Did not investigate allegations of police violence, Albania is fined again in Strasbourg

In 2014, the Court of Fier found guilty and sentenced to 4 months in prison three generations of a family from the village of Roms in Fier and a cousin, on the charge that these persons had raped several state police officers during an operation policor.

Police, prosecutors and courts closed their eyes to the persistent protests of the accused, who claimed that in fact, not only had they not raped police officers, but on the contrary, plainclothes police officers had entered their apartment in the late hours of the night and had raped.

The decision of the Court of Fier was then left in force by the Court of Appeal of Vlora and the High Court.

The failure of the Albanian police to properly investigate the allegations of allegations of police violence was the reason that eight years later, the European Court of Human Rights found Albania guilty of violating Article 3 of the European Convention on Human Rights and awarded them three of the five complainants a monetary compensation in the amount of 4500 euros each.

Panajot Alushi, one of the complainants, told BIRN that he was happy with the victory in an issue that caused him and his family great concern at the time it happened.

Anisa Metalla, the lawyer who represented the case in Albanian courts and the Strasbourg Court, told BIRN that the ruling sheds light on the deeply flawed way in which Albanian criminal justice authorities deal with confrontations between police and vulnerable groups, where police statements take the form of indisputable truths, while citizens' complaints are simply ignored.

Raped police officers

The State Police claims that its officers were in an operation in an attempt to arrest a wanted person in a rural area inhabited mainly by the Roma community near Fier, on the evening of December 13, 2013. According to their work report, they had captured the fugitive, but faced a crowd of 50 Roma, and were forced to release him under threat of violence. They identified Nuri Alushi, then 63, his son, Besnik, 44, Besnik's two children, Panajot and Nikollaq, 24 and 21, and a cousin of theirs, Edmond Balkasi, 39, as raped them and did not allow them to arrest the fugitive.

Ndryshe nga sa pretenduan oficerët e policisë, anëtarët e familjes Alushi, e cila në atë kohë shiste këpucë,  thanë se në fakt, ata ishin përballur me katër persona të dhunshëm dhe të paidentifikueshëm me maska në oborrin e shtëpisë së vet, në një orë të vonë të natës. Bashkëshortja e Besnikut i pyeti se çfarë kërkonin, por njëri prej tyre e përplasi përtokë ndërsa një tjetër goditi Besnikun me grusht. Ndërsa familjarët bërtitën, shumë fqinjë filluan të grumbullohen. Duke dëgjuar zërat rrotull, tre prej agresorëve arratisen me vrap, i katërti heq maskën dhe prezantohet si oficer policie. Familja e njihte këtë oficer policie si oficer, por njëkohësisht edhe si pronar të një kioske bixhozi në lagjen e tyre. Policët largohen pa telashe të tjera.

Aktivisti ndjek rrugën ligjore

Panajot Alushi, një aktivist i të drejtave të njeriut në Fier, qëlloi që ishte një nga personat që pretendoi se ishte dhunuar. Të nesërmen e incidentit, ai nxiti familjen që t’i drejtohen autoriteteve për të raportuar ngjarjen. Ai merr në telefon policinë, ndërsa operatori i rekomandon të flasë me “të plotfuqishmin e zonës”. Ky i fundit, rekomandon që të flasin me zyrën e Avokatit të Popullit. Të nesërmen, anëtarët e familjes shkojnë në Komisariatin e Policisë për të dorëzuar kallëzim, por kërkesa e tyre refuzohet. Përpjekja e tyre për të marrë dëshmi mjekësore për dhunën e pësuar refuzohet gjithashtu nga mjekët, të cilët nga ana e tyre lëshojnë një ekzaminim për njërin prej policëve, i cili kishte një të gërvishtur në dorë.

Dy ditë më vonë, komisionerët e Avokatit të Popullit mblodhën me shkrim dëshmitë e familjes. Avokati i Popullit i kërkoi informacion policisë për hetimin e çështjes, si dhe hetimin e faktit se pse familjes Alushi nuk i ishte marrë kallëzimi ndaj policisë.

Por ndërsa policia nuk u mor me këtë çështje, për familjen Alushi telashet sapo kishin filluar. Në prill 2014, Prokuroria e Fierit ngriti akuzë ndaj pesë personave se kishin penguar policinë. Gjyqtari Taulant Banushi i dënoi që të pestë në bazë të deklaratës së njërit prej policëve, pavarësisht se dy nga të akuzuarit deklaruan se nuk kishin qenë në vendngjarje dhe për rrjedhojë, nuk mund t’i kishin dhunuar policët.

Dobësia fizike e dukshme e të akuzuarve, përfshirë gjyshin 63 vjeçar apo kushëriri i familjes, nuk i bëri shumë përshtypje as prokurorisë dhe as gjykatës. Gjyqtarit nuk i bëri përshtypje as fakti i zbuluar në një prej seancave se polici akuzues njihej me të akuzuarit jo vetëm si polic, por edhe si pronari i një pike bixhozi në lagjen e romëve. Argumenti i familjes se ata nuk kishin marrëdhënie miqësore me personin që policët pretendonin se po e kërkonin nuk piu gjithashtu ujë.

Të pestë, gjyshi, djali, dy nipërit dhe një kushëri i tyre, u dënuan me katër muaj burg secili.

Gjykata e Apelit në Vlorë la në fuqi vendimin e Gjykatës së Fierit ndërsa përcaktoi dënim me shërbim prove. Gjykata e Lartë dhe Gjykata Kushtetuese e Shqipërisë nuk gjetën asnjë problem me mënyrën se si dy shkallët e gjyqësorit e kishin trajtuar çështjen, ndërsa u desh të investohej Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut për të thënë se një shtet ka për detyrë të verifikojë pretendimet e qytetarëve për dhunë policore.

“Në lidhje me investigimin që u krye në kontekstin e hetimeve që sollën dënimin e aplikantëve, nuk ka shenja që këto hetime kanë ndjekur ndonjë linjë tjetër hetimore me përjashtim të akuzës se aplikantët kanë penguar oficerët e policisë,” vëren Gjykata e Strasburgut. “Për shembull, nuk pati përpjekje për të gjetur nëse aplikantët kanë pësuar dëmtime, dhe nëse po, nëse këto dëmtime janë shkaktuar nga dhuna e tepërt policore. Në mënyrë të ngjashme, nuk ka pasur hetime mbi ankesat e aplikantëve se ata janë përpjekur të marrin ekzamimine mjekësore për lëndimet e pësuara dhe të bëjnë kallëzim penal,” shkruhet më tej në vendim.

Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut thekson gjithashtu se “gjykatat vendëse dështuan të ndërmarrin ndonjë hap për të trajtuar pretendimet e aplikantëve për keqtrajtim apo për të hedhur dritë mbi rrethanat e lëndimeve të aplikantëve.”

Anisa Metalla, avokatja që mbrojti familjen Alushi përmes ndihmës juridike falas, i tha BIRN se vendimi i Strasburgut përbën lajm për t’u gëzuar, por gjithashtu rikthen vëmendjen te fakti që edhe sot e kësaj dite, të pestë të akuzuarit janë zyrtarisht fajtorë për dhunë ndaj policisë.

“Ndjehem e lumtur me rezultatin e gjyqit dhe atë që çfarë çështja përfaqëson në rastin e detyrimeve të Shqipërisë,” tha Metalla. “Çështja vë në pah mangësi shumë të rëndësishme që konstatohen në procedimet e drejta penale. Procedimet penale penalizojnë më të dobëtit, të cilët vendosen para një pabarazie në mënyrën se si procedimet penale ndiqen në Shqipëri,” shtoi ajo.

“Autoritetet shqiptare e panë çështjen vetëm me sytë e policisë dhe refuzuan të konsiderojnë ankuesit si viktima,” tha Metalla, duke nënvizuar se pavarësisht se Gjykata e Strasburgut dënoi Shqipërinë për mungesën e hetimit të pretendimeve të familjes  Alushi, këta të fundit vijojnë të jenë zyrtarisht të dënuar.

Activist Panajot Alushi told BIRN he was pleased with the victory, which came after many years of perseverance. "My eyes filled with tears when I heard the news," he said.

The Strasbourg court found no violation of Article 14 of the Convention, which prohibits discrimination on grounds of ethnicity.

"Given the difficulty of proving racial motives in the present case, the Court is unable to find any element that could pave the way for the argument that the authorities 'failure to investigate the applicants' allegations raises separate issues under Article 14 of the convention, ”says the Court's decision. Reporter.al