Flash News

OP-ED

Anshlus kleronacionalist

Anshlus kleronacionalist

Aleksandër Sekulloviç/ Komiteti i Helsinkit, Serbi


Me formimin e qeverisë klerikale proserbe dhe triumfin e protestave në të cilat valëviteshin flamujt serbë dhe dëgjoheshin thirrjet: “Kjo është Serbi“, kleronacionalizmi serbomadh fitoi një betejë me rëndësi në luftën për shndërrimin e Malit të Zi në “shtet serb“. Megjithatë, ky është vetëm hapi i parë, ky është vetëm fillimi dhe jo fundi i serbizimit të Malit të Zi, sepse në këtë rrugë ka ende vështirësi dhe sfida. Suksesi përfundimtar dhe realizimi i planit strategjik të ideuar do të varet kryesisht nga tre faktorë: raporti mes tre koalicioneve “fituese“, gatishmëria e forcave sovraniste për t’iu kundërvënë planeve të klerofashizmit si dhe nga raporti i ardhshëm i diplomacisë perëndimore, kryesisht Bashkimit Europian, ndaj idesë dhe praktikës së serbizimit të Malit të Zi dhe krijimit të “botës serbe”.

Përsa i përket raporteve në kampin e “fitimtarëve”, mund të thuhet se ai më shumë ngjet me raportet mes lojtarëve të pokerit, ku secili mundohet të mashtrojë secilin, ndërsa i bashkon vetëm dëshira e njëkohëshme për fitore dhe shansi që u ka rënë në dorë.

Koalicioni “Për të ardhmen e Malit të Zi”, ose më mirë të themi aktori i tij kryesor Fronti Demokratik (FD), po shfaq synimin e qartë të shfrytëzojë dy partnerët e tjerë për realizimin e synimeve të tij strategjike, domethënë për ndryshimin e orientimit të politikës së jashtme të vendit, ndryshimin e simboleve shtetërore dhe tërheqjen e njohjes së pavarësisë së Kosovës. Natyrisht në FD janë të vetëdijshëm se nuk mund t’i realizojnë menjëherë synimet e tyre dhe se u nevojitet të ecin gradualisht, duke shfrytëzuar shumicën parlamentare që ua siguron koalicioni URA dhe demokratët, të cilët do të eleminohen lehtësisht ose do të absorbohen, nëpërmjet rregjistrimit të popullsisë, instalimit të kuadrove të tyre “për nga thellësia”, domethënë në organet shtetërore dhe në sipërmarrjet shtetërore, si dhe nëpërmjet ndihmës së bollshme financiare dhe logjistike nga Serbia, derisa të jetë në gjendje ta formojnë vetë qeverinë, njëlloj siç e bëri këtë edhe Partia Përparimtare serbe në Serbi. Nëse pas këtij akti do të kryhet bashkimi me Serbinë, apo Mali i Zi doi të mbetet formalisht i pavarur kjo është çështje e dorës së dytë. Ndoshta del më e dobishme dhe më e përshtatshme të tërhiqet për hunde burokracia e Brukselit duke vazhduar të mbeten dy shtete dhe jo të bashkohen. Hendikepi në këtë plan është se FD për një kohë relativisht të shkurtër ka humbur dy nga udhëheqësit e tij fanatikë, Amfilohinë dhe Irinejn, dhe që largimi i Trampit dhe i diplomatëve të tij paeksperiencë do të dobësojë ndjeshëm tendencat djathtiste në botë dhe në Europë. Por, nga ana tjetër, këto fakte  do të shpien në koncentrimin e kompetencave komanduese në një individ të vetëm, te Aleksandër Vuçiçi si lider i “botës serbe”, dhe nuk do të ketë më keqkuptime në komunikime.

Synime të njëjta ka edhe koalicioni URA. Edhe ai dëshiron të shfrytëzojë FD për përvetësimin e pushtetit dhe pastaj ta shtyjë atë në periferi, gjë që në një pjesë të madhe edhe e ka bërë duke penguar liderët e tij (FD) të etur për pushtet të marrin poste ministrore me rëndësi. Por, ambicja kryesore e koalicionit URA është të bëjë për vete trupin zgjedhor të Partisë demokratike të socialistëve (PDS) në mënyrë që atë dhe Gjukanoviçin ta dërgojë në arkivë dhe të grumbullojë rreth vetes tërë bllokun sovranist në mënyrë që ta shndërrojë në parti udhëheqëse. Ka shumë mundësi që kjo të mos arrihet sepse Abazoviçi tërsëllitës dhe liderët e tjerë të URA-s, me mungesën e tyre të taktit kanë shkaktuar  pakënaqësi në radhët e bllokut sovranist.

