Që pas përfundimit të mandatit të Donald Lu si ambasador i Shteteve të Bashkuara të Amerikës i akredituar në Tiranë, në korrik të 2018, zëri i ‘Amerikës zyrtare’ është përçuar përmes emrit të një gruaje, Leyla Moses-Ones.
Si e ngarkuara me punë e SHBA-ve deri kur të merrej vendimi i Senatit amerikan për emërimin zyrtar të ambasadorit të ri në Shqipëri (kjo ka ndodhur tashme, ambasadorja Yuri Kim pritet te vije ne fund te janarit), Leyla Moses-Ones ka luajtur një impakt të rëndësishëm dhe të vazhdueshëm në politikën shqiptare, në disa drejtime si në zbatimin e Reformës në Drejtësi, thirrjeve për luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit në vend, apo terrorizmit, si përfaqësuese e ambasadës numër 1 në Tiranë.
Reforma në Drejtësi
Shtetet e Bashkuara kanë qëndruar krah Shqipërisë dhe kanë nxitur ndryshimet e mëdha. Reforma në Drejtësi, e miratuar tri vjet më parë, për “pastrimin” e sistemit (përmes vettingut ) ka qenë thuajse ‘kryefjalë’ e fjalimeve dhe thirrjeve të SHBA.
Po ashtu, ajo ka shprehur mbështetjen e SHBA për ngritjen e institucioneve të reja të drejtësisë dhe SPAK, (Prokurorinë e Posaçme Antikorrupsion dhe më pas Byronë Kombëtare të Hetimit), për një Shqipëri të zhvilluar, drejt rrugës së integrimit euro-atlantik.
Madje, shpesh u është përgjigjur edhe kritikëve, apo politikanëve që flisnin për ‘ngërçin’ e krijuar në Gjykatën Kushtetuese dhe Gjykatën e Lartë pas largimit të gjyqtarëve.
Lufta ndaj terrorizmit
Përmes diplomates, SHBA-të kanë përcjellë mesazhe të shumta se mbeten të fokusuara në nxitjen e sigurisë rajonale dhe se një nga mjetet kryesore është ndihma në sundimin e ligjit.
Në prill të këtij viti, ajo hapi një seminar trajnues dy-ditor për specialistët shqiptarë të Antiterrorit për sa i përket përdorimit terrorist të teknologjisë.
Ajo paralajmëroi se asnjë vend nuk është imun ndaj këtij fenomeni dhe garantoi mbështetjen e SHBA për Shqipërinë në këtë sfidë.
Në një tjetër takim, ajo shprehu vlerësimin më të lartë për harmoninë fetare në Shqipëri si edhe luftën kundër terrorizmit me bazë fetare. “Një nga pasuritë më të mëdha kombëtare të Shqipërisë është harmonia ndërfetare – është një shembull i ndritshëm që e gjithë bota ta ketë model”, u shpreh zyrtarja e lartë.
Apeli ndaj qeverisë
Ligjet që shkruhen, të zbatohen “Ligji duhet të kapërcejë hendekun midis asaj që ekziston në letër dhe çfarë ekziston në të vërtetë dhe që ndikon jetët e njerëzve. Thënë troç: asnjë nga këto nuk ka rëndësi përveç nëse praktika përputhet me politikat në mënyrë që realiteti i përditshëm i personave me aftësi të kufizuara të ndryshohet përgjithmonë”, tha Ones në një konferencë me temë “Fuqizimi Ekonomik i Njerëzve me Aftësi të Kufizuara”.
Po ashtu, diplomatja u ka bërë apel aktorëve politikë të bëhen bashkë dhe të finalizojnë reformën zgjedhore.
E përlotur, duke kujtuar një histori personale mjaft të dhimbshme, Leyla Moses-Ones, kërkoi që politika të bashkohet në të mirë të interesit publik.
“Diplomatët janë qenie njerëzore do doja të ndaja diçka thellësisht personale 12 vjet më parë në këtë muaj humba nënën time për shkak të kancerit. Ne e dimë se diagnoza e kancerit është tragjike për familjes, asnjë punëdhënës nuk duhet të ndëshkojë gratë që luftojnë më ketë sëmundje të tmerrshme, shprehej Leyla Moses-Ones.
Rrjeti 5G
Së fundmi, Leyla Moses-Ones komentoi në konferencën ‘Demokracia përballë rrezikut të teknologjisë’ se Tirana zyrtare është e palëkundur në partneritetin me Amerikën duke ua bërë të qartë disa vendeve, referuar Rusisë apo Kinës, se disa gjëra nuk janë në shitje.
“Strategjia e Kinës për të përdorur marrëveshjet infrastrukturore. Por e kam thënë që Shqipëria e ka deklaruar se disa gjëra nuk janë për shitje. Liria nuk është për shitje, sigurisht që e vlerësoj shumë” tha ajo.
Në zyrë me…
Ngërçet politike kanë bërë që numri 2 i ambasadës së SHBA në Tiranë të zhvillojë takime në zyrë me aktorët kryesorë pa praninë e medias.
Pas “djegies” së mandateve nga opozita, situata e tensionuar u shoqërua me protesta.
Disa ditë më vonë, zyrtarja amerikane i shkoi në zyrën kreut të PD, Lulzim Basha, por edhe kryetares së LSI, Monika Kryemadhi.
Muaj më vonë, e shoqëruar edhe me diplomatë të tjerë, takime pa median ka zhvilluar me Bashën edhe për debatin mbi Reformën Zgjedhore.
Në “vobullën” e debateve për zgjedhjet e 30 qershorit, Leyla Moses-Ones zhvilloi një takim ‘kokë më kokë’ me presidentin Ilir Meta, lidhur për anulimin e datës së zgjedhjeve, për shkak të situatës së tensionuar politike.
Po ashtu, takime bashkë me ambasadorin e BE, Luigi Soreca ka zhvilluar edhe në zyrën e kryeministrit Edi Rama një ditë pasi gjykata Kushtetuese njohu anëtarët e betuar te Presidenti, dhe jo Arta Vorpsin.
“Ne jemi gjysma e botës”
E ngarkuara me punë e SHBA-ve është bërë pjesë e shumë aktiviteteve që kanë në fokus fuqizimin e grave dhe rolit të tyre për çështje të ndryshme në shoqëri.
Në aktivitetin e Institutit për gratë në Politikën e Sigurisë Kombëtare dhe Ndërkombëtare, diplomatja amerikane theksonte se gratë në mbarë botën kanë një rol thelbësor për të luajtur në ofrimin e sigurisë, proceseve të paqes, luftën kundër terrorizmit dhe parandalimin e zgjidhjen e konflikteve.
Po ashtu në 8 mars, në Ditën Ndërkombëtare të Grave, e ngarkuara me Punë Leyla Moses-Ones ndante mesazhin mbi rolet që ato luajnë me moton “Ne jemi gjysma e botës”.
