që ta njohë Serbia, por për shkak se mungesa e kësaj njohjeje nga Serbia po shkakton probleme. Një prej këtyre problemeve është çështja e njohjes nga [pesë] vendet e BE-së apo anëtarësimi në organizata ndërkombëtare. Në qoftë se marrëveshja, përmes njohjes së tërthortë, e arrin këtë rezultat – pra, të ketë garanci që Kosova futet në organizata ndërkombëtare, përjashto mbase OKB-në – apo e siguron njohjen prej pesë shteteve të BE-së, atëherë mendoj që edhe Kosova do të mund ta shohë të dobishme marrëveshjen”, vlerëson Maliqi.

Ai shton se deklaratat dhe qëndrimet, pothuajse të ngjashme, të pushtetit dhe partive opozitare lidhur me propozimin e BE-së, mund të ndikojnë në forcimin e përpjekjeve të aleatëve për t’i adresuar disa prej shqetësimeve të Kosovës.

“Mendoj që këto janë më shumë përpjekje për të marrë garanci prej partnerëve ndërkombëtarë se Kosovën e presin përfitimet që do të kishin ardhur prej njohjes dhe jo mbase detyrimisht njohja. Këto më shumë duken, thjesht, si lloj qëndrimi retorik dhe taktik”, thekson Maliqi.

Të enjten, më 26 janar, kryeministri Albin Kurti, tha se propozimi i Bashkimit Evropian për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë duhet ta ketë njohjen reciproke në qendër.

Këtë propozim, ai e konsideron si bazë të mirë për diskutime dhe si “kornizë që na mundëson të ecim përpara”.

Së fundmi, më 25 janar, në Prishtinë ka qëndruar i dërguari i posaçëm i Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Mirosllav Lajçak, i cili është takuar në një darkë pune me kryeministrin Kurti, dhe zëvendëskryeministrin Besnik Bislimi, për të diskutuar për hapat e ardhshëm rreth dialogut.

Meanwhile, on January 24, the adviser of the American State Department, Derek Chollet, encouraged the Prime Minister of Kosovo, Albin Kurti, to accept the EU's proposal for the normalization of relations with Serbia.

On January 20, Lajcak stayed in Pristina and Belgrade, accompanied by the American emissary for the Western Balkans, Gabriel Escobar, the special envoy of France, Emmanuel Bonne, that of Germany, Jens Plotner, and Francesco Talon, adviser to the prime minister of Italy. .

They talked with Prime Minister Albin Kurti and President Aleksandar Vučić, regarding the European Union's proposal for the normalization of relations.
The Serbian President, Vučić, has stated that the EU proposal is a new negotiating framework for Serbia./Rel