Përsa i përket demokratëve dinakë të Aleksa Beçiçit, të cilët në  nivel republikan bëjnë si europianë dhe në atë lokal praktikojnë nacionalizmin serbomadh, plani i tyre, i bazuar në atë fjalën e urtë popullore: “kur grinden dy veta fiton i treti”, është mbështetja e konflikteve mes URA-s dhe FD-së, në mënyrë që ta paraqesin veten si e vetmja forcë e cila, duke qëndruar në kursin proeuropian, mbron interesat kombëtare, e cila pra, është vetmja që është në gjendje të lidhë atë që është e palidhshme-Europën dhe nacionalizmin serbomadh. 

Cilado që të jetë ecuria e kësaj grindjeje familjare në qeverinë e re, fitorja e saj më shumë i ngjan asaj të Pirros dhe gjithnjë e më shumë po vë në dukje mangësitë dhe kundërshtitë e saj të lindura, gjenetike.

Kundërshtia e parë dhe embrioni i përçarjes qëndron në atë që, forcat fituese, edhe përkundër urrejtjes shtazore ndaj të mundurve, që para se të vinin në pushtet nënshkruan një marrëveshje sipas së cilës zotoheshin se nuk do të ndryshojnë arritjet kryesore të PDS-së. Një gjë e tillë nuk është konstatuar kurrë më parë në praktikën parlamentare dhe kjo është tregues i faktit se largimi nga pushteti i PDS-së nuk është i karakterit politik por ideologjik, se ajo nuk po largohej se nuk ka punuar mirë, se nuk ka qenë “qeveri e mirë” sipas definicinionit të teorisë politike klasike (gjë që është edhe arsye legjitime për largimin nga pushteti), por ishte qenia “e saj” antifashiste, shekullare dhe multietnike, në të cilën, sipas parametrave të klerofashizmit serbomadh, fjalën kryesore e kishin turqit, shqiptarët dhe ustashët.

Paradoksi i dytë i qeverisë së re është se fitorja e saj, e arritur në krahët e protestës nëpërmjet procesioneve klerikale, eleminoi shkakun kryesor të vetë protestës: ligjin për bashkësitë fetare dhe lirinë e besimit fetar. Sot gjithsekush, me përjashtim të “analistëve politikë” të thekur beogradas, e ka të qartë se ai ligj ishte në përputhje me standardet më të larta juridike dhe politike dhe se shkaku për protestë nuk kishte kurrfarë lidhje me drejtësinë por tërësisht me ideologjinë. Revolta klerikale nën moton “nuk i japim gjërat e shenjta” nuk ishte revoltë kundër ndonjëfarë padrejtësie dhe as që kishte fare të bënte me drejtësinë, por ishte thjesht një revoltë klasike politike për të marrë pushtetin. Tani që pushteti është fituar dhe Mali i Zi është bërë, ose është në rrugë të mbarë për t’u bërë, pjesë e  botës serbe, nuk ka më rëndësi nëse titullari formalo-juridik i pronave kishtare do të jetë shteti, siç ndodh në shtetet e tjera, sepse gjithsesi ato mbeten në “duart tona”. Për këtë pushteti ri do të kishte më shumë dëshirë ta linte atë ligj ashtu siç ishte, por për shkak të zhurmës që është pas ngritur kundër këtij ligji “të padrejtë”, ishte i detyruar të kryente sëpaku disa ndryshime.

Elementi i tretë i përçarjes në të cilin gjendet qeveria e re ka të bëjë me raportin e religjionit me epideminë e koronës. Nën moton, që e shpikën “analistët politike” klerofashistë beogradas, sipas së cilës gjoja qeveria e PDS-së po kryente “genocid identiteti” mbi serbët në Mal të  Zi, u kontrabanduan tezat më të errëta të fanatizmit religjoz që çuan në rritjen e shpejtë të të infektuarve dhe të të vdekurve në Mal të Zi dhe në Serbi. Tezat e mistikëve të çmendur religjozë, siç është edhe vetë Kryeministri Krivokapiç, sipas së cilës koronavirusi nuk, mund t’u bëjë asgjë atyre që janë “infektuar me dashurinë për Zotin”, që krezmimi i mijëra njerëzve me të njëjtën lugë dhe puthja e kufomës, që dihej se ka vdekur nga infeksioni me koronavirus, nuk janë të rrezikshme për shëndetin, si dhe mosrespektimi inatçor i masave të mbrojtjes, në të cilat kryesoi ministrja e re e Shëndetesisë Boroviniç, e çuan gjendjen e shëndetit të popullsisë dhe vetë sistemin shëndetësor drejt kolapsit. Fakti që tani Kisha në Mal të Zi bën thirrje për respektimin e masave mbrojtëse që ka pas vënë ish pushteti dhe që ka siguruar me  mijëra lugë plastike për krezmim, flet qartë se për çfarë  mentaliteti hipokrit bëhet fjalë.

