"From small toys to big responsibilities", the story of a girl from Fier and the perspective of sociologist Marsi Simo on accelerated childhood

By Neta Fero

In a corner of the house, with school books in one hand and a sibling's bottle of milk in the other... This is the panorama of many Albanian children, but especially those who are the first child.

It's not that they don't want to play, make noise or dream, but time doesn't allow them. They are the eldest in the house, the ones who, without realizing it, carry a burden that is not theirs, the burden of parenting, of caring, of sacrifice.
In many Albanian families, especially those with more children, it is common for the eldest to "help".

But helping slowly turns into a duty, and duty into a responsibility that takes the child away from play and from himself. Forced to take care of others, a child gives up himself, from time, from desires, from childhood.
This phenomenon is neither new nor rare. But it remains undisputed. Often justified as “habit”, “help” or “education”, it leaves behind emotional and social consequences that appear later, in the lives of adults who still carry the burden of a childhood spent in the service of others.

Below, we will present the story of a girl who has experienced this reality, as well as the professional perspective of sociologist Marsi Simo, who sees this phenomenon as an inherited wound that requires urgent addressing.

When childhood wears the clothes of adulthood

As we mentioned, in many Albanian families, especially those with more children, it is common for the eldest to take on responsibilities that go beyond his age.

This practice, inherited from generation to generation, arose as a necessity at a time when life was organized differently, resources were scarcer, and intergenerational coexistence was the norm.

But today, sociologists warn: this model, if overloaded, can have serious consequences on the child's emotional development.

"The child who takes on a parental role, sometimes as young as 8 or 10 years old, experiences an inner fatigue that is not appropriate for that age ," says sociology.

This trait should not be confused with natural help within the family, she emphasizes.

"It should be emphasized that we are not talking about irresponsibility on the part of children, but about tasks that do not belong to the child. Children can be encouraged to do simple chores around the house, participate in bathing the younger brother/sister, bring clothes, etc. But it cannot be claimed that the older child, even though only 8 or 10 years old, will become a parent or nanny for the younger one. Even relationships between siblings would not be healthy if these roles were predetermined according to age."

Fatmirësisht, në vitet e fundit ka një përpjekje për të ndërtuar forma më të shëndetshme të edukimit, ku fëmija nuk shihet më si një “i vogël me përgjegjësi të mëdha”, por si një individ që ka nevojë për mbështetje, zhvillim emocional dhe kohë për të luajtur, ëndërruar dhe qenë fëmijë.

“Prej brezash është trashëguar mendësia që fëmija më i madh kujdeset për të voglin. Ndër të tjera edhe forma e organizimit të jetës dikur ka krijuar këto zakone që për kohën kanë qenë ndihmuese. Megjithatë kohët e fundit po bëhet përpjekje për fomra më të shëndetshme edukimi të cilat e vendosin fëmijën në një vëmendje të atillë që të ketë mbështetjen e duhur pa i mbivendosur role që nuk i takojnë”.

Sociologia Simo  shprehet se pasojat nuk ndihen vetëm në shëndetin emocional, por edhe në marrëdhëniet mes fëmijëve. Roli i përcaktuar sipas moshës, ku më i madhi “duhet” të kujdeset gjithnjë për më të vegjlit, krijon një dinamikë jo të shëndetshme.

“Një fëmijë i cili merr rolin e përkujdesit madhe edhe si prind, mbingarkohet me përgjegjësi që nuk i takojnë. Këto përgjegjësi i shtojnë atij ankthin aq sa edhe kur rritet do ndihet me të njëjtat përgjegjësi për motrat apo vëllezërit e tij më të vegjël”.

 

“E ndjeva çantën e rëndë të përgjegjësive, që në fëmijëri” – rrëfimi i një vajze nga Fieri

Fëmijëria e saj nuk ishte as bardhë, as e zezë. Ishte një përzierje emocionesh, përgjegjësish dhe ndjesish që nuk i takonin moshës.

G.K., një vajzë nga Fieri, rrëfen me sinqeritet si është të jesh fëmija i madh në një familje ku ndihma kthehet në detyrim dhe përgjegjësia, në pjesë të pandashme të jetës.

“Fëmijëria ime ishte një përzierje ngjyrash: kishte ditë me diell, por edhe re që më bënë të rritem më shpejt se sa ndoshta duhet. Kujtimet më sjellin fytyra të dashura, lojëra të pafundme, por edhe momente kur përgjegjësitë më shtypnin shpatullat si një çantë tepër e rëndë për një trup të vogël. Po normale që e ndjej se u rrita shumë më shpejt se të tjerët,madje në shumë drejtime.” thotë ajo.

G.K. tregon se që në moshë të vogël u përball me mungesa, ndarje dhe sakrifica – gjëra që zakonisht një fëmijë nuk duhet t’i kuptojë, e jo më t’i menaxhojë.

“Që në moshë të vogël m’u desh të kuptoja gjëra që fëmijët zakonisht nuk i kuptojnë: mungesa, sakrifica, ndarje, durim. Më duhej të kujdesesha për të tjerët, ndonjëherë edhe më shumë se sa për veten. Kjo më bëri më të fortë, por ndonjëherë më mungon ajo ndjesia e pafajësisë, e mosnjohjes së dhembjes që duhet ta ketë një fëmijë.”

Ajo ishte e dashur dhe e përkëdhelur nga familja, por me lindjen e vëllezërve të vegjël, përkëdheljet u zëvendësuan me detyra të heshtura. Dëshirat e saj u shtynë mënjanë për t’iu dhënë hapësirë atyre të më të vegjlit.

" Being the eldest child, the love I received was greater, it was a sincere, beautiful and incomparable caress. The difficulty was at the time of the brothers later because I had to think, I had to take care, I had to withdraw from my desires to fulfill the desires of the little one, " he says with a calmness that carries much more than words.

However, she does not see this experience as a burden. On the contrary, she accepts it as the foundation of her formation.

" This experience has definitely helped me in shaping my personality, my strong character, and my premature growth in responsibilities as a woman. There is a difference between being the eldest and being the youngest of the children, as the youngest is always predisposed to having their wishes, whims, and everything fulfilled, while the eldest carries heavy words, judgments, responsibilities, etc. on his shoulders, but these make you stronger in the face of the challenges that life will bring you down the road."

Would he like another, easier path? No.

GK doesn't want to change her childhood, but she wants her children of tomorrow not to face the same deprivations:

" No, I wouldn't have changed my childhood in any way, because I am very happy with how I have developed into a woman today who, despite the difficulties, knows how to manage work, joys, and problems in life. Thanks to the many difficulties, I carry a selfless love for my family, a love that transcends boundaries and puts nothing before their happiness."

This experience will affect me in a wonderful way because as a result of the shortcomings of my childhood, my children will be filled, the missing love and the missing respect will be passed on to my children, everything bad will be prevented by me as a result of past experiences. In short, difficulties grow you in every direction and improve the being you represent."

Premature responsibilities are a reality for many Albanian children, who are forced to grow up prematurely, leaving behind their toys and dreams. But as stories like GK's show, even in the greatest challenges one can find strength, and from hardships one learns unconditional love.

Sociologists remind us that childhood should be a safe space for emotional development, play, and dreaming, not a burden of responsibilities that don't belong to them.

So it's time to refocus attention on what children really need: support, well-being, and time to just be... children.