BIRN Analysis: Voters who were absent in the parliamentary elections

On April 28, 2025, during the electoral campaign, Prime Minister Edi Rama stopped at a rally in the village of Petrelë, Tirana, where he declared that the success of his government's management of the economy was causing many emigrants to return to their homeland.

"...the facts show that what has happened with the development of Tirana has had a very significant impact on the entire rural area and in fact, today we are here in an investment made by a couple who have returned from emigration, have returned from emigration and have made a significant investment, certainly successful, I believe, that a decade ago would have been inconceivable," he declared, according to the speech published on the Socialist Party's website.

The facts actually suggest that the picturesque village of Petrela, where a number of restaurants have long helped the population to secure a normal living, has been affected by a significant population decline, and that the couple returning from emigration, about whom Rama spoke, are likely to be an exception to the rule. Central Election Commission data analyzed by BIRN show that the number of voters in the Petrela administrative unit has fallen by 6% between 2021 and 2025. Petrela has actually seen a relatively contained decline compared to the rest of the country.

It doesn't matter if you look at rich areas or poor areas. It doesn't matter if you look at the urban areas in the center of Tirana or the informal areas on the outskirts, nor whether you look at the coastal areas, where tourism is supposed to bring prosperity, or the mountainous areas, where life is difficult. Wherever you look at the map of participation in the May 11 elections in Albania, you will notice a significant hole, the number of people who did not vote and who, most likely, did not vote because they are no longer in Albania.

The absentee voters, exactly 200,136 people or 12% of the entire voting population present in 2021, suggest that the country has faced an extraordinary wave of emigration over the past four years, a wave that seems to have eaten away at 3 percent of the population per year and that, in all likelihood, will erode the country's ability to produce goods and services and, ultimately, to pay the pensions of an increasingly large generation of elderly people.

The decline in population also seems to explain the consolidation of the Socialist Party's result, which has essentially received fewer votes within Albania and a higher percentage of valid votes than in 2021, while its policy of abusing state resources, such as public sector jobs, offers relatively stable votes against a shrinking population.

BIRN analizoi të dhënat e pjesëmarrjes në zgjedhjet e vitit 2021 dhe të pjesëmarrjes brenda vendit të zgjedhjeve të vitit 2025, në nivel qarku dhe në nivel bashkie si dhe shqyrtoi veçmas pjesëmarrjet në njësitë administrative të qytetit Tiranë, të Bashkisë Tiranë si dhe të disa qyteteve kryesore të vendit. Në nivel qarqesh, rënie regjistrohet në të gjithë territorin e vendit, ku rënia më e fortë vihet re në qarqet Elbasan, Berat dhe Korçë. Incidentalisht këto janë edhe qarqet ku fitorja e socialistëve në përqindje dhe mandate ishte më e theksuar.

Në Qarkun e Beratit, i cili shtrihet në Shqipërinë qendrore në një zonë të përzjerë fushash pjellore dhe kodrash e malesh, popullsia votuese në zgjedhjet e 11 majit ra në 67 mijë vetë nga 80 mijë që pati qenë në zgjedhjet e vitit 2021. Partia Socialiste humbi 5,500 votues në krahasim me katër vjet më parë por përqindja e votave të vlefshme të saj u përmirësua lehtë nga 56 në 57.6%. Në total, 17% e votuesve të qarkut që katër vjet më parë morrën pjesë në zgjedhje, munguan të dielën e 11 majit. Bashkitë Poliçan e Skrapar, të dyja në zona malore, humbën respektivisht 22 dhe 20% të popullsisë votuese por edhe tre bashkitë fushore të qarkut, Berat, Dimal e Kuçovë humbën mes 14 dhe 18% të popullsisë. Vetë qyteti i Beratit numëroi gjithsej 18 mijë votues, 16% më pak se sa më 2021.

Në Korçë, në nivel qarku, popullsia votuese ka rënë me 16% dhe socialistët kanë humbur rreth 3,300 vota në krahasim me katër vjet më parë, por fitorja e tyre është përmirësuar nga 49 në 54%, për shkak se partitë e tjera kanë humbur edhe më shumë votues.

Në Qarkun Elbasan, ku socialistët fituan të dielën e kaluar 60% të votave, numri i popullsisë votuese ka rënë me 17% dhe vetë votat e socialistëve janë tkurrur me 6 mijë.

Në Qarkun Fier, i cili është qarku i dytë më i madh në Shqipëri, popullsia votuese ra me 12% por këtu votat e Partisë Socialiste u shtuan me 5 mijë më shumë nga sa kishin qenë në vitin 2021.

Qarqet e tjera kanë rënie të popullsisë votuese në nivele të ngjashme ndërsa rënien më të ulët e ka shënuar Qarku Tiranë, ku mungojnë “vetëm” 7.2% e popullsisë votuese që ishte katër vjet më parë. Ky është qarku ku Partia Socialiste ka humbur 19 mijë vota dhe ku rezultati i përgjithshëm i saj ka rënë lehtë nga 48.7% që ishte katër vjet më parë, në 48%.

U larguan 50 mijë vetë në vit?