Përsa i përket sjelljes së Bashkimit Europian ndaj kleronacionalizmit serb dhe projektit të tij për krijimin e botës serbe, ka mendime se BE-ja e ka kuptuar thelbin e asaj që ka ndodhur në Mal të Zi dhe se janë duke u bërë ndreqje të qëndrimit të saj. Duhet të shpresojmë të jetë kështu, por gjithsesi BE-ja nuk mund të bëjë ndreqje të rëndësishme nëse nuk bën një analizë me themel të asaj se çfarë ka ndodhur dhe se si janë sjellë përfaqësuesit e saj të frymëzuar me atmosferën e “trampizmit” primitiv.

Një analizë e vëmendshme mund të tregojë ngjashmëri të madhe ndërmjet përvetësimit të Malit të Zi në ditët e sotme dhe të ashtuquajturit Anshlus të Austrisë nën Gjermninë naziste. Natyrisht, në raport me Anshlusin, operacioni në Mal të Zi duket miniaturor dhe operistik, por nuk kanë rëndësi këtu dimensionet e dukurisë, por identiteti i tyre shpirtëror. Te të dy operacionet pikënisja themelore ëstë pohimi se bëhet fjalë për të njëjtin popull dhe për këtë ata duhet të bashkohen në të njëjtin shtet. Që në pikën e parë, prej 25 syresh, të programit të Partisë Punëtore Nacional-Socialiste të Gjermanisë në vitin 1924 shkruhej: “Ne kërkojmë bashkimin e të gjithë gjermanëve mbi bazën e së drejtës së popujve për vetëvendosje në një Gjermani të Madhe”. Ose, sikur do të shprehej biznesmeni kontravers nga Nikshiqi Daka Davidoviç, donator i madh i Kishës Ortodoske serbe dhe i kriminelit të luftës Radovan Karaxhiç, “ne duam të rinovojmë Perandorinë e Dushanit”. Ndërsa Hitleri në Majn Kampfin e tij, duke folur për bashkimin e Gjermanisë me Austrinë, shtroi dogmën e fortë sipas së cilës “Gjaku i njëjtë i përket shtetit të njëjtë”, e cila të kujton në mënyrë të pashmangshme parullën “Mali i Zi dhe Serbia janë një familje”, parullë që ka qenë shkruar në një prej mbikalimeve rrugore në Beograd. Në përputhje me këto qëndrime doktrinare me 12 mars 1938 u krye  pushtimi i Austrisë dhe vetëm, një ditë më vonë, qeveria gjermane miratoi ligjin në nenin e parë të të cilit shkruhej se “Austria është tokë e Rajhut gjerman” gjë që është e barazvlefshme me pohimin e Ministrit serb të punëve të jashtme Nikolla Selakoviç se Mali i Zi është “tokë serbe”, që është e njëjtë me tezën kryesore të Kishës ortodokse serbe, sipas së cilës populli malazez nuk ekziston dhe se ata janë serbë të cilët, sikur shprehet ministrja për serbizimin e Malit të Zi dhe gruaja “etnike”, Vesna Bratiç, “nëpërmjet inxhinjeringut etnik” ata janë shndërruar në “montenegrinë”.

Si pasojë e nacionalizmit që shpërtheu atëbotë edhe në Austri u themelua partia naziste e cila, sipas urdhrave nga Berlini, në muajin korrik të vitit 1934, kreu një përpjekje për grusht shteti dhe për pasojë vranë kancelarin austriak Dolfus. Sipas të njëjtit skenar është formuar edhe Fronti Demokratik në Mal të Zi i cili, në vitin 2016, u përpoq të kryente një grusht shteti dhe të likuidonte Gjukanoviçin dhe të tjerët nga PDS-ja.

