Ngjeshur në një të çarë në kodrat nja një orë në veri të Selanikut, Serres është Greqia e vjetër: e vendosur, tradicionaliste, patriotike. Qyteti është një bastion i partisë konservatore Demokracia e Re, themeluesi i së cilës, Konstantinos Karamanlis, ka lindur aty pranë. Pra, ishte një vend i natyrshëm për Kyriakos Mitsotakis, kreu i partisë dhe kryeministri i mundshëm i ardhshëm i Greqisë, për të ngritur bazën në fundjavën finale të fushatës përpara zgjedhjeve të 7 korrikut. Në nxehtësinë përvëluese, ai qëndroi kas dhe i sertë në një ceremoni në katedralen e vjetër bizantine, në një kurorëzim të statujës së Emmanouel Pappas, një udhëheqës i luftës së Pavarësisë së Greqisë, dhe në një paradë ushtarësh dhe nxënësish në shëtitoren kryesore të qytetit. Dinjitarët e tjerë ishin një apel i Greqisë konservatore: gjeneralë të ushtrisë, oficerë policie, priftërinj, administratorë komunalë dhe brigada ushtarake tradicionale.
- Mitsotakis e duan këtu. Duartrokitjet e ndoqën përreth Serres dhe kërkesat e pareshtura për selfies. Një burrë vraponte nga një kafene për t’i kapur dorën: “Kryeministri im!”. Këtu, pranë kufijve veriorë të Greqisë, ai është veçanërisht popullor për përpjekjen për të bllokuar një marrëveshje, të dakordësuar nga Alexis Tsipras, kryeministri majtist i Greqisë. Ish Republika Jugosllave e Maqedonisë u quajt “Maqedonia Veriore” për të zgjidhur një mosmarrëveshje afatgjatë. Ndryshimi, argumentoi z. Mitsotakis dhe mbështetësit e tij, minon identitetin dhe integritetin e rajonit grek të Maqedonisë; marrëveshja, megjithatë, ka kaluar tashmë. Në paraqitejen e kurorës, turma shpërtheu në një interpretim spontan të “Maqedonia e famshme”, një këngë ushtarake e lidhur me pretendimet greke për emrin.
Ky ishte turi i dytë i Charlemagne me udhëheqësin e Demokracosë së Re. I pari, një tubim në pallatin Zappeion në Athinë në maj, ishte një paradë e ëho’sëho e establishmentit grek, nga industrialistët te yjet e medias dhe figurat udhëheqëse të qeverive të mëparshme greke të së djathtës. Të dy ngjarjet theksojnë rrënjët e thella të z. Mitsotakis në atë botë. Ai vjen nga një dinasti politike e fortë. Babai i tij ishte kryeministër në vitet 1990. Ai është një prej tyre. Ai është portret i njohur.
Për fat të keq, estbalishmenti i vjetër grek nuk e ka udhëhequr mirë vendin. Demokracia e Re ka qeverisur nga 2004 deri në 2009, përpara krizës së Greqisë dhe përsëri, rreth kulmit të saj, nga viti 2012 deri në 2015. Partia ishte prej kohësh e ngatërruar në rrjetën e favoritizmit, korrupsionit dhe interesave të caktuara (duke filluar nga oligarkët te forcat e armatosura) që e lanë Greqinë jokonkuruese, administrativisht jofunksionale dhe përfundimisht të falimentuar. Që nga ri-zgjedhja e tij tronditëse në vitin 2015, Z. Tsipras ka dëshmuar një elasticitet më të madh se sa pritej, duke reformuar tregun e punës të Greqisë dhe sistemin e pensioneve dhe duke ndihmuar kthimin në normalitet të vendit pas krizës. Por mbetet shumë për t’u bërë. Borxhi është 181% e PBB-së. Kufizimet shtetërore ende e mbytin sektorin privat. Sistemi bankar ka nevojë për një rishikim. Tensionet greko-turke po rriten përsëri dhe nacionalistët në të dyja anët janë gati për konfrontimin.
A është Z. Mitsotakis gati për detyrën? Rimëkëmbja e Greqisë e përgënjeshtron varësinë e saj ndaj një rënieje ekonomike dhe një krize të re të borxhit europian; ndoshta e shkaktuar nga teatraliteti fiskal i Italisë. Duke ditur këtë një rikthim në indulgjencat dhe patronazhin e epokës para-Tsipras do të ishte katastrofik.
Origjina e tij thërret për mosbesim. Por pastaj ai duhet mbrojtur nëse sheh stilin dhe agjendën e tij personale. Pavarësisht nga origjina e tij, zoti Mitsotakis ishte një i jashtëm kur konkurroi për udhëheqjen e partisë së tij në vitin 2015. Ai nuk e fitoi atë me mbështetjen e legjionarëve të saj, por duke vizituar Greqinë e qyteteve të vegjël dhe duke inkurajuar jo anëtarët të paguajnë € 2 për të votuar në primaret e hapura. Ai hoqi dorë nga stili pompoz i liderëve të së kaluarës: në vend të mega-tubimeve dhe fjalimeve në podium ai preferon ecjet dhe mbledhjet nëpër kafene. Në Kilkis, pranë Serres, ai baret dhe flet me votuesit (“Ata po më shkatërrojnë me taksa!” ankohet një fermer) para se të shpjegojë programin e tij për një turmë blerësish në sheshin e qytetit. Ai i stilizion premtimet e tij si modeste dhe të arritshme.
Në udhëtimin me makina për në Selanik, Z. Mitsotakis pranon në një anglishte thuajse pa theks se ai është trupëzimi e establishmentit grek. Por ai këmbëngul se ky imazh është i pasaktë. “Kam punuar me vite jashtë vendit”, thotë ai për karrierën e tij si konsulent në Londër, dhe argumenton se si ministër në qeverinë e fundit të Demokracosë së Re uli shpenzimet në fusha të ndjeshme dhe ishte një kritik i brendshëm i ritmit të ngadaltë të reformës. “Nën mua, Demokraca e Re ka tërhequr lloje të ndryshme të votuesve, duke përfshirë edhe të rinjtë”, shton ai. Ai ka në plan të lëvizë shpejt si kryeministër për të shfrytëzuar vrullin e një fitoreje zgjedhore: me uljen e taksave nga fillimi i vitit 2020 dhe një përpjekje për të digjitalizuar sektorin publik të Greqisë sipas shembullit estonez. Zbatimi i procedurave gjyqësore, zvogëlimi i burokracisë dhe vlerësimet e performancës për nëpunësit civilë janë gjithashtu pjesë e planeve, të gjitha me shpresën e tërheqjes së investimeve të reja dhe nxitjes së rritjes së ngadalësuar prej nën 2% në mbi 3%.
Thyeni ca pjata
Suksesi soe dështimi i tij do të varet nga gatishmëria për t’iu kundërvënë pjesëve të Greqisë së vjetër dhe interesave të saj; për t’i kundërvënë, me fjalë të tjera, elementëve të familjes së tij politike. Ai nuk pranoi ta bënte këtë në betejën rreth ndryshimit të emrit të Maqedonisë. Po ashtu, ai ka kundërshtuar dhënien e të drejtave të adoptimit të fëmijëve për çiftet homoseksuale ose njohjen e martesës homoseksuale. Përkrahësit e tij pohojnë se kjo ishte e domosdoshme për të parandaluar ikjen e mbështetjes drejt së djathtës ekstreme. Shfajësime të tilla janë vetë-shërbyese dhe sidoqëtë nuk janë arsye për të përkëdhelur bazën e Demokracisë së re si kryeministër. Z. Mitsotakis mund të fitojë një shumicë këtë fundjavë. Partia e tij tashmë kontrollon 12 nga 13 qeveritë rajonale të Greqisë. Ai do të ketë shumë kapital politik dhe duhet ta përdorë atë.
Lufta brenda familjes mund të jenë një gjë e shëmtuar. Zoti grek Cronosi trodhi babanë e tij dhe, duke u frikësuar se një fat i ngjashëm do t’a priste edhe atë, gëlltiti të pesë fëmijët e tij. Por ndonjëherë ato janë gjithashtu të nevojshme. Z. Mitsotakis do të duhet të zgjedhë t’i bëjë disa beteja nëse don ta lëvizë Greqinë përpara. Nëse ai e ka guximin të vazhdojë ende mbetet për t’u parë.
Përkthimi: Politiko.al
Financuar Nga Bashkimi Europian
