Media britanike, BBC i ka kushtuar një artikull situatës në Ballkan pas refuzimit të BE për nisjen e bisedimeve për anëtarësim kryesisht me Maqedoninë e Veriut më 18 tetor.
Korrespodenti për Ballkanin Guy Delauney shkruan se jo-ja e BE-së si shkak i vetos së Francës po ushqen zhgënjim jo vetëm për dy vendet e refuzuara, Shkupi dhe Tirana, por i gjithë Ballkani, përfshirë Kosovën dhe Bosnjën, Serbisë dhe Malit të Zi, të cilat prej disa vitesh janë në proces negociatash.
Shkrimi:
BE i tha ‘jo’ Maqedonisë së Veriut të drejtuar prej kryeministrit Zoran Zaev lidhur me perspektivën e pranimit.
Emmanuel Macron i Francës luajti pjesën e antagonistit të përgjithshëm. Macron tha “Jo” kur të gjithë liderët e tjerë të BE ishin në favor të dhënies së përparimit zyrtar në negociatat e anëtarësimit me Maqedoninë e Veriut. Edhe Shqipëria fqinje u refuzua po ashtu.
Zhurma që shkaktoi BE gjithashtu dërgoi një mesazh të zymtë në të gjithë Ballkanin, përfshirë anëtarët e mundshëm të Kosovës dhe Bosnjës, e madje edhe Serbisë dhe Malit të Zi, të cilat prej disa vitesh janë në negociatat e anëtarësimit.
‘Pritjet ishin kaq të larta’
Vetoja franceze bëri që Maqedonia e Veriut të shkojë në zgjedhje të parakohshme pasi lideri Zaev kishte pohuar më parë se ndryshimi i emrit të vendit me Marrëveshjen e Prespës do t’i hapte derën e hyrjes për në BE.
Për 27 vjet, Greqia kishte refuzuar emrin Maqedoni për shkak të rajonit të saj me të njëjtin emër. Mosmarrëveshja përfundoi vetëm në janar pas një marrëveshjeje të fituar me forcë dhe një seri votash të vështira.
Për maqedonasit, refuzimi vjen si një goditje, duke rikthyer aspiratat evropiane të një brezi të ri. Qeveria ka paguar tashmë çmimin, duke shkuar në zgjedhje të parakohshme prillin e ardhshëm.
“Askush këtu nuk besoi se do të bëhemi një shtet anëtar nesër, por ne ishim plotësisht të përgatitur për negociata”, thotë Ivana Tufegdzik, deputete në koalicionin qeverisës.
“Kështu që shumë kryeministra dhe presidentë evropianë thanë që marrëveshja [ndryshimi i emrit], referendumi dhe ndryshimet kushtetuese do të hapnin derën e BE-së. Edhe Presidenti Macron e pohoi në një video për popullin maqedonas. Pritjet ishin aq të larta. Dhe papritmas pati një mesazh të gabuar”, tha deputetja.
Megjithë rikthimin e fundit, reagimet në Maqedoninë e Veriut kanë qenë relativisht të ulëta.
Nuk ka pasur protesta në shkallë të gjerë apo akte dhune. Pas pothuajse tre dekadave të bllokimit diplomatik, njerëzit janë forcuar drejt zhgënjimit.
‘Shkatërruese për të rinjtë maqedonas’
Por të rinjtë në veçanti mund të mendojnë se e ardhmja e tyre qëndron diku tjetër, duke përkeqësuar rënien e popullatës e cila tashmë është çështje serioze.
Presidenti i Komisionit Evropian, Jean-Claude Juncker e quajti veton franceze “një gabim historik”, duke paralajmëruar se do të rrezikonte seriozisht ndikimin e BE-së në të gjithë Ballkanin Perëndimor.
Rusia shikon një mundësi
Tashmë kanë nisur pasojat. Udhëheqësi i partisë që fitoi më shumë vota në zgjedhjet e fundit parlamentare të Kosovës ka sugjeruar heqjen e Ministrisë së Integrimeve Evropiane. Dhe Serbia mund të nënshkruajë një marrëveshje të tregtisë së lirë me Bashkimin Ekonomik Euroazian të mbizotëruar nga Rusia (EAEU) pa u shqetësuar shumë për implikimet.
Moska ka ngritur mundësinë që të ftojë Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut për t’u bashkuar me EAEU – një sugjerim i hedhur poshtë menjëherë nga z. Zaev.
Të gjitha partitë politike të Maqedonisë së Veriut insistojnë se ato mbeten të përqendruara për të filluar bisedimet e anëtarësimit në BE. Dhe konfirmimi i anëtarësimit në Nato, i cili duhet të arrijë brenda disa muajve të ardhshëm, do të jetë një ngushëllim domethënës.
Por negociatat e pranimit në BE duhej të siguronin strukturën për ta sjellë Maqedoninë e Veriut nën sundimin e ligjit. Dhe për sa kohë që Emmanuel Macron mbetet në krye të Francës, është e vështirë të shihet se si mund të fillojnë ato bisedime.
Financuar Nga Bashkimi Europian