Njëllojshmëria e këtyre dy anshlusëve konstatohet edhe nga mbështetja e bollshme financiare dhe logjistike nga Gjermania atëbotë dhe nga Serbia në ditët e sotme, ndërsa nazisti austriak Zajs Inkvart dhe lideri i nazistëve të krahinës së Sudetëve Konrad Hejnlajn ishin  miq të shpeshtë dhe të privilegjuar në Berlin, në të njëjtën mënyrë siç konsiderohen sot liderët e FD, vojvoda çetnik Andrija Mandiç dhe luftënxitësi Millan Knjezheviç, për të cilët vazhdimisht është në dispozicion avioni i qeverisë së Serbisë.

Më në fund, njëllojshmëria e këtyre dy fenomeneve konstatohet edhe te raporti i diplomacisë perëndimore ndaj tyre. Po i lëmë mënjanë këtu Trampin dhe njerëzit e tij, siç është Pompeo, Greneli dhe ambasadorët amerikanë në Ballkanin Perëndimor, të cilët gjithsesi i kanë bërë dëme të mëdha marrëdhënieve ndërkombëtare, si dhe “trampistët” anembarë Europës, që nga Xhonsoni, Salvini dhe Le Peni, deri te Polonia, Hungaria dhe Bullgaria të cilët mbështetën me pasion Serbinë në pushtimin e Malit të Zi; është fjala këtu për atë shumicën e Europës liberale dhe demokrate e cila, si dikur puna e Çamberlejnit dhe e Daladiesë, po vëzhgon heshturazi propagandën më të turpshme që bëhet në Serbi kundër Malit të Zi dhe luftën e rrezikshme hibride e cila solli fitoren e “një të djathte të rrezikshme dhe të pështirë” sikurse konstaton regjisori Goran Markoviç dhe formimin e një qeverie teokratike bazuar në misticizmin religjoz mesjetar. Në vend që t’i kundërvihej energjikisht agresionit kleronacionalist serbomadh, Bashkimi Europian, njëlloj si Çamberlejni i cili, pas kthimit nga Berlin u përjetua si njeriu që shpëtoi paqen, Unioni, nëpërmjet zëdhënesës së tij Ane Mari Pisonaro, në kulmin e procesioneve të egra dhe sulmeve ndaj themeleve të shtetit të Malit të Zi,  u bëri thirrje “të dyja palëve” të synojnë kompromisin, kritikoi qeverinë e Malit të Zi se po kontrollonte mediat dhe porositi se “i gëzohet” bashkëpunimit me qeverinë e re. Me një fjalë, në BE nuk është kuptuar fakti se në Mal të Zi nuk është fjala për ndërrim klasik pushteti, siç do të ishte përshembull zëvendësimi i Laburistëve nga Konservatorët, ose të ndërronin vendet Demokristianët me Social-demokratët, por është fjala për një kundërevolucion autentik klerofashist, i cili ka filluar me luftërat për shkatërrimin e Jugosllavisë dhe krijimin e Serbisë së Madhe gjatë viteve ‘90 të shekullit të kaluar dhe i cili në mënyrë të ligjshme solli genocidin në Srebrenicë; etapat e mëtejshme të tij ishin  vrasja e kryeministrit Xhinxhiç në vitin 2003, miratimi i disa ligjeve mbi rehabilitimin e lëvizjes kuislinge çetnike (2004-2011) dhe rehabilitimet masive të pjestarëve të tij nga ana e gjykatave në Serbi, fshehja dhe thurja e lavdeve për kriminelët e luftës si “fisnikë serbë”, në mënyrë që të hynte në fazën finale të agresionit ndaj Malit të Zi.

Pra, ka më shumë se mjaft elementë për një analizë serioze të ngjarjeve të shkuara dhe sjelljes së BE-së dhe përfaqësuesve të saj në Ballkanin Perëndimor. Nuk kërkohet që BE-ja të marrë anën e kujdo nga shtetet, por të bëhet e qartë se fushata në stilin gebelsian (“Gjukanoviçi po përgatit masakër kundër serbëve në Mal të Zi”) është e papajtueshme me kandidaturën për antarësim  në BE. 

Sikur të ishte bërë një gjë e tillë, ngjarjet do të kishin ecur në drejtim krejt tjetër.

Është e vërtetë se historia është mësuese për jetën, por është çështje aftësie që mesazhet dhe mësimet e saj të kuptohen në mënyrë të drejtë dhe të duhur.

Të fundit