Popullsia e Shqipërisë ka pësuar rënie përgjatë tre dekadave të fundit, por përgjatë periudhës 1989-2011, vendi ka përjetuar dy lëvizje të mëdha migratore: njëra, nga Shqipëria për jashtë vendit dhe tjetra, nga zonat periferike apo zonat malore drejt Ultësirës Perëndimore dhe veçanërisht në qendrat e mëdha urbane të vendit, Tirana dhe Durrësi. Lëvizjet migratore nga zonat rurale drejt zonave urbane janë parë gjithashtu edhe në qytetet e tjera të mëdha të vendit si Shkodra, ku një njësi administrative e quajtur “Komuna Rrethina” mori tipar të përzjer urban dhe rural, apo zona e ish-Kënetës në Durrës.

Censi i vitit 2023 vuri në dukje se, ndryshe nga dekadat e mëparshme, lëvizja e brendshme  e popullsisë praktikisht kishte mbaruar dhe se përgjatë dekadës pas Censusit të vitit 2011, kanali kryesor i lëvizjeve demografike ishte me drejtim emigrimin për në vendet e tjera.

Censi është një proces që kryhet një herë në dhjetë vjet dhe, ndërsa jep informacion mbi gjendjen e popullsisë në një pikë të caktuar, ofron pak informacion në lidhje me lëvizjet brenda dekadës. Kështu, ndërsa dihet se popullsia ra nga 2.82 milionë në vitin 2021 në 2.4 milionë më 2023, nuk është e mundur të dallohet nëse rënia ishte e njëtrajtshme nga viti në vit apo kishte vite në të cilat, vala migratore ka qenë më e lartë.

Ajo që të dhënat për pjesëmarrjen në zgjedhjet parlamentare të viteve 2021 dhe 2025 tregojnë është që në fakt, me gjasa, Shqipëria ka përjetuar një valë të stërmadhe emigracioni pas vitit 2021. Ndërsa Censi sugjeron rënie të popullsisë me 420 mijë vetë mes viteve 2011 dhe 2023, me një mesatare prej afërsisht 35 mijë në vit, rënia e votuesve përgjatë katër viteve të fundit sugjeron rënie popullsie prej mbi 50 mijë në vit. Afërsisht 1.66 milionë qytetarë morën pjesë në zgjedhjet e vitit 2021 dhe afërsisht 1.46 milionë në zgjedhjet e vitit 2025.

Gjasat janë që mungesa e 200 mijë qytetarëve në zgjedhje të lidhet me emigrimin e tyre dhe jo me ndonjë lloj rritjeje të shkallës së mospjesëmarrjes në votime. Dhe nëse është kështu, afërsisht 2% e popullsisë ose një në çdo pesëdhjetë qytetarë, janë larguar në emigrim gjatë katër viteve të fundit.

Rënie në zemër të Tiranës

Elementi i ri në emigrimin e popullsisë, përveç shtimit të ritmit të largimeve gjatë katër viteve të fundit, është fakti që votuesit në zgjedhjet e së dielës mungojnë gjithkund, përfshirë lagjet më të pasura të kryeqytetit, me përjashtime të rralla.

Të dhënat e detajuara të pjesëmarrjes tregojnë se edhe, fjala vjen, Njësia Administrative 5, e cila përfshin zonën e ish-Bllokut dhe lagjen Komuna e Parisit pati rënie në pjesëmarrjen në votime me 6%. Lagjja 2, e cila përfshin Qytetin Studenti dhe zonën e Pazarit të Ri ra me 7% dhe lagjja 3, e cila përfshin zonën e Xhamllikut, ra me 7% gjithashtu. Njësia 11, e cila pëfshin Laprakën dhe që gjerësisht konsiderohet si zonë e varfër e kryeqytetit, ra me 11 për qind ndërsa njësia 4, e cila përfshin Alliasin dhe ish-Kinostudion, ra me 12%. Njësia 6, e cila përfshin zonën tjetër të varfër të ish-Kombinatit ka pësuar rënie në numrin e votuesve me 17% ndërsa ish-komunat Kashar, Farkë e Dajt janë të vetmet që kanë shënuar rritje të numrit të votuesve.

Rënia ka përfshirë edhe të gjithë zonat rurale të kryeqytetit, si në zonat kodrinore në perëndim ashtu edhe në zonat malore në lindje, ku, supozohet, afërsia me metropolin duhet ta bëjë jetën më të lehtë.

The voting population in the territory of the city of Tirana, which includes the 11 administrative units without the former municipalities, has decreased by 27 thousand people, while in the territory of the Municipality of Tirana according to the territorial division after 2015, the voting population has decreased by approximately 26 thousand people.

If data for the main cities are analyzed separately, a population decline of 9% is observed in the country's urban areas, while in the rest of the country, which includes rural areas and small towns, the decline was 14%.

The decline in population warns of poor economic performance in the coming years, signs of which have already appeared. As the rural population emigrates, the country's agricultural and livestock production decreases because, apparently, the departing population is not being replaced by agricultural machinery. INSTAT data show that the gross domestic product of the agricultural sector has been declining for four years. Likewise, it is likely that part of the decline in manufacturing, mainly clothing and footwear, a sector that is reflected in the significant decline in exports over the last four years, is also a consequence of population emigration.

Albania's economy has grown at a significant pace in recent years, which would normally have led to population growth, not decline. But the fact that 12% of voters apparently missed the May 11 elections also suggests that economic growth, focused on construction and tourism, has not only failed to convince many emigrants to return, but has also convinced many residents to follow the growing diaspora. Reporter